VKSND Tối cao vừa hoàn tất cáo trạng truy tố đối với ông Nguyễn Nhật Cảm (cựu giám đốc trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội), Nguyễn Vũ Hà Thành (trưởng phòng tài chính kế toán CDC Hà Nội), Nguyễn Thị Kim Dung (trưởng phòng tổ chức hành chính CDC Hà Nội) và bảy đồng phạm về tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng theo khoản 3 Điều 222 BLHS 2015.
Theo đó, lợi dụng tình hình dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus Corona gây ra, với động cơ vụ lợi, từ đầu tháng 2, bị can Cảm đã câu kết với các bị can thuộc các công ty tư nhân kinh doanh vật tư thiết bị y tế để thỏa thuận giá mua bán các máy móc thuộc gói thầu số 15 trước khi thực hiện quy trình thủ tục chỉ định thầu thông thường.
Nguyễn Nhật Cảm, cựu giám đốc trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội
Cáo trạng nêu do biết trước chủ trương CDC Hà Nội sẽ được mua sắm máy móc, trang thiết bị y tế trong đó có hệ thống Realtime PCR tự động để phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra.
Mặc dù Sở Y tế Hà Nội chưa giao nguồn kinh phí bổ sung và trách nhiệm thực hiện gói thầu số 15 nhưng từ đầu tháng 2, ông Cảm đã liên hệ tham khảo hệ thống Realtime PRC tự động do CDC Quảng Ninh và được một cán bộ CDC Quảng Ninh giới thiệu người mua, bán hệ thống Realtime.
Thông qua mối quan hệ mua bán vật tư y tế với CDC Hà Nội từ trước nên Nguyễn Ngọc Nhất (nhân viên công ty TNHH phát triển khoa học Vitech) biết CDC Hà Nội đang có nhu cầu mua hệ thống Realtime tự động.
Chiều 1-2, Nhất gọi điện cho Nguyễn Thanh Tuyền (trưởng nhóm kinh doanh công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông) xin giới thiệu, báo giá hệ thống Realtime PCR của hãng Qiagen (do công ty Phương Đông nhập khẩu, phân phối).
Sau đó, Nhất đến gặp Cảm để giới thiệu, tư vấn về hệ thống Realtime PCR của hàng Vela với giá 6,5 tỉ đồng và hệ thống Realtiem của hãng Qiagen với giá 7 tỷ đồng. Khi được Nhất tư vấn thì Cảm quyết định CDC Hà Nội sẽ mua hệ thống Realtime của Qiagen với giá 7 tỉ đồng.
Ngày 5-2, theo sự chỉ đạo của Tuyền, nhân viên công ty Phương Đông lập báo giá rồi gửi cho cho CDC Hà Nội. Theo chỉ đạo của Cảm, Nguyễn Ngọc Quỳnh (trưởng phòng kế hoạch nghiệp vụ CDC Hà Nội) lập tờ trình gửi Sở Y tế, Sở Tài Chính về việc bổ sung kinh phí phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp.
Tờ trình đề xuất mua 1 hệ thống Realtime PCR tự động với giá 7 tỉ đồng theo đúng giá của công ty Phương Đông, 1 máy tách chiết DNA/RNA 1,2 tỉ đồng và 3 tủ lạnh có giá 1,23 tỉ đồng.
Ngày hôm sau, Nhất gặp Tuyền bàn bạc, thống nhất giao cho Nhất đứng ra thực hiện các thủ tục mua bán hệ thống Realtime PCR tự động của công ty Phương Đông với mức giá khoảng bốn tỉ đồng, lựa chọn nhà thầu để bán cho CDC Hà Nội, Tuyền sẽ xin công ty mức án tốt nhất và báo giá sau. Để trúng thầu Nhất sẽ chi cho Cảm khoảng 10% giá trị sản phẩm. Số tiền chênh lệch còn lại sau khi trừ đi các chi phí thì Tuyền và Nhất sẽ chia đôi.
Sau khi thống nhất nội dung trên, Nhất và Tuyền tới gặp Cảm để bàn bạc thống nhất việc mua bán hệ thống Realtime PCR tự động. Tại đây, ông Cảm với Nhất và Tuyền thống nhất sẽ mua hệ thống Realtime với giá bảy tỉ đồng với bảo hành ba năm.
Tuyền nêu lý do công ty Phương Đông không tham gia đấu thầu trực tiếp vì công ty có nhiều đơn hàng không đủ nhân viên thực hiện nên đề nghị giao cho Nhất thực hiện. Cảm đồng ý và đề nghị Nhất đưa nhà thầu đủ năng lực về kỹ thuật và nhân sự để thực hiện gói thầu. Sau khi việc mua bán hoàn tất thì Nhất sẽ chi cho Cảm 15% giá trị hệ thống máy Realtime PCR.
Thực hiện thỏa thuận, Tuyền báo cáo cho giám đốc công ty Phương Đông biết việc đã báo giá hệ thống Realtime PCR cho CDC Hà Nội, Đồng thời, Tuyền đề xuất bán hệ thống máy này cho Nhất với giá 3,7 tỉ đồng để Nhất đầu thầu cho CDC Hà Nội và được chấp thuận.
Ngày 9-2, Nhất bàn bạc với Đào Thế Vinh (giám đốc công ty TNHH vật tư khoa học và thương mại Việt Nam - gọi tắt là MST) việc tham giá bán hệ thống Realtime và máy tách chiết do công ty Phương Đông nhập nhẩu cho CDC Hà Nội. Vinh sẽ được hưởng 1,5% giá trị hợp đồng.
Ngày 18-2, bị can Cảm chủ trì cuộc họp hội đồng tư vấn mua sắm, chọn giá hàng hóa, dịch vụ và khoa chuyên môn liên quan thống nhất giá dự toán gói thầu 15 là 9,54 tỉ đồng. Trong đó, hệ thống Realtime PCR được xác định là 7 tỉ đồng, máy tách chiết DNA/RNA cùng một số sản phẩm khác có giá hơn 2,5 tỉ đồng.
Để giảm mức độ chênh lệch về giá mua vào, bán ra trước khi bán sản phẩm cho CDC Hà Nội, Đào Thế Vinh dùng thủ đoạn sử dụng các pháp nhân là công ty gia đình Vinh và nhờ công ty của bạn hàng tập hợp hợp đồng mua bán khống và xuất hóa đơn, chứng từ để nâng giá 2 sản phẩm là hệ thống Realtime PCR tự động và máy tách chiết DNA/RNA.
VKSND Tối cao xác định hành vi trái pháp luật của bị can Cảm cùng đồng phạm đã gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền 5,4 tỉ đồng. Đồng thời, xác định bị can Cảm là trực tiếp phạm tội với vai trò chủ mưu.