Mới đây, chánh án TAND tỉnh Dăk Nông đã kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm vụ Bùi Quốc Hoàng phạm tội hiếp dâm. Lý do là cấp sơ thẩm đã xét xử đúng người, đúng tội nhưng lại nhầm tên người khác khiến một anh nông dân tên Phạm Văn Linh đang sống yên ổn ở Bình Thuận, không hề liên quan gì bỗng dưng trở thành người phạm tội.
Bản án trên trời rơi xuống
Đầu năm 2008, chị V. ở huyện Tuy Đức (Dăk Nông) bị một người hàng xóm cầm súng kíp đe dọa và hiếp dâm. Giở trò xong, người này bỏ trốn. Sau đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tuy Đức xác định được người gây án là Phạm Văn Linh (!?), ở thị trấn Đức Tài, Tánh Linh (Bình Thuận). Cơ quan này quyết định truy nã…
Khoảng giữa năm 2009, Linh bị bắt giữ trong một vụ cướp tài sản ở tỉnh Bình Phước. Vụ án hiếp dâm của Linh lúc trước được phục hồi điều tra…
Tháng 9-2009, TAND huyện Tuy Đức đã xử sơ thẩm, tuyên phạt Linh ba năm sáu tháng tù về tội hiếp dâm. Linh bị bắt đi thụ án. Còn phần dân sự, Thi hành án dân sự huyện Tuy Đức (Dăk Nông) đã ủy thác cho cơ quan thi hành án ở tỉnh Bình Thuận tống đạt quyết định, yêu cầu gia đình Linh thi hành.
Anh Phạm Văn Linh có quyền hỏi: Hoàng khai giả tên anh nhưng sao các cơ quan tố tụng lại dễ dàng bị lừa như vậy? Ảnh: PHƯƠNG NAM
Nhận được quyết định từ trên trời rơi xuống, anh Linh muốn té xỉu. Sau một lúc định thần, anh này vội làm đơn khiếu nại rằng người bị tòa phạt đó “không phải tui”. Theo anh, các cơ quan tố tụng đã nhầm lẫn bởi lâu nay anh vẫn ở Bình Thuận, chẳng động đến ai. Anh cũng chẳng bị bắt giam hay bị truy tố hoặc ra tòa hay đã thụ án gì gì đó…
Khai man tên bạn
Lúc này, các cơ quan tố tụng mới tá hỏa, lập tức chạy đôn chạy đáo vào trại giam nơi bị án thụ hình truy lại nhân thân bị án bởi sao lại có chuyện Linh đang thụ án, làm gì được ở ngoài mà gửi đơn khiếu nại.
Sau hơn một tuần mày mò, cơ quan điều tra đã xác định được tên thật của người phạm tội là Bùi Quốc Hoàng, thường trú tại xã Kim Long, huyện Châu Đức (Bà Rịa-Vũng Tàu) chứ không phải anh Phạm Văn Linh ở Bình Thuận. Lúc này Hoàng mới thú nhận do là bạn bè thân thiết với anh Linh từ lúc ở Quảng Ngãi nên mới nghĩ ra cách giả tên anh này để “ăn gian” các cơ quan tố tụng! Không ngờ là trò này đã lừa được hết các cơ quan khiến cho Linh giả thì ở tù thật, còn Linh thật mang tai mang tiếng.
Nhận ra ngay sai sót, chánh án TAND tỉnh Dăk Nông đã kháng nghị giám đốc thẩm. Chánh án cho rằng việc truy tố và xét xử nhầm tên của bị cáo một phần là do bị cáo cố tình gian dối. Mặt khác, trong quá trình điều tra, cơ quan điều tra Công an huyện Tuy Đức đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng và chưa làm hết trách nhiệm để xác minh đầy đủ nhân thân của bị cáo.
Cụ thể, ngay từ khi bị bắt, bị can đã khai không rõ ràng về tên tuổi, nhân thân, lai lịch nhưng cơ quan điều tra không tra cứu tàng thư, giám định vân tay để xác định đúng họ tên, lý lịch. Từ đó dẫn đến việc chưa chứng minh được tên tuổi, những đặc điểm về nhân thân, lai lịch của bị can. Một vi phạm nữa là việc bắt tạm giam bị can cũng không được cơ quan điều tra thông báo về cho gia đình bị can, chính quyền địa phương nơi bị can cư trú.
