Thầy thuốc biết chọn chuyên khoa chỉnh hình có thể yên tâm lâu dài vì trăm người chưa kịp bán vạn người đã đòi mua. Dễ hiểu thôi. Thử hỏi ai không cúi lên cúi xuống mỗi ngày để kiếm chén cơm? Đó là chưa kể đến tập thể khách hàng tiềm năng khỏi mời cũng đến. Đó là các bà vào tuổi mãn kinh với tình trạng loãng xương cứ như ngoéo tay với… thầy thuốc. Điểm khác biệt nếu có chỉ là người càng lớn tuổi càng dễ đau lưng, mỗi lần đau lâu, đau nhiều hơn và càng lúc càng đau thường hơn.
Trăm dâu đổ đầu cột sống!
Cái khó bao giờ cũng bó cái khôn? Trong thời buổi kinh tế toàn cầu đang gặp khó khăn, các hãng bảo hiểm y tế bên Đức vừa đưa ra quyết định giảm tối đa chi phí điều trị đau lưng. Lý do là vì quá nhiều người đau lưng quanh năm khiến ngân sách thâm hụt. Cứ như lỗi tại cột sống không biết điều chứ không do lãng phí trong ngành y bên đó. Bên ta chắc làm gì có chuyện này, nhiều lắm chỉ là thỉnh thoảng do vài con sâu vì chưa được “nhắc nhở để rút kinh nghiệm” nên làm rầu nồi canh.
Khỏi xem bói cũng biết nhiều người đang và sẽ tiếp tục đau lưng. Nếu trẻ con với cột sống dẻo như cao su còn đau thì khỏi dông dài cũng thừa hiểu người càng lớn tuổi càng khổ vì cột sống nay đau mai cụp. Khó tránh vì song song với tuổi đời, cột sống sớm muộn cũng phải hết “đát”. Biết vậy nhưng không dễ “tút” lại cho mới vì đốt sống cách mấy cũng sứt mẻ đâu đó, vì khoảng liên đốt khó tránh xiêu vẹo ít nhiều, lại thêm nhiều đốt sống không biết buồn chi mà mọc thêm gai. Thêm vào đó là các bắp thịt nằm dọc cột sống cũng khó lòng càng già càng dẻo càng dai như ảo vọng của gia chủ sau mấy chục năm ngày nào cũng phải ra sức nâng đỡ cơ thể cho chủ nhân giữ vẻ oai phong. Không đau lưng ở thế kỷ 21 mới là chuyện lạ.
Ngồi sai tư thế là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đau lưng.
Đúng thầy nhưng chưa đúng thuốc
Nếu tưởng ngành y tế cạn túi vì phải chi cho số bệnh quá đông thì lầm. Gánh nặng tài chính tức nước vỡ bờ là vì 80% bệnh nhân sở dĩ phải được điều trị dai dẳng tốn kém lung tung chẳng qua vì liệu pháp không hoàn toàn hiệu quả. Nếu nói thẳng thừng là không bớt gì hết, do thầy thuốc không tìm được nguyên nhân nên đành chọn thuốc giảm đau theo kiểu ẩu cho qua chuyện. Trên thực tế chỉ 20% bệnh nhân có thương tổn trên cột sống rõ ràng như lao cột sống, gai cột sống, thoát vị đĩa đệm… Trong số đó không đến 1/3 phải được điều trị cấp thời bằng thao tác ngoại khoa. Lý do tại sao nhiều người đau lưng hoài không hết, theo viện nghiên cứu về bệnh cột sống ở Berlin, là vì phần lớn bệnh nhân chỉ được điều trị bằng… thuốc. Hậu quả là người đau lưng sớm muộn cũng thêm bệnh do phản ứng phụ của đủ thứ thuốc được dùng theo kiểu cầu may bằng tiền của… nạn nhân.
Ăn sạch nồi, ngồi trật hướng
Theo Gronmeyer, thầy thuốc nổi tiếng nhờ chữa bệnh cột sống ở Đức, nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đau lưng lại đơn giản hơn nhiều. Đó là do ngồi sai tư thế. Đợi chi đến kết quả nghiên cứu, cứ thử chọn một mô hình ngồi cho chuẩn rồi mang ra so sánh với tư thế “mỗi người một vẻ” của số “khách hàng tiềm năng” đang an tọa cả buổi trước máy vi tính thì biết ngay. Thử hỏi có bao nhiêu trường học ở xứ mình đang lưu tâm đến tư thế ngồi của học trò từ cấp tiểu học. Làm sao trẻ con ngày mai biết đứng thẳng thành người lớn nếu hôm nay chưa biết cách ngồi cho ngay? Liệu “dáng đứng Việt Nam” sẽ ra sao trong thập niên trước mặt nếu ai nấy hiện nay chỉ chú trọng vào “duyên dáng Việt Nam”. Câu trả lời xin dành cho độc giả.
Đau thần kinh tọa vì căng… đầu
Chuyện gì cũng có ngoại lệ. Thầy thuốc ắt hẳn không cần phải học nhiều năm đến thế nếu ai đau lưng cũng vì bệnh cột sống. Theo khảo sát được tiến hành đại trà ở nhiều nước châu Âu, không ít trường hợp đau lưng năm này qua tháng khác chữa hoài chưa khỏi lại không hề vì thương tổn nào đó trên cột sống mà do đối tượng cô đơn hay trầm uất vì vướng vấn đề đâu đó trong gia đình, trong nghề nghiệp… mà nói không được, cứ như cột sống bị đè vì đầu quá nặng. Số nạn nhân này rất thường khi đau “thần kinh tọa”. Bằng chứng là hầu hết bệnh nhân thuộc nhóm này giảm đau thấy rõ hay thậm chí hết hẳn đau lưng, sau khi có dịp nói cho hả hê rồi tìm lại niềm vui trong cuộc sống. Kẹt là người nghe phải nhức đầu!
Có vay có trả
Nếu xét về mặt cơ thể học, cột sống không phải chịu áp lực của trọng lượng cơ thể đến thế nếu con người đừng đứng thẳng để đi trên hai chân. Bằng chứng là đâu có loài bò sát nào than… đau lưng! Hiểu vậy nhưng lỡ mang tiếng sinh vật tiến hóa đành chịu vậy thôi. Cách tốt nhất nếu còn biết thương cột sống một đời tận tụy là làm sao để cột sống luôn dẻo dai. Tư thế ngồi cho ngay cộng thêm chút thể dục thể thao có khó lắm không, có đáng thực hiện hay không, nếu so với giá phải trả quá cao khi mới nửa đường đời? Hơn nữa, giữ cho cột sống dẻo dai bao giờ cũng có lợi. Không phải nhiều người khổ sở trăm bề chỉ vì xương sống quá cứng nên khó cúi đó sao?!
BS LƯƠNG LỄ HOÀNG
