Mới đây, Phòng khám chống độc BV Chợ Rẫy (TP.HCM) cho biết vừa điều trị giải độc thành công cho một ca bệnh bị nhiễm độc kim loại nặng từ thuốc Nam.
 |
ThS-BS Doãn Uyên Vy đang thăm khám cho bệnh nhân nhiễm độc kim loại nặng. Ảnh: HL |
Điều trị tốn kém thậm chí tử vong
Theo đó, chị NTH (27 tuổi, ngụ tỉnh Đắk Lắk) phát hiện mình mắc bệnh viêm cột sống dính khớp. Dù được cho thuốc Tây điều trị nhưng nghe lời khuyên của hàng xóm rằng bị bệnh này uống thuốc Nam sẽ tốt hơn nên chị làm theo. Sau bốn tháng dùng thuốc Nam, không những tình trạng bệnh không cải thiện mà chị còn bị tiêu chảy kéo dài, cơ thể bị phù, suy kiệt nên quay lại khám tầm soát tại BV Chợ Rẫy.
Tại đây, các bác sĩ Khoa nội cơ xương khớp phát hiện chị đã bị viêm loét đường ruột rất nặng nên đã mời chuyên gia chống độc hội chẩn, cùng thăm khám tìm ra nguyên nhân.
Các BN thường đến khám vì một bệnh lý nội khoa và được các bác sĩ hội chẩn với phòng khám chống độc.
Các bác sĩ cho biết bệnh nhân (BN) H bị nhiễm độc kim loại nặng từ thuốc Nam và quá trình điều trị rất tốn kém khi BN phải truyền thuốc tốn 1 triệu đồng/ngày suốt hai năm qua để chữa chứng mất protein qua đường ruột. Dù vậy, BN cũng không thể vận động mạnh vì luôn cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt.
Mới đây, BV Chợ Rẫy đã có thuốc giải độc kim loại nặng và sau ba ngày truyền thuốc giải độc, BN H đã hồi phục, khỏe mạnh trở lại, không còn tình trạng mất protein qua đường ruột, qua đó chấm dứt việc phải truyền albumin, truyền đạm mỗi ngày.
Bên cạnh đó, BV Chợ Rẫy cũng đã tiếp nhận một số trường hợp BN sử dụng thuốc Tây lâu dài và gặp tác dụng phụ. Chẳng hạn, có trường hợp BN uống thuốc giảm đau thông thường như Paracetamol 500 mg, hai viên/ngày nhưng sử dụng liên tục trong năm tháng. Sau đó BN xuất hiện tình trạng rối loạn đông máu, dễ bầm máu ở da, chảy máu chân răng khi đánh răng. Đây chính là tác dụng phụ của Paracetamol khi sử dụng liên tục mỗi ngày dù là liều thấp, không phải là liều độc.
 |
Một số loại thuốc bệnh nhân sử dụng kéo dài bị ngộ độc do ThS-BS Doãn Uyên Vy lưu lại. Ảnh: HL |
Không chỉ ngộ độc thuốc, BN có thể bị nhiễm độc ở môi trường sinh sống và làm việc. BV Chợ Rẫy từng tiếp nhận BN nữ (34 tuổi) làm công nhân cho một công ty sản xuất điện tử, không có bệnh lý mạn tính, nhập viện vì đột ngột đau bụng nhẹ, tiêu chảy phân đen, buồn nôn, đau đầu, khó thở nhẹ và mệt ngày càng nhiều hơn.
Quá trình nằm viện, BN có diễn tiến suy thận cấp, giảm hai dòng tế bào máu hồng cầu và tiểu cầu, tràn dịch đa màng tim, phổi, bụng… Các bác sĩ kết luận BN bị ngộ độc khí arsine (AsH3, hợp chất khí của thạch tín). Đây là loại hơi rất độc, không mùi sinh ra trong quá trình sản xuất các bán dẫn và con chip điện tử nên không phát hiện được khi có nồng độ thấp. Hơi arsine gây ra tình trạng thành mạch suy yếu làm giãn phình các mạch máu làm dịch thấm qua vi mạch, gây tràn dịch đa màng. Ở BN này, biểu hiện rõ rệt ở tràn dịch hồng màng ngoài tim. Thạch tín có đặc điểm làm suy yếu cơ tim nên có thể làm ngưng tim đột ngột dẫn đến tử vong nhanh.
