Ngày 7-5, Bộ Y tế tổ chức cuộc họp trực tuyến với các bộ, ngành, địa phương về vấn đề thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng giả.
Cần có giải pháp căn cơ
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nêu câu hỏi: "Tại sao đã có các văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn của cơ quan quản lý... vẫn xảy ra các vụ việc thuốc giả, thực phẩm bảo vệ sức khoẻ giả, sữa giả?".
Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho biết Thủ tướng đã liên tục ban hành 3 công điện tăng cường thanh kiểm tra, xử lý, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm liên quan sản xuất, tiêu thụ sữa, thực phẩm chức năng, thuốc giả.
Bộ Y tế là cơ quan thường trực Ban chỉ đạo quốc gia về An toàn thực phẩm, đồng thời thực hiện chức năng quản lý nhà nước về quản lý thực phẩm chức năng, thuốc điều trị theo phân công.
Bộ Y tế tổ chức cuộc họp để xem xét, đánh giá tình trạng, thực tế sản xuất, buôn bán, lưu thông, sử dụng thực phẩm chức năng, thuốc trên cả nước. Mục đích đưa ra giải pháp để làm sao trong thời gian tới sẽ có các giải pháp căn cơ, bài bản hơn nhằm siết chặt quản lý từng khâu, từ nhập khẩu, sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.
Về thể chế trong lĩnh vực quản lý thuốc, theo Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, đã có Luật Dược 2006, Luật Dược sửa đổi 2024 (có hiệu lực từ 1-7-2025). Bộ Y tế cũng được giao nhiệm vụ tham mưu Chính phủ ban hành 1 nghị định và 7 thông tư liên quan.
Trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, đã có Luật An toàn thực phẩm và Nghị định hướng dẫn thi hành Luật.
"Tại sao đã có các văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn của Ban chỉ đạo quốc gia về an toàn thực phẩm, của cơ quan quản lý chuyên môn, của Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp… mà vẫn xảy ra các vụ việc như vừa rồi?", ông Tuyên nêu câu hỏi.
Thứ trưởng Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị rà soát lại về thể chế, nếu cần thiết có thể đề xuất sửa đổi, bổ sung để các văn bản chặt chẽ hơn trong quá trình thực hiện.
Bên cạnh đó, ông Tuyên cũng nhấn mạnh đến ý thức của đơn vị sản xuất, nhà quản lý và cả người dân.
"Trong khâu tổ chức thực hiện, các bộ, ngành chỉ hướng dẫn thể chế, việc tổ chức thực hiện, thanh tra, kiểm tra trên địa bàn, tuyên truyền, vận động người dân… cần trách nhiệm của các địa phương", Thứ trưởng Bộ Y tế nói.
Các hành vi vi phạm chưa được xử lý triệt để
Tại cuộc họp, báo cáo của Cục Quản lý Dược tại hội nghị cho thấy, thời gian vừa qua, Bộ Y tế đã phối hợp với các cơ quan chức năng đã tích cực triển khai nhiều hoạt động trong đấu tranh phòng chống thuốc giả, thuốc kém chất lượng và đã đạt được nhiều tiến bộ.
Tuy nhiên, các hành vi vi phạm liên quan đến sản xuất, buôn bán thuốc giả vẫn chưa được xử lý triệt để; còn có những vụ việc xảy ra như vụ việc Công an tỉnh Thanh Hóa phát hiện vừa qua.
Về lĩnh vực an toàn thực phẩm, đại diện Cục An toàn thực phẩm cho biết tình trạng thực phẩm giả đang diễn biến phức tạp và có xu hướng tăng tại Việt Nam trong thời gian gần đây. Hoạt động mua bán, vận chuyển hàng cấm, buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, gian lận thương mại và hàng giả là thực phẩm qua các tuyến biên giới, cửa khẩu đất liền, đường mòn, lối mở biên giới vẫn diễn biến phức tạp.
Các sản phẩm giả thường được sản xuất tinh vi, khó phân biệt với hàng thật, chủ yếu được tiêu thụ qua các kênh bán lẻ, mạng xã hội và sàn thương mại điện tử.
Cục Quản lý Dược và Cục An toàn thực phẩm đều khẳng định đã xây dựng, triển khai nhiều kế hoạch về tăng cường công tác quản lý chất lượng, đấu tranh chống thuốc giả, tăng cường hậu kiểm về an toàn thực phẩm.
Cùng với đó, 2 đơn vị đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để tăng cường quản lý, cung cấp thông tin, tài liệu, tình hình phức tạp liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, phân phối lưu thông hàng giả, hàng kém chất lượng.
Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên yêu cầu các đơn vị, địa phương thực hiện nghiêm chỉ thị của Ban Bí thư về vấn đề an toàn thực phẩm, siết chặt quản lý về đăng ký, tự công bố, tăng cường hậu kiểm, kiểm tra đột xuất các cơ sở sản xuất, kinh doanh thay vì kiểm tra định kỳ, theo kế hoạch, thông báo trước.
Bên cạnh đó, ông Tuyên cũng cho rằng cần nâng mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý thực phẩm chức năng để có sức răn đe.
Năm 2024, Cục Quản lý Dược và Cục Quản lý Y Dược cổ truyền (Bộ Y tế) đã triển khai 80 đoàn kiểm tra GMP (thực hành sản xuất tốt), tạm dừng hoạt động một phần của 1 cơ sở; 90 đoàn kiểm tra GSP (thực hành tốt bảo quản) tại các cơ sở nhập khẩu.
Thanh tra Bộ Y tế đã triển khai 50 đoàn thanh tra về lĩnh vực dược phẩm, mỹ phẩm, dược liệu và vị thuốc y học cổ truyền; ban hành 46 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền phạt là trên 2,5 tỉ đồng.
Đối với việc hậu kiểm về an toàn thực phẩm, hàng năm, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cũng đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc vi phạm về an toàn thực phẩm, trong đó một số vụ có dấu hiệu sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, đặc biệt là thực phẩm chức năng lưu hành ngoài thị trường khi chưa được công bố, giả nhãn hiệu, giả nguồn gốc, xuất xứ, giả về chất lượng… Cục An toàn thực phẩm đã chuyển cơ quan cảnh sát điều tra để xem xét, xử lý.
