Chiều 7-12, tại họp báo Chính phủ thường kỳ, phóng viên đặt câu hỏi liên quan đến dự thảo quy chế, quy định tuyển sinh đại học đã khống chế chỉ tiêu xét tuyển sớm không quá 20%. Việc này có gây khó khăn cho thí sinh cũng như quá trình xét tuyển hay không?
Xét tuyển sớm không tạo ra sự công bằng và chất lượng
Trả lời, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn cho biết Bộ GD&ĐT cũng như các bộ ngành khác khi sửa đổi các văn bản thực thi pháp luật đều dựa trên căn cứ pháp lý cũng như thực tiễn.
Qua quá trình triển khai quy chế tuyển sinh nhiều năm, bộ đã theo dõi và lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, người trong cuộc cũng như đánh giá số liệu, dữ liệu tuyển sinh nhiều năm. Từ đó, Bộ GD&ĐT thấy rằng muốn điều chỉnh quy chế tuyển sinh phải dựa trên một số nguyên tắc.
Trong đó, quy tắc quan trọng nhất trong giáo dục là công bằng và chất lượng. Cạnh đó là nâng cao hiệu quả cũng như tạo thuận lợi cho các thí sinh.
"Ngày hôm qua, chúng tôi đã tổ chức một buổi toạ đàm rất thẳng thắn, cởi mở với sự tham gia của khoảng 50 chuyên gia, những người trực tiếp làm công tác tuyển sinh đào tạo tại các cơ sở giáo dục đại học" - ông Sơn nói và cho hay ý kiến của các chuyên gia là hết sức đồng thuận với dự thảo của bộ".
Giải thích thêm, Thứ trưởng cho biết việc xét nghiệm sớm được thực hiện từ 6-7 năm trước. Trước đó, tất cả cùng xét tuyển tập trung, sau khi các thí sinh có kết quả thi tốt nghiệp THPT.
Từ năm 2017, một số cơ sở đào tạo bắt đầu xét tuyển sớm bằng học bạ hoặc những thành tích khác. Khi một cơ sở đào tạo đã tổ chức xét tuyển sớm, các cơ sở khác cũng chạy đua để có lợi thế cạnh tranh.
"Và khi tất cả cùng chạy đua thì tất cả đều vất vả" - ông Sơn cho hay các cơ sở đào tạo phải chuẩn bị từ đầu năm cho công tác tuyển sinh, thu hồ sơ xét tuyển và các em học sinh đang học lớp 12 phải chạy đôn đáo để thi chứng chỉ làm hồ sơ.
"Tất cả cùng vất vả nhưng hiệu quả mang lại thì không cao. Có 8 nguyện vọng trúng tuyển trong xét tuyển sớm nhưng chỉ có 1 nguyện vọng nhập học; hay có 2 thí sinh trúng tuyển sớm thì sau chỉ có 1 em nhập học" - vẫn lời Thứ trưởng GD&ĐT.
Thứ trưởng còn cho biết khi xét tuyển sớm, mỗi trường làm một cách độc lập và khi bộ tiến hành hệ thống xét tuyển chung mới sinh ra "chuyện ảo". Từng trường, từng ngành không thể dự đoán được tỉ lệ ảo dẫn đến các trường đều có tâm lý muốn xét tuyển sớm để đủ chỉ tiêu hay được nhiều chỉ tiêu xét tuyển sớm. Hệ quả là việc xác định các chỉ tiêu và điểm chuẩn trúng tuyển không chắc chắn.
"Thường điểm chuẩn sẽ phải thấp đi để có thể tuyển được nhiều hơn. Thực tế không dự báo được tỉ lệ trúng tuyển và tỉ lệ ảo rất lớn" - ông Sơn nói thêm.
Ngoài ra, đại diện Bộ GD&ĐT còn nhận định vì xét tuyển sớm nên các em chưa hoàn thành chương trình tốt nghiệp THPT đã xét tuyển. Điều này không công bằng khi có những học sinh có điều kiện học sớm, học trước nên hoàn thành chương trình từ học kỳ I, nhưng hầu hết các em phải đến tháng 5 mới hoàn thành chương trình.
Như vậy, điểm xét tuyển dựa trên kết quả học tập của các em là không đồng đều, cũng tạo ra bất công.
Tác động tiêu cực đến dạy và học phổ thông chính còn thể hiện ở việc nhiều em có tâm lý đã trúng tuyển rồi nên không quan tâm chuyện học hành, đến lớp chỉ để ngồi chơi. Nhiều em vào lớp 10 trường chuyên gần như là yên tâm trúng tuyển rồi và không tập trung vào học toàn diện, học những môn thực sự cần thiết cho đào tạo sau này.
Chất lượng giáo dục phổ thông có tác động tiêu cực sẽ ảnh hưởng tới chất lượng đào tạo đại học về sau, khi các em không chuẩn bị nền tảng tốt, theo ông Sơn.
Có thể cân nhắc việc bỏ xét tuyển sớm
Khẳng định Bộ GD&ĐT đã lắng nghe ý kiến trực tiếp từ người trong cuộc để điều chỉnh, ông Sơn cho biết khi giảm tỉ lệ xét tuyển sớm xuống, chỉ những em thực sự có năng lực vượt trội mới được tuyển thẳng. Các em tập trung vào đợt xét tuyển chung bảo đảm sự công bằng, chất lượng cũng như hiệu quả và thuận lợi.
"Hôm qua, nhiều đại biểu thậm chí đề nghị bỏ xét tuyển sớm" - Thứ trưởng nói thêm và cho biết sẽ cân nhắc để tỷ lệ 20% hay bỏ xét tuyển sớm để gộp vào xét tuyển chung.
Đồng thời, Bộ GD&ĐT cũng đã chuẩn bị đầy đủ cơ sở dữ liệu về điểm học bạ, điểm thi tốt nghiệp THPT, điểm thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy… của các trường. Lúc đó, các trường chỉ xem xét các điểm, học sinh cũng yên tâm học hết lớp 12 và lựa chọn nguyện vọng, lựa chọn đúng ngành, đúng trường trên hệ thống.
Ông Sơn cho rằng việc này sẽ tạo sự thuận lợi và hiệu quả cho tất cả, hướng tới một nền giáo dục minh bạch, công bằng, chất lượng, hiệu quả, thuận tiện.
