Chiều 2-11, có mặt tại khu vực đồi rừng thôn 5, xã Quảng La (huyện Hoành Bồ, Quảng Ninh), nơi xây dựng nghĩa trang Đồng Khuôn, chúng tôi chứng kiến cả một vạt rừng rộng hàng chục hecta bị băm nát. Cây rừng đã biến mất, đất đá bị đào xới để khai thác than, ngổn ngang, nham nhở.
Dự án không làm, chỉ lo đào rừng lấy than
Theo thông tin được biết, nghĩa trang Đồng Khuôn được UBND huyện Hoành Bồ giao cho UBND xã Quảng La làm chủ đầu tư với quy mô hơn 3 ha. Theo chủ trương xã hội hóa, Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long (trụ sở tại tổ 9, khu 3, phường Bãi Cháy, TP Hạ Long) là doanh nghiệp tài trợ hơn 4 tỉ đồng và thi công xây dựng nghĩa trang này từ năm 2015.
Tuy nhiên, qua khảo sát thực tế, chúng tôi nhận thấy cho đến nay nghĩa trang vẫn xây dựng dở dang với tường bao, nhà tưởng niệm cùng vài ba đường nhánh bê tông. Trong khi đó, khu đồi rừng thuộc vỉa than 10 (cách nghĩa trang khoảng 2 km) lại bị đào bới tan hoang do Công ty Hạ Long đưa máy móc, phương tiện vào với lý do “cần lấy đất san lấp vào nghĩa trang” từ năm 2015. Hiện đồi rừng ngổn ngang như một đại công trường khai thác than quy mô với hai khu trên hai quả đồi rộng. Một quả đồi đã bị cày xới, trên bề mặt là những đống than, xít đen nhánh. Cách đó không xa, qua khu hồ nước, một quả đồi khác có diện tích lớn gấp nhiều lần bị xới tung, đất đá ngổn ngang, chỗ xám xịt, chỗ đen sẫm. Nơi có vỉa than chạy qua, quả đồi bị xẻ thành moong than rộng mênh mông, sâu hoắm lộ than đen sẫm. Trên mặt đồi là những con đường đất ngoằn ngoèo dẫn ra ngoài, xuống moong than.
Ông Phạm Văn Hùng, Bí thư Đảng ủy xã Quảng La, xác nhận đã có hơn 30 ha đồi rừng tại khu vực vỉa 10 bị Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long khai đào để san lấp nghĩa trang. Khi được hỏi nghĩa trang nằm trên sườn đồi có cần phải đổ đất để san lấp không thì ông Hùng cho rằng tại nghĩa trang đơn vị thi công phải bạt núi, cắt tầng.
Nghĩa trang nằm trên triền đồi vẫn được chính quyền cho đào đất ở vỉa than về san lấp. Ảnh: H.HOÀNG
“Bật đèn xanh” cho khai thác rồi bỏ lơ quản lý
Theo tìm hiểu, sau khi Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long triển khai xây dựng nghĩa trang, từ tháng 11-2015, UBND xã Quảng La đã có văn bản đề xuất hai địa điểm đổ đất thải và lấy đất tôn nền nghĩa trang. Tháng 12-2015, sau khi huyện Hoành Bồ đề nghị, UBND tỉnh Quảng Ninh có văn bản chấp thuận cho phép lập quy hoạch đổ đất thải và lấy đất. Ngay cuối năm 2015, huyện Hoành Bồ đã phê duyệt quy hoạch hai điểm khai thác đất vốn là đồi rừng này. Điểm số 1 rộng 12,8 ha và điểm số 2 rộng hơn 4,5 ha.
Có được sự chấp thuận của tỉnh Quảng Ninh và huyện Hoành Bồ, Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long đưa máy móc, phương tiện vào khu vực đồi rừng có vỉa than 10 chạy qua đào bới. Chỉ ít ngày sau, tại đây đã xuất lộ than. Theo người dân xung quanh, trong thời gian dài, hàng đoàn xe tải lớn chở than ra khỏi khu vực. Trong báo cáo gửi UBND tỉnh Quảng Ninh mới đây, UBND huyện Hoành Bồ cũng xác định từ tháng 10-2016, đơn vị thi công là Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long đã “tự ý thu hồi than”.
Trước báo cáo này, tháng 10-2016, UBND tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo phải cải tạo môi trường. Đến tháng 2-2017, Sở TN&MT đã thực hiện thanh tra dự án đào bới đất rừng với danh nghĩa lấy đất san lấp này. Theo kết luận thanh tra của Sở TN&MT tỉnh Quảng Ninh, Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long đã có một loạt sai phạm. Cụ thể, doanh nghiệp này “chưa có thủ tục thuê đất, giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất đã tiến hành mở đường, bốc xúc, đổ thải đất đá, thu hồi than trên diện tích rừng sản xuất, rừng phòng hộ, phá vỡ kết cấu tự nhiên”.
Sau kết luận thanh tra của Sở TN&MT, ngày 14-3-2017, ông Nguyễn Đức Long, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, yêu cầu dừng mọi hoạt động thu hồi than tại các khu vực đào bới. Tuy nhiên, ông Long không chỉ đạo cơ quan chức năng làm rõ, xử lý đối với hoạt động khai thác trái phép mà chỉ yêu cầu khẩn trương san gạt đất đá, trồng cây phục hồi môi trường. Do đó, Công ty Hạ Long tiếp tục đào bới, mở rộng diện tích khai thác gây bức xúc lớn trong dư luận.
Chỉ đến gần đây, tại cuộc họp ngày 29-10, chủ tịch tỉnh Quảng Ninh mới yêu cầu Công ty Hạ Long phải di chuyển toàn bộ máy móc, thiết bị, phương tiện lao động khỏi khu vực ranh giới quy hoạch nghĩa trang và các khu vực khai thác đất san lấp mặt bằng cho dự án, bàn giao cho địa phương quản lý dự án nghĩa trang. Ông Long yêu cầu doanh nghiệp này phải bàn giao dự án cho địa phương quản lý trước ngày 10-11. UBND huyện Hoành Bồ được giao nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch dự án nghĩa trang Đồng Khuôn với yêu cầu không được mở rộng, đào sâu thêm. Ngoài ra, giao huyện Hoành Bồ xử lý nghiêm các hành vi vi phạm núp bóng dự án khai thác than trái phép. Ngày 30-10, công ty này đã bàn giao dự án làm nghĩa trang cho xã Quảng La quản lý.
| Mâu thuẫn về việc xác định đất rừng bị đào bới Theo báo cáo của UBND huyện Hoành Bồ, Sở TN&MT xác định Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long đã khai đào vào đất rừng phòng hộ hồ Yên Lập. Tuy nhiên, ông Mạc Văn Xuyên, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm, cho rằng diện tích đồi rừng bị đào bới chỉ là rừng sản xuất, không phải rừng phòng hộ. |
