BHXH Việt Nam cho biết theo quy định, mức hưởng BHXH được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng BHXH và có chia sẻ giữa những người tham gia BHXH.
Do đó, trong quá trình tham gia BHXH, nhiều người lao động (NLĐ) có tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cao và số năm đóng BHXH dài nên khi nghỉ hưu có mức hưởng lương hưu khá cao.
Lương hưu cao do đóng BHXH mức cao với thời gian dài
Hiện nay, ông PPNT (trú tại TP.HCM) là người đang có mức lương hưu cao nhất cả nước với hơn 124 triệu đồng/tháng. Trước khi nghỉ hưu, ông T là chủ tịch HĐTV kiêm Tổng giám đốc của một công ty. Tháng 4-2015, ông T nghỉ hưu với mức lương hưu hơn 87,3 triệu đồng/tháng. Sau năm lần điều chỉnh lương hưu của Nhà nước, đến tháng 6-2023, mức lương hưu của ông T là 124.714.600 đồng/tháng.
Hiện Bộ LĐ-TB&XH đã đưa ra dự thảo Thông tư hướng dẫn điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hằng tháng. Theo đó, từ ngày 1-7-2023, mức lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hằng tháng sẽ được điều chỉnh tăng thêm khoảng 12,5%.
Để có được mức lương hưu như hiện tại, ông T đã có trên 23 năm đóng BHXH, trong đó giai đoạn trước năm 2007 khi quy định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo mức lương thực tế (số tiền đóng BHXH không bị giới hạn mức trần), mức đóng BHXH của ông T rất cao. Có những thời điểm, mức tiền lương đóng BHXH bình quân của ông T là hơn 200 triệu đồng/tháng.
Khi Luật BHXH năm 2006 có hiệu lực đã quy định mức trần tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc cao nhất bằng 20 tháng lương tối thiểu chung (hoặc lương cơ sở). Theo đó, từ tháng 1-2007 đến tháng 3-2015, ông T luôn đóng BHXH ở mức cao nhất theo quy định, với mức tiền lương đóng BHXH bình quân là 15,4 triệu đồng/tháng. Trong đó, gần hai năm trước thời điểm nghỉ hưu (mức lương cơ sở khi đó là 1,15 triệu đồng/tháng), mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH hằng tháng của ông T là 23 triệu đồng/tháng.
Quy định tính lương hưu hằng tháng hiện nay
Căn cứ Điều 56 Luật BHXH năm 2014 và Điều 7 Nghị định 115/2015 của Chính phủ, mức lương hưu hằng tháng của NLĐ được tính bằng tỉ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, trong đó:
1. Tỉ lệ hưởng lương hưu (từ năm 2022) như sau:
- Đối với lao động nam nghỉ hưu, cứ 20 năm đóng BHXH được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
- Đối với lao động nữ nghỉ hưu, cứ 15 năm đóng BHXH được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
- Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, NLĐ được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
 |
| Lao động ngành dệt may làm việc ở một nhà máy.Ảnh: V.LONG |
2. Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được tính theo quy định tại Điều 62 Luật BHXH năm 2014, cụ thể:
- NLĐ thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân tiền lương tháng của số năm đóng BHXH trước khi nghỉ hưu như sau:
+ Tham gia BHXH trước ngày 1-1-1995, tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của năm năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1-1-1995 đến 31-12-2000, tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của sáu năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1-1-2001 đến 31-12-2006, tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của tám năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1-1-2007 đến 31-12-2015, tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Tham gia BHXH từ ngày 1-1-2016 đến 31-12-2019, tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 15 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Tham gia BHXH từ ngày 1-1-2020 đến 31-12-2024, tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Tham gia BHXH từ ngày 1-1-2025 trở đi, tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian.
- NLĐ có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định, tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian.
- NLĐ vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định, tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH chung của các thời gian. Trong đó, thời gian đóng theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định được tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH theo quy định tại khoản 1 Điều 62 Luật BHXH.
Có 471 trường hợp hưởng lương hưu từ 20 triệu đồng trở lên
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tại thời điểm tháng 4-2023, cả nước có 471 trường hợp có mức hưởng lương hưu từ 20 triệu đồng/tháng trở lên. Trong đó, mức hưởng từ 20 triệu đến dưới 30 triệu đồng/tháng là 382 trường hợp; từ 30 triệu đến dưới 50 triệu đồng/tháng là 80 trường hợp; từ 50 triệu đồng/tháng trở lên là chín trường hợp.
Các trường hợp này đều làm việc trong các công ty tư nhân, công ty liên doanh, doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam, có thời gian đóng BHXH theo mức lương thực hưởng bằng tiền ngoại tệ hoặc tiền đồng Việt Nam ở mức cao (trước năm 2007) hoặc theo mức tối đa bằng 20 lần mức lương tối thiểu chung/mức lương cơ sở tại thời điểm đóng (từ năm 2007 trở đi).
