Khi xét xử, TAND TP.HCM chuyển tội danh đối với Tuấn sang tội cố ý gây thương tích và phạt Tuấn năm năm tù (trước đó đại diện VKS đề nghị phạt 17-18 năm tù).
Theo BLTTHS, tòa có quyền xét xử bị cáo về một tội khác bằng hoặc nhẹ hơn tội mà VKS truy tố. Điều cần bàn là hành vi của Tuấn có “phạm tội có tính chất côn đồ” hay không? Tuấn phạm tội gì mới chính xác?
Căn cứ vào nội dung vụ việc mà tòa xác định, Tuấn cùng bạn bè đang ngồi nhậu tại chòi lá trên bãi đất trống thì nạn nhân Huỳnh Văn Liêm đi ngang, được mọi người rủ vào nhậu chung. Nhậu một lúc, ông Liêm làm rơi nón xuống ao nên xuống vớt. Do người ông dính bùn, mọi người nói ông đi tắm mới cho vào chòi nhậu tiếp. Ông Liêm không chịu, Tuấn đóng cửa chòi không cho ông vào.
Xung đột giữa ông Liêm và các bạn nhậu khác bắt đầu từ đây. Không được vào chòi, ông Liêm dùng cây đập phá làm cửa chòi bung ra. Một người trong bàn nhậu đẩy ông Liêm ngã xuống đất, tát liên tiếp vào mặt ông rồi bỏ về. Ông Liêm vẫn tiếp tục dùng cây đập phá chòi, đẩy ngã xe của Tuấn nên Tuấn bực tức đạp ông ngã xuống ao. Leo được lên bờ, ông Liêm dùng cây đánh Tuấn, Tuấn dùng thùng nhựa chống trả, đẩy ông Liêm ngã xuống ao lần nữa, đồng thời dùng thùng nhựa ngăn cản không cho ông Liêm lên bờ rồi bỏ vào chòi.
Lên được bờ, ông Liêm chửi mắng, hăm dọa Tuấn. Lúc này Tuấn ra nhặt khúc cây dọa đánh. Ông Liêm bỏ chạy, Tuấn đuổi theo. Chạy một đoạn, ông Liêm dừng lại, tiếp tục chửi mắng, thách thức Tuấn. Tuấn đã dùng cây đánh nhiều cái vào đầu ông Liêm, ông Liêm giơ tay đỡ thì bị trúng vào mặt, vào tay... Mọi người đến can ngăn, kéo Tuấn ra, còn ông Liêm bị ai đó đạp ngã. Sau đó Tuấn cởi quần đùi, quần lót của ông Liêm ném xuống ao để ông “xấu hổ” không tiếp tục đuổi theo gây sự nữa rồi bỏ về.
Sự việc giữa Tuấn và ông Liêm chấm dứt ở đây. Sáng hôm sau, người dân phát hiện ông Liêm nằm chết tại bãi đất trống. Theo kết quả giám định, nạn nhân chết do chấn thương sọ não, sặc nước và có sử dụng rượu.
Theo tòa, hành vi của Tuấn không phải là phạm tội có tính chất côn đồ. Điều này đúng. Bởi lẽ phạm tội có tính chất côn đồ là trường hợp người phạm tội rõ ràng đã coi thường những quy tắc trong cuộc sống, có hành vi ngang ngược, càn quấy, bất chấp sự can ngăn của người khác, chỉ vì những nguyên cớ nhỏ nhặt cũng cố tình gây sự để phạm tội hoặc vô cớ phạm tội. Ở đây, việc Tuấn đuổi đánh ông Liêm không phải là vô cớ mà vì ông Liêm đã gây sự, đập phá chòi, đẩy ngã xe của Tuấn, chửi mắng, hăm dọa, thách thức Tuấn, dùng cây đánh Tuấn...
Tuy nhiên, việc tòa chuyển tội danh từ giết người sang cố ý gây thương tích đối với Tuấn là chưa có căn cứ vững chắc. Bởi lẽ Tuấn đã có hành vi “dùng cây đánh nhiều cái vào đầu ông Liêm”. Khi dùng cây đánh nhiều cái vào đầu (nơi hiểm yếu của cơ thể), Tuấn phải nhận thức được rằng có thể gây ra cái chết cho nạn nhân nhưng Tuấn vẫn thực hiện, bỏ mặc cho hậu quả xảy ra, muốn ra sao thì ra (cố ý gián tiếp). Thực tế nạn nhân đã bị chết là do chấn thương sọ não. Đây là nguyên nhân chủ yếu gây ra cái chết cho nạn nhân nên Tuấn phải chịu trách nhiệm về cái chết của ông Liêm. Các nguyên nhân khác như sặc nước, có sử dụng rượu theo giám định chỉ là thứ yếu, không quyết định cái chết của nạn nhân.
Như vậy, theo tôi, Tuấn đã phạm tội giết người theo khoản 2 Điều 93 BLHS.
