Thường ngày tôi vẫn nghe báo đài nhắc nhiều đến việc thiếu nội tiết tố nữ estrogen và cần phải bổ sung các loại thực phẩm chức năng để hỗ trợ nhưng không thấy ai nhắc đến thừa nội tiết tố. Vậy không biết thừa nội tiết tố nữ thì có bị làm sao không? (Hà Trang, 40 tuổi, Hà Nội).
Trả lời
Nội tiết tố nữ estrogen đa số được tiết ra bởi các nang trứng, một phần nhỏ được tiết ra từ tuyến thượng thận.
Nội tiết tố nữ estrogen như một linh dược cho người phụ nữ, giúp quy định giới tính, làm cho da dẻ căng bóng, kinh nguyệt đều đặn, buồng trứng khoẻ mạnh, dịch tiết âm đạo đầy đủ, đời sống vợ chồng mặn nồng. Chúng còn giúp ngực nở, eo thon, tích ít mỡ vùng bụng, đùi, tinh thần vui vẻ, giảm cáu gắt, đau đầu, giảm hồi hộp, tự ti...
Nồng độ estrogen giảm dần theo độ tuổi, khi mãn kinh cùng với việc buồng trứng ngừng hoạt động. Sự sụt giảm này gây ra các biểu hiện rối loạn nội tiết. Khi đó, sinh hoạt của các chị em bị xáo trộn, xuất hiện nhiều triệu chứng như dễ nổi nóng, bốc hỏa, khó ngủ, đổ mồ hôi đêm, rối loạn kinh nguyệt...
Vì vậy nhiều chị em tự bổ sung thực phẩm chức năng chứa nhiều phytoestrogen - một dạng estrogen trong chế độ ăn uống mà cơ thể sẽ nhận được từ thực phẩm. Tuy vậy, chế độ ăn chứa nhiều phytoestrogen có thể dẫn đến thừa nội tiết tố nữ.
Nhiều phụ nữ thường uống một hoặc một vài loại thực phẩm chức năng nhưng không biết rõ hàm lượng cụ thể, việc sử dụng vô tội vạ đó tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ thừa nội tiết tố nữ. Nhiều người nghĩ bổ sung nội tiết tố estrogen là vô hại, có người uống một lúc 4 -5 loại thực phẩm chức năng. Thử hỏi làm sao không thừa nội tiết tố nữ?
Bên cạnh các nguyên nhân trên thì thừa nội tiết tố estrogen có thể do bệnh lý, các khối nang tồn dư, u chế tiết estrogen, mất cân bằng nội tiết, giảm tiết progesteron. Hoặc có thể do sinh lý, dùng liệu pháp hormone thay thế, thuốc tránh thai, béo phì (tích nội tiết tố rất nhiều) bệnh gan, dùng một số thuốc kháng sinh, thuốc rối loạn tâm thần….
Khi cơ thể thừa nội tiết tố thường có biểu hiện đầy hơi, chướng bụng, đau cương vú, tăng tích mỡ vùng hông và eo, rối loạn kinh nguyệt, tăng triệu chứng tiền kinh, xạm da, rụng tóc, thay đổi tâm trạng; một số hay lo lắng hoặc hoảng loạn, buồn ngủ nhưng ngủ không sâu, giảm ham muốn tình dục, bàn chân, bàn tay lạnh.
Việc thừa nội tiết tố làm ảnh hưởng đến hình thể - sắc đẹp, gây các bệnh về vú như u vú, ung thư vú. Đồng thời có thể gây huyết khối, đột quỵ, bệnh tuyến giáp…
Với các trường hợp thừa nội tiết tố cần được xử trí theo nguyên nhân, giải quyết các khối u chế tiết estrogen. Ngừng các loại thuốc làm tăng estrogen và cần có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tập luyện thường xuyên.
Estrogen là một nội tiết tố quan trọng với nữ giới, nếu nồng độ estrogen cao có thể gây ra nhiều triệu chứng và có thể làm tăng nguy cơ mắc một số vấn đề về sức khỏe, bao gồm ung thư. Do vậy, chị em gặp các triệu chứng kể trên hay nghi ngờ có estrogen cao nên đi khám bác sĩ chuyên khoa để được làm các xét nghiệm chuẩn xác và có biện pháp chữa trị phù hợp.
Ths-BSCK II Diêm Thị Thanh Thuỷ - Trưởng khoa Khám sản Tự nguyện – BV Phụ sản Hà Nội
