TAND tỉnh Bến Tre vừa mở phiên họp xem xét quyết định đình chỉ vụ án của TAND huyện Châu Thành trong vụ khởi kiện yêu cầu ly hôn của anh T. Kết quả phiên họp, tòa chấp nhận kháng cáo của anh T., tuyên hủy quyết định đình chỉ và giao hồ sơ về cho tòa huyện này thụ lý giải quyết lại từ đầu.
Đóng hồ sơ vì không rõ địa chỉ người vợ
Theo hồ sơ ly hôn, anh T. ở xã Tân Thạch (huyện Châu Thành) và chị Th. kết hôn vào năm 1997. Nhưng chung sống với nhau gần 10 năm, đến năm 2014 anh chị mới đăng ký kết hôn. Nhưng cũng kể từ đó vợ chồng anh bắt đầu phát sinh mâu thuẫn.
Theo anh T., nguyên nhân là do chị Th. không lo làm ăn, không biết chăm sóc gia đình, dẫn đến vợ chồng hay cãi vã. Chị Th. còn thường xuyên bỏ về nhà cha mẹ ruột ở TP Rạch Giá (Kiên Giang). Vì mâu thuẫn nên vợ chồng sống ly thân từ năm 2014 cho đến nay. Hiện anh T. xác định không còn tình cảm vợ chồng với chị Th. nên muốn được ly hôn. Con chung, tài sản chung, nợ chung anh T. không yêu cầu tòa giải quyết.
Quá trình thụ lý giải quyết, TAND huyện Châu Thành tiến hành xác minh địa chỉ cư trú của chị Th. Kết quả chị Th. không có cư trú tại địa chỉ như anh T. cung cấp. Tòa án cũng đã thông báo yêu cầu anh T. cung cấp lại địa chỉ cư trú của chị Th. nhưng anh T. không cung cấp được. Do đó, tòa căn cứ điểm b khoản 1 Điều 192 và điểm g khoản 1 Điều 217 BLTTDS đình chỉ việc giải quyết vì cho rằng đơn của anh T. thuộc trường hợp chưa đủ điều kiện khởi kiện.
Ngày 7-6, anh T. kháng cáo quyết định đình chỉ, cho rằng tại thời điểm anh nộp đơn ly hôn, chị Th. có mặt ở địa chỉ như anh cung cấp. Việc công an ấp cung cấp thông tin bất nhất về hai lần xác minh địa chỉ của chị Th. là không đúng, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của anh.
Sơ thẩm đình chỉ sai
Theo hội đồng phiên họp, sau khi tòa ra thông báo thụ lý giải quyết đơn của anh T., ngày 15-5 thẩm phán thụ lý vụ án đã tiến hành xác minh địa chỉ của chị Th. Kết quả là chị không còn sinh sống tại địa phương từ tháng 2-2018 và hiện tại không biết đang cư trú ở đâu. Từ đó tòa ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.
Trong khi theo hồ sơ, thời điểm TAND huyện Châu Thành nhận đơn khởi kiện của anh T. là ngày 18-4. Cũng trong ngày này, tòa huyện tiến hành xác minh tại công an ấp, có xác nhận của công an xã thì chị Th. còn đang sinh sống tại địa phương.
Như vậy, căn cứ theo khoản 2 Điều 5, điểm a khoản 2 Điều 6 Nghị quyết 04/2017 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao (hướng dẫn một số quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 192 BLTTDS 2015 về trả lại đơn khởi kiện) thì việc cung cấp địa chỉ của anh T. là không sai.
Vì anh T. khi khởi kiện đã cung cấp đầy đủ địa chỉ của người bị kiện tại thời điểm nộp đơn khởi kiện và đã được xác nhận của công an xã nơi chị Th. đang cư trú. Đây được coi là trường hợp người khởi kiện đã ghi đúng địa chỉ của người bị kiện. Thực tế chị Th. đã cố tình thay đổi nơi cư trú mà không thông báo cho anh T. biết về nơi cư trú mới thì được coi là chị Th. cố tình giấu địa chỉ.
Theo hội đồng phiên họp, lẽ ra tòa án sơ thẩm phải tiếp tục giải quyết vụ án theo thủ tục chung mà không nên đình chỉ giải quyết vì lý do anh T. không cung cấp được địa chỉ đang cư trú của chị Th.
Ngoài ra, theo khoản 4 Điều 4 và khoản 1 Điều 23 Luật Cư trú thì mọi thay đổi về cư trú phải được đăng ký; mỗi người chỉ được đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú tại một nơi… Người đã đăng ký thường trú mà thay đổi chỗ ở hợp pháp thì trong thời hạn 24 tháng, kể từ ngày chuyển đến chỗ ở hợp pháp mới, có trách nhiệm làm thủ tục thay đổi nơi đăng ký thường trú.
Do đó có căn cứ để xác định chị Th. vẫn chưa thay đổi nơi cư trú. Nếu chị Th. thay đổi nơi cư trú nhưng không thông báo địa chỉ nơi cư trú mới thì được coi là cố tình giấu địa chỉ. Lẽ ra tòa sơ thẩm phải tiếp tục giải quyết vụ án theo thủ tục chung nhưng lại ra quyết định đình chỉ vụ án với lý do anh T. không cung cấp được địa chỉ đang cư trú của chị Th. là không đúng. Việc đình chỉ này ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của anh T. Vì vậy, anh T. kháng cáo yêu cầu hủy quyết định đình chỉ của tòa sơ thẩm là có căn cứ để chấp nhận.
Tòa phúc thẩm có lý Tòa viện dẫn quy định tại BLTTDS 2015 và hướng dẫn mới nhất tại Nghị quyết 04/2017 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao để cho rằng bị đơn cố tình giấu địa chỉ là đúng. Bởi tính từ thời điểm nộp đơn khởi kiện, anh T. đã thực hiện đúng và đủ nghĩa vụ của mình theo quy định pháp luật, tòa phải thụ lý giải quyết. Ngoài ra, các quy định khác tại Luật Cư trú cũng thể hiện rõ nghĩa vụ của người thay đổi địa chỉ thường trú là phải làm thủ tục thay đổi theo luật. Việc chị Th. tự ý chuyển chỗ ở thì chị phải chịu hậu quả, đây không phải là lỗi do phía anh T. gây ra nên không thể bắt anh T. chịu. Luật sư NGUYỄN VĂN NHÀN, Đoàn Luật sư TP.HCM |