Thuốc Đông y có chứa các kim loại nặng và gây nhiễm độc
Theo ThS-BS Doãn Uyên Vy, trong 20 năm nay đã có những bằng chứng của y văn thế giới ghi nhận thuốc Đông y có chứa các kim loại nặng và gây nhiễm độc nếu sử dụng thuốc kéo dài. Trong các sách Đông y, có những vị thuốc như hùng hoàng, chu sa dùng điều trị nhiều loại bệnh ngoài da, viêm nhiễm, sốt rét, an thần, chống co giật, mất ngủ, giang mai, trẻ con khóc đêm… Những vị thuốc này có nguồn gốc từ những cục đá tự nhiên có chứa khoáng chất là thạch tín và thủy ngân.
Sử dụng thuốc kéo dài nên đi khám nguy cơ nhiễm độc
Theo ThS-BS Doãn Uyên Vy, phụ trách Phòng khám chống độc BV Chợ Rẫy, phòng khám thường xuyên tiếp nhận các trường hợp bị nhiễm độc do sử dụng thuốc kéo dài. Các BN thường đến khám vì một bệnh lý nội khoa và được các bác sĩ hội chẩn với phòng khám chống độc. Phổ biến nhất là các BN bị nhiễm độc kim loại nặng có trong thuốc Đông y tăng cường sinh lý, bồi bổ sức khỏe, giảm béo, điều trị đau khớp hoặc ngăn ngừa đột quỵ…
Do thuốc Đông y thường được tự pha chế thủ công hoặc dù được đóng gói hiện đại thì liều lượng cũng thường không đồng đều ở các viên thuốc. Thậm chí có những viên thuốc được bào chế chứa hàm lượng thạch tín, thủy ngân cao gấp 10-30 lần so với liều trong sách thuốc Đông y hướng dẫn. Do đó, người bệnh sử dụng những loại thuốc Đông y này lâu dài sẽ có nguy cơ bị bệnh nhiễm độc từ các kim loại nặng độc hại. Các kim loại này sẽ tích tụ dần dần, đến thời điểm biểu hiện triệu chứng đầy đủ và rõ thì BN đã bị nhiễm độc ở mức trung bình. Khi bị nhiễm độc quá nặng có thể chuyển thành ngộ độc bán cấp và cấp tính, dẫn đến tử vong nhanh.
“Thuốc Tây hay thuốc Đông y đều có những vị thuốc gọi là độc dược. Thầy thuốc và bác sĩ chỉ biết về mặt tác dụng điều trị của viên thuốc chứ ít khi chú ý về mặt tác dụng độc hại của viên thuốc. Với Đông y, nhiều người dân vẫn có quan niệm uống thuốc Nam, thuốc Bắc phải uống lâu dài mới đáp ứng hiệu quả nên thành ra dễ có nguy cơ bị nhiễm độc. Đặc điểm bệnh nhiễm độc thường khi có triệu chứng thì đã trở nặng, điều trị sẽ khó và tốn kém, nên phòng ngừa sớm. Nếu BN tùy tiện sử dụng trong thời gian dài sẽ dễ dẫn đến tình trạng tích tụ dần các chất độc trong mô, cơ quan, làm tổn thương các mô, cơ quan hoặc gặp các tác dụng phụ của thuốc ở mức độ từ trung bình đến nặng.
Do vậy, BN cho dù đang uống thuốc Đông y hay thuốc Tây, thực phẩm chức năng từ một tháng trở lên hoặc BN ung thư phải hóa trị kéo dài cần phải thăm khám để được tư vấn và điều chỉnh việc uống thuốc cũng như biết trong tình huống nào khi uống thuốc thì bị nhiễm độc để tránh. Ung thư là bệnh nhiễm độc vì tiếp xúc với các chất sinh ung thư trong đời sống hằng ngày mà người ta không biết. BN có thể đến Phòng khám chống độc BV Chợ Rẫy để được tư vấn, hướng dẫn cách sử dụng thuốc an toàn, đồng thời phòng tránh tình trạng nhiễm độc thuốc gây ra và biết cách phòng tránh bệnh ung thư” - ThS Uyên Vy khuyến cáo.•
Nếu BN ở xa không thể đến BV Chợ Rẫy khám thì có thể gọi điện thoại tư vấn đến tổng đài bệnh viện 028 3855 4137 và nối số 1881 để gọi tư vấn có đang và có nguy cơ bị nhiễm độc hay không.