Về phía tòa sơ thẩm, lẽ ra khi thụ lý giải quyết vụ án phải ra quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung, yêu cầu cơ quan điều tra khắc phục vi phạm, làm rõ những vấn đề trên. Tòa vẫn đưa vụ án ra xét xử là vi phạm tố tụng.
Kết luận, chánh án TAND tỉnh Dăk Nông đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND tỉnh xét xử lại theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy bản án nói trên.
| Sẽ bồi thường oan Theo các cơ quan tố tụng huyện Tuy Đức, sau khi TAND tỉnh xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm xong, các cơ quan này sẽ sẵn sàng tổ chức xin lỗi công khai hoặc bồi thường theo yêu cầu của anh Linh. Ngoài ra, các cơ quan này sẽ đính chính thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng. Theo chánh án TAND huyện Tuy Đức, đây là một tai nạn nghề nghiệp rất hy hữu dẫn đến oan, sai về tên. Sau vụ án này, ba ngành tòa án, kiểm sát, công an sẽ ngồi lại để kiểm điểm và rút kinh nghiệm sâu sắc. |
| Các cơ quan liên quan đều có lỗi Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, Thượng úy Trần Thái Quỳnh, Đội phó Đội Cảnh sát điều tra Công an huyện Tuy Đức, người trực tiếp điều tra vụ án này cho rằng nhầm lẫn này hoàn toàn không phải do một mình cơ quan điều tra chủ quan. “Trước khi phát lệnh truy nã, chúng tôi đã cử người đi xác minh tại Quảng Ngãi và Bình Thuận. Chính quyền địa phương đều khẳng định có đối tượng trên. Thêm nữa là lời khai của bị can Hoàng quá trùng khớp nên chúng tôi đã không phát hiện ra” - Thượng úy Quỳnh nói. Nhưng cạnh đó, Thượng úy Quỳnh thừa nhận đã không chuyển lệnh truy nã này về Đức Linh (Bình Thuận) nên mãi đến giai đoạn thi hành án gia đình anh Linh mới biết chuyện và khiếu nại. Sau phát hiện ra sai sót này, cơ quan điều tra Công an huyện Tuy Đức đã tổ chức họp thôn và xin lỗi gia đình anh Linh. Ông Đỗ Xuân Ân, Viện trưởng VKSND huyện Tuy Đức, cho biết khi nhận hồ sơ vụ án, VKS đã yêu cầu cơ quan điều tra xác minh lai lịch của bị can. Thậm chí trong quá trình xác minh, một công an viên ở Đức Linh đã gọi điện thoại về trại tạm giam để nói chuyện với Hoàng nhưng bị can này vẫn khẳng định mình là Linh. Thêm nữa là Hoàng đã có hai năm cải tạo tập trung ở Tánh Linh (Bình Thuận), gần nơi cư trú của anh Linh nên có thể vì vậy mà biết tất tần tật về nhân thân của bạn mình. Vì vậy, VKS đã không thể phát hiện ra có sự nhầm lẫn. Cũng theo ông Ân, trước đó Hoàng đã có tới ba tiền án, một tiền sự nên có lẽ đã khai gian để giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Song song với vụ án hiếp dâm mà TAND huyện Tuy Đức đã đưa ra xét xử, VKSND huyện Bù Đăng (Bình Phước) cũng đã ra cáo trạng truy tố Hoàng về tội cướp tài sản cũng dưới tên Phạm Văn Linh. Rất may là TAND huyện Bù Đăng chưa đưa vụ án ra xét xử nên đã trả hồ sơ cho VKS truy tố lại. Hiện tại, Hoàng đang bị giam giữ tại nhà tạm giữ Công an huyện Bù Đăng, chờ ngày xét xử. Còn theo ông Nguyễn Hồng Chương, Chánh án TAND huyện Tuy Đức, khi ra tòa Hoàng khai rất trơn tru nên thẩm phán không thể phát hiện ra dấu hiệu gian dối. Khi phát hiện ra sự việc này, tòa đã gửi văn bản xin lỗi gia đình anh Linh và lập tức yêu cầu công an xác minh lại lai lịch của bị cáo. Đồng thời, trước sai sót này TAND huyện Tuy Đức đã có công văn đề nghị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm. |
THANH LƯU - PHƯƠNG NAM
