Bài học trong sách con gà

Sở dĩ gọi là vần con gà vì phía ngoài là hình một chú gà trống đang vươn cánh gáy mà hậu cảnh là ánh bình minh đang ló dạng. Quyển sách tập đọc và viết rất mỏng. Mỗi trang sách dành để dạy một chữ cái to như… con gà. Tập viết, tập đọc đến chữ nào thường được học ghép vần và khi ghép câu thường có câu tục ngữ đi kèm dưới chân trang của bài học. Tôi nhớ khi học đến vần a, a sắc á, lờ á lá thì chúng tôi được dạy đọc câu Lá lành đùm lá rách. Lên lớp 5, từ trong những bài tập đọc chúng tôi được dạy học thuộc lòng những câu “Một con ngựa đau cả tàu không ăn cỏ”, “Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”, “Nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước phải thương nhau cùng”. Cô giảng những câu này trên bảng, chúng tôi chỉ học thuộc lòng và hiểu rằng đây là những điều hay, điều tốt đẹp phải thực hiện.

Cuốn phim dĩ vãng quay về ký ức. Tôi nhớ như in trong một buổi học ở lớp nhứt, cô giáo của chúng tôi bất ngờ hỏi: Các em có biết nhà trò Long bị cháy và các em đã giúp đỡ trò ấy trong cơn hoạn nạn. Em Long không có bài học vì sách vở bị cháy nhưng em Hải đã giúp đỡ em Long chép bài. Như vậy, trò Hải có lòng bác ái, giúp đỡ bạn trong lúc khó khăn… Đâu, các em thử kể cho cô nghe những lòng bác ái mà các em đã biết.

- Dạ, khi thằng Lượm mất con chó, thằng Cảnh hù giúp thằng Lượm tìm con chó, thằng Cảnh hù có lòng bác ái với con chó. - thằng Hiệp mập xung phong trả lời.

Thằng Hải cãi:

- Cái đó là lòng yêu thương loài vật và bác ái với thằng Lượm.

Cô giáo tiếp:

- Nãy giờ các em kể chuyện yêu thương người quen, bạn trong lớp không. Có ai giúp đỡ người ngoài không?

Thằng Út đẹt giơ tay:

- Dạ, em cô. Ngày nào em cũng cho ông bán cà lem trước cửa trường một đồng hết cô.

- Nó xạo đó cô. Nó đưa ổng một đồng nhưng ổng đưa lại nó cục cà lem đậu xanh, sữa cô.

- Vậy là mua bán chứ không phải bác ái.

- Em biết thằng Són ưa ăn cắp thịt ế của ba nó cho mấy người nghèo trong chợ Bình Tây cô. Thằng Hoàng thường dẫn bà già đui đi qua đường cô…

- Em nhịn ăn đóng tiền cứu trợ nạn nhân bão lụt, cô…

Cô giáo hắng giọng:

- Qua câu chuyện các em kể thì cô có thể tóm lại bài học như thế này, không cần chép, thử các em có nhớ không nhé: “Lòng bác ái là tình thương yêu mọi người, không phân biệt quốc gia, chủng tộc. Tình thương yêu này còn bao trùm cả loài vật - giống như thương con chó của trò Lượm. Nhờ lòng bác ái, những nỗi đau thương của con người được xoa dịu dần dần”.

Sau đó cô giáo bắt chúng tôi đọc đoạn văn nói về lòng bác ái trong quyển sách Em tập tính tốtcho nhuần nhuyễn để cô gọi lên trả bài. Chương trình Đức dục lớp nhứt có tất cả là 55 bài thì trong đó có bốn bài dạy về Lòng tương trợ, Hy sinh giúp đỡ đồng bào, Nhân từ và bài cuối cùng là Bác ái. cuối mỗi bài là hai câu ca dao dễ thuộc như: “Ở đời hoạn nạn giúp nhau, Giúp người bước trước, người sau giúp mình”. “Thấy người hoạn nạn bên đường/ Dù không đồng loại cũng thương mới là”. Sách giáo khoa không dạy chúng tôi mục đích của lòng từ thiện, bác ái, thương người là gì. Tất cả lòng bác ái, thương người là cứ tự nhiên như người… Sài Gòn.

Khi vào trung học, mỗi khi trời mưa bão, hoành hành lụt lội làm khốn khổ dân miền Trung, những thằng học sinh Sài Gòn tự nguyện ôm thùng đi lạc quyên khắp chốn để giúp đồng bào của mình sau khi đã đóng góp tại trường. Chúng tôi chẳng tự hỏi “tại sao mình phải làm như vậy? Có ai bắt mình đâu?” mà cứ hồn nhiên đi cứu trợ. Và cũng chẳng thèm tự hỏi việc cứu trợ như vậy có làm mất bản sắc văn hóa không.

Sáng 8-6, tôi vô cùng vui khi đọc báoPháp Luật TP.HCMthấy Bí thư Đinh La Thăng chỉ đạo ngành giáo dục: “Văn hóa Sài Gòn có đặc sắc là nghĩa khí, hào sảng, dấn thân nên giáo dục TP.HCM phải duy trì để nét văn hóa đó không bị mai một”. Phải như vậy thôi, sự nghĩa khí và hào sảng bắt đầu từ vần con gà dạy trẻ con biết “lá lành đùm lá rách” từ lớp vỡ lòng. Con gà gáy đánh thức bình minh như chữ nghĩa đánh thức, nuôi dưỡng sự hiểu biết và lương tâm của bầy trẻ từ khi còn để chỏm.

Chỉ cần bắt đầu từ a sắc á, lờ a la sắc lá… thôi, nhẹ như hơi thở, có gì lớn lao đâu!

