Theo khoản 4 Điều 2 Luật BHXH năm 2014, công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc thì đều có thể tham gia BHXH tự nguyện.
Người tham gia BHXH tự nguyện năm 2019 sẽ được hưởng hai chế độ: Hưu trí và tử tuất (khoản 2 Điều 4 Luật BHXH 2014). Với các chế độ này, người tham gia có thể đảm bảo cuộc sống khi không thể tiếp tục làm việc.
Người lao động tự do dễ dàng tham gia BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu khi về già.
Tham gia BHXH tự nguyện là hình thức an sinh tốt nhất cho những người lao động tự do, có thu nhập không ổn định. Tùy vào điều kiện, hoàn cảnh của mình mà người tham gia có thể cân nhắc lựa chọn cho mình mức đóng BHXH tự nguyện năm 2019 phù hợp.
Trong năm 2019, người tham gia BHXH tự nguyện có thể đóng hàng tháng, 3 tháng, 6 tháng hay 1 lần cho nhiều năm để hưởng lương hưu.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 9 Nghị định số 134/2015 của Chính phủ thì người tham gia BHXH tự nguyện được chọn một trong 6 phương thức đóng như sau để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Thứ nhất, đóng hàng tháng: Mức đóng hàng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
Thứ hai, đóng 3 tháng một lần: Mức đóng được xác định bằng mức đóng hàng tháng nhân với 3.
Thứ ba, đóng 6 tháng một lần: Mức đóng được xác định bằng mức đóng hàng tháng nhân với 6.
Thứ tư, đóng 12 tháng một lần: Mức đóng được xác định bằng mức đóng hàng tháng nhân với 12.
Thứ năm, đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần: Mức đóng được tính bằng tổng mức đóng của các tháng đóng trước, chiết khấu theo lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng, do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng.
Thứ sáu, đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.
Mức đóng được tính bằng tổng mức đóng của các tháng còn thiếu, áp dụng lãi gộp bằng lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng, do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng.
Người lao động có thể tham gia BHXH tự nguyện một cách dễ dàng.
Trong trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đã đóng theo phương thức đóng từ 3 tháng trở lên nhưng thời gian sau đó dừng tham gia BHXH tự nguyện và chuyển sang tham gia BHXH bắt buộc, hưởng BHXH một lần hay bị chết hoặc Tòa án tuyên bố là đã chết sẽ được hoàn trả một phần số tiền đã đóng trước đó.
Số tiền hoàn trả cho người tham gia BHXH tự nguyện hoặc hoàn trả cho thân nhân người lao động được tính bằng số tiền đã đóng tương ứng với thời gian còn lại so với thời gian đóng theo phương thức đóng nêu trên và không bao gồm tiền hỗ trợ đóng của Nhà nước (nếu có).
