Liên quan đến vụ việc người dân xã Kim Thượng, huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ lo lắng bị nhiễm HIV nghi do sử dụng dịch vụ y tế của một y sĩ, cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế, PGS-TS Nguyễn Hoàng Long đã đưa ra những nhận định về vấn đề này.
Tình hình nhiễm HIV tích lũy đã lâu
Theo ông Long, sau chuyến thăm và làm việc tại xã Kim Thượng và tỉnh Phú Thọ, căn cứ vào báo cáo của Sở Y tế tỉnh Phú Thọ, qua làm việc với địa phương cho thấy trường hợp nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện tại xã Kim Thượng là từ năm 2012.
Trong những năm gần đây, số người nhiễm HIV mới được phát hiện và số người tử vong do AIDS tại địa bàn xã Kim Thượng ngày càng gia tăng. Trước tình hình đó, ngành y tế tỉnh Phú Thọ đã triển khai nghiên cứu, làm xét nghiệm HIV và phát hiện 42 người bị nhiễm HIV tại xã này.
Trong số người nhiễm HIV được phát hiện, có những người đã chuyển sang giai đoạn AIDS. Ngoài ra, từ năm 2015 đến nay đã có năm người tử vong vì AIDS. Những thông tin này cho thấy tình hình nhiễm HIV tại xã Kim Thượng đã xảy ra từ lâu. Có thể đây là một điểm dịch HIV tích lũy đã lâu, nay qua triển khai xét nghiệm HIV rộng rãi mới phát hiện được.
Như vậy, tình hình dịch HIV ở đây được coi là khá nghiêm trọng. Tỉ lệ nhiễm HIV cao hơn khoảng 2,5 lần so với mức trung bình toàn quốc, cần có biện pháp kiểm soát dịch ngay.
Chưa có cơ sở kết luận do dùng chung kim tiêm
Về việc nhiều người đang nghi ngờ khả năng lây nhiễm HIV do sử dụng chung bơm kim tiêm khi tiêm chích do một y sĩ gây ra, ông Long cũng cho hay những thông tin đó chưa có cơ sở để kết luận về nguồn lây nhiễm HIV tại xã Kim Thượng.
Ông Long cho biết thêm, nhiễm HIV là nhiễm một bệnh mạn tính. Một người từ khi nhiễm HIV đến khi chuyển sang giai đoạn AIDS thường trung bình sau 5-7 năm. Do vậy, với những người đã bị AIDS và tử vong tại xã Kim Thượng chứng tỏ dịch HIV ở đây cũng đã có từ rất lâu chứ không phải là mới xảy ra. "Có người nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS nhưng mới đi khám bệnh lần đầu tại y sĩ tư nhân trên địa bàn sáu tháng trước đây. Như vậy, không thể kết luận việc lây nhiễm HIV là do y sĩ trong vùng dùng chung bơm kim tiêm" - ông Long nói.
Đại diện Cục Phòng, chống HIV/AIDS đến thăm người dân tại xã Kim Thượng.
Bộ Y tế đã giao cho Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương làm đầu mối, phối hợp với Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các cơ quan có liên quan của tỉnh Phú Thọ khẩn trương triển khai nghiên cứu khoa học, khách quan để tìm hiểu nguyên nhân. Cạnh đó, cần xem xét toàn diện các đường lây và các yếu tố liên quan như tình trạng người dân trong xã đi làm ăn xa khi nông nhàn, tình hình tệ nạn mại dâm, nghiện chích ma túy cũng như nhiều yếu tố nguy cơ khác... Cùng với đó là đưa ra biện pháp xử lý về tình trạng nhiễm HIV khá cao hiện nay tại xã Kim Thượng, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho biết việc làm trước tiên của Bộ Y tế và Sở Y tế tỉnh Phú Thọ là cần thông báo kết quả xét nghiệm HIV cho những người không may bị nhiễm HIV. Đồng thời tư vấn, giải thích, hỗ trợ để điều trị ngay bằng thuốc ARV miễn phí cho những người nhiễm HIV trong xã.
“Chúng tôi đã chỉ đạo ngành y tế tỉnh Phú Thọ tổ chức mở rộng xét nghiệm HIV miễn phí cho người dân trong vùng và các khu vực khác của tỉnh Phú Thọ nếu có nhu cầu. Chỉ có xét nghiệm mới biết một người có nhiễm HIV hay không. Việc xét nghiệm sàng lọc tìm HIV hiện nay cũng rất đơn giản, có thể làm tại trạm y tế xã hoặc tại nhà” - ông Long nói.
Bộ Y tế đã yêu cầu Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương làm đầu mối tiến hành điều tra, khảo sát nhằm tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ lây nhiễm HIV cao tại xã Kim Thượng. Nghiên cứu này cũng cần phải có thời gian vài tháng để thực hiện. Ngoài các biện pháp trên, địa phương cần tăng cường tuyên truyền để nâng cao kiến thức cho nhân dân trong vùng về phòng, chống HIV/AIDS. HIV/AIDS là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhưng không đáng sợ nếu có hiểu biết đúng về bệnh này. |
Lây nhiễm HIV hoàn toàn có thể phòng tránh được thông qua các biện pháp dự phòng như tình dục an toàn, sử dụng bao cao su, sử dụng bơm kim tiêm sạch, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế (như methadone)… Khi không may bị nhiễm HIV thì phải tham gia điều trị ARV ngay để đảm bảo sức khỏe cho bản thân, đồng thời giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho người thân và cộng đồng. Ngày nay, nếu nhiễm HIV mà được điều trị sớm bằng thuốc ARV thì vẫn sống khỏe mạnh lâu dài. |