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm

Giải tỏa, di dời: Mừng và lo

Giải tỏa, di dời: Mừng và lo

(PL)- TP.HCM vừa quyết định sẽ di dời hơn 26.000 dân sinh sống trên bờ nam kênh Đôi, thuộc bảy phường của quận 8 trong bốn năm tới để cải tạo môi trường và mở rộng đường giao thông ven kênh thông thoáng hơn.
Thôi nhé Tax ơi…

Thôi nhé Tax ơi…

(PL)- Vào sáng 12-10-2016, thương xá Tax với gương mặt cũ hơn 100 năm gắn với TP này bắt đầu bị dỡ bỏ để xây dựng trung tâm thương mại - dịch vụ - văn phòng - khách sạn Satra-Tax Plaza…
Chuyện dài an toàn thực phẩm

Chuyện dài an toàn thực phẩm

(PL)- Thời gian qua trên các phương tiện truyền thông liên tục đăng tải chuyện vệ sinh an toàn thực phẩm. Đến cả Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã vi hành xuống thăm vườn rau an toàn và ăn phở.
Bún chửi và thái độ AQ

Bún chửi và thái độ AQ

(PL)- Có lần tôi đưa người bạn đất Bắc đi đến một ngôi chợ nhỏ để mua quà bánh phương Nam về tặng bạn bè, gia đình.
Tình người Sài Gòn trong mưa lũ

Tình người Sài Gòn trong mưa lũ

(PL)- Trong tình cảnh “ngập xe kẹt nước” mới thấy đẹp sao tình người Sài Gòn thể hiện qua hành động hết lòng giúp đỡ người gặp khó khăn, hoạn nạn trong mưa gió.
Đô thị vùng trũng

Đô thị vùng trũng

(PL)- Lạ lùng, mỗi khi bị “ngập trọn” trong cơn mưa, tôi lại nhớ về con đường nhỏ trong Chợ Lớn thời thơ ấu của mình!
Sống ảo, chết thật

Sống ảo, chết thật

(PL)- Vài hôm trước, có clip lan truyền trên mạng xã hội cảnh một thanh niên đứng bên bờ kênh Tân Hóa, tay cầm smartphone tự quay clip, tay cầm chai xăng đổ trên người, bật quẹt châm lửa đốt rồi nhảy xuống kênh chỉ vì được 40.000 dân mạng bấm nút “like”.
Đi ngang chợ Đũi và nhớ…

Đi ngang chợ Đũi và nhớ…

(PL)- Nằm ở góc đường Cách Mạng Tháng Tám - Võ Văn Tần (trước là Lê Văn Duyệt - Trần Quý Cáp) hiện nay là một ngân hàng to, một quán cà phê thời thượng.
Ai bún bì… hông…

Ai bún bì… hông…

(PL)- Hồi cuối năm 75 nhà tôi ở một con đường gần Lăng Cha Cả. Con đường nhỏ nhưng dài, hai bên là dãy nhà phố xen lẫn những biệt thự kín cổng nhưng tường không cao, thường là hàng rào bông giấy xanh mướt rợp hoa đỏ hoa tím.
Nỗi khổ tin đồn thực hư lẫn lộn

Nỗi khổ tin đồn thực hư lẫn lộn

(PL)- Chưa bao giờ người dân phải sống chung với nhiễu loạn thông tin trên các trang mạng cùng nhiều tin đồn lẫn lộn thực hư như hiện nay.
Xây dựng... văn hóa đi bộ

Xây dựng... văn hóa đi bộ

(PLO)- Hà Nội vừa đưa 26 tuyến phố quanh hồ Gươm thành những phố đi bộ. Nhiều trò chơi dân gian, sinh hoạt văn nghệ trên các phố đi bộ càng thu hút mọi người, nhất là du khách.
Chuyện đi học của con tôi…

Chuyện đi học của con tôi…

(PL)- Có lẽ thừa hưởng gen gia truyền (đừng tưởng gia truyền là ngon nhé) nên thằng con của tôi muôn vàn học dốt. Học dốt từ bậc tiểu học cho đến trung học cơ sở lẫn phổ thông!
Người Sài Gòn ngồi quán

Người Sài Gòn ngồi quán

(PL)- Có thể nói không ngoa, ngồi quán là phong cách sống của người Sài Gòn. Bất kể nguồn gốc xuất xứ từ đâu đến, dù giàu dù nghèo, đã là người Sài Gòn thì hầu như không thể không ngồi quán.
Chuyện học thêm ngày xưa

Chuyện học thêm ngày xưa

(PL)- Không phải gần đến ngày khai giảng “chính thức” tôi lại mượn ý bài Tôi đi học của nhà văn Thanh Tịnh mà tôi chỉ muốn nói đến cái sự học… dốt của mình.
Học sớm nửa vời

Học sớm nửa vời

(PL)- Chuyện cho các cháu học sớm để làm quen lớp học, thầy cô, bạn bè trước khi chính thức bước vào năm học mới cũng tốt nhưng nhiều bậc cha mẹ khốn khổ vì chuyện đưa đón con trong những ngày “học nháp” tan học trái giờ!
Một thế hệ không cam chịu

Một thế hệ không cam chịu

(PL)- Xu hướng bây giờ đã khác, giới trẻ ngày nay không cam chịu nghèo mà nhất quyết vươn lên làm giàu.
Hình như họ đã quên Gia Định?

Hình như họ đã quên Gia Định?

(PL)- Gia Định đâu phải là nơi nào xa lắc mà nó chính là một vùng đất rộng lớn bao gồm cả Sài Gòn - Chợ Lớn và một phần của Định Tường xưa, tên gọi Phiên Trấn Dinh.