Ngày 30-12, bà Nguyễn Thị Thanh Lịch, Phó chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, cho biết Thủ tướng Chính phủ vừa có quyết định công nhận Di tích khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá (thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai) là Di tích quốc gia đặc biệt và bộ rìu tay (bảy chiếc) là bảo vật quốc gia.
 |
Di tích khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt. Ảnh: MN, |
Trước đó, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) và Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia đã có tờ trình, ý kiến gửi Thủ tướng Chính phủ về việc xét xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt và công nhận bộ rìu tay là bảo vật quốc gia.
Từ năm 2014, di chỉ khảo cổ Đá cũ An Khê được phát hiện, thu hút sự chú ý của giới khảo cổ trong nước và thế giới, được cho là đang lưu giữ nhiều bí ẩn tiến hóa nhân loại.
Giai đoạn 2015-2019, Viện Khảo cổ học (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) cùng Sở VH-TT&DL Gia Lai phối hợp với Viện Khảo cổ học Dân tộc học Novosibirsk (Viện Hàn lâm Khoa học Liên bang Nga) khảo sát, phát hiện gần 30 di tích khảo cổ học thời đại Đá cũ ở thị xã An Khê.
Hàng ngàn hiện vật đá, công cụ cổ xưa nhất của nhân loại đã được tìm thấy, như: Ghè mũi nhọn tam diện, công cụ chặt kiểu chopper, nạo cắt, mảnh tước, mảnh cuội... hầu hết được làm từ đá quartz. Những công cụ này nằm trong địa tầng sơ kỳ Cánh tân, cách đây trên dưới một triệu năm.
 |
Những hiện vật được phát hiện từ di tích Đá cũ An Khê. |
Nghiên cứu tổng thể, các nhà khảo cổ xác nhận ở đây đã tồn tại một kỹ nghệ chế tác công cụ đá cổ xưa nhất của nhân loại với những đặc trưng độc đáo, mang tên kỹ nghệ sơ kỳ Đá cũ An Khê.
Các nhà khảo cổ xác định, rìu tay kỹ nghệ An Khê có một số đặc điểm giống nhau về chất liệu, kỹ thuật, loại hình và tương đương về niên đại kỹ nghệ Bách Sắc (Quảng Tây, Trung Quốc) cách đây 80 vạn năm.
Những công cụ này có đặc trưng ổn định cao về chất liệu, kỹ thuật, loại hình và chức năng: Độ cứng cao, dẻo lớn, có thể chặt cây, xẻ thịt thú rừng. Đáng chú ý là các công cụ ghè hai mặt (bifaces), nhất là những chiếc rìu tay (handaxes).
