Đảng Dân chủ đang dốc toàn lực ngăn Tổng thống Donald Trump thuộc đảng Cộng hòa thay thẩm phán Tòa án tối cao sau khi nữ thẩm phán Ruth Bader Ginsburg qua đời ngày 18-9 ở tuổi 87, theo hãng tin AFP.
Nữ thẩm phán Tòa án tối cao Ruth Bader Ginsburg vừa qua đời ngày 18-9 ở tuổi 87. Ảnh: AP
Thẩm phán Ginsburg là một nhân vật có chính kiến thiên về đảng Dân chủ. Ông Trump đang muốn nhanh chóng thay thế bà bằng một nhân vật thiên về đảng Cộng hòa trước khi cuộc bầu cử tổng thống diễn ra. Đề cử của ông Trump cho vị trí này cần có sự thông qua của Thượng viện.
Lựa chọn của đảng Dân chủ là gì?
Có thể thấy đảng Dân chủ đang áp dụng chiến thuật trì hoãn ở Thượng viện và nỗ lực huy động áp lực từ công chúng lên các thành viên Cộng hòa ôn hòa để chia rẽ đảng này.
Theo AFP, ngày 20-9, ứng viên tổng thống bên đảng Dân chủ - cựu Phó Tổng thống Joe Biden mô tả bước đi gấp gáp của ông Trump là “lạm dụng quyền lực”.
Ông Biden cáo buộc ông Trump đã lạm dụng quyền lực chính trị khi cố “nhồi” lựa chọn của mình ở Tòa án tối cao giữa bối cảnh cuộc chiến vận động tranh cử đang diễn ra căng thẳng.
“Tôi tin các cử tri sẽ hiểu rõ điều này, họ sẽ không đứng về phía sự lạm dụng quyền lực, sự lạm dụng hiến pháp này” – ông Biden nói.
Ông Biden cũng đề nghị Thượng viện không xúc tiến bỏ phiếu thông qua vị trí thay thế cố thẩm phán Ginsburg sau cuộc bầu cử tổng thống ngày 3-11 tới.
“Nếu ông Donald Trump thắng cuộc bầu cử, khi đó Thượng viện nên xúc tiến cân nhắc lựa chọn của ông ấy, và cân nhắc ứng viên đó một cách công bằng. Nhưng nếu tôi thắng cử, lựa chọn của Tổng thống Trump phải bị rút” – ông Biden đề nghị, đồng thời kêu gọi các thượng nghị sĩ Cộng hòa “làm theo lương tâm”.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (đảng Dân chủ) cũng vào cuộc ngăn chặn ông Trump.
“Mục tiêu chính của chúng tôi là bảo vệ sự chính trực của cuộc bầu cử như chúng tôi bảo vệ người dân khỏi virus corona” – bà Pelosi nói với đài ABC ngày 20-9.
“Chúng tôi có trách nhiệm. Chúng tôi thề bảo vệ Hiến pháp của nước Mỹ. Chúng tôi có trách nhiệm đáp ứng yêu cầu của người dân Mỹ” – theo bà Pelosi.
“Chúng tôi có các phương án của mình… sẽ dùng đến mọi mũi tên trong ống tên, và tôi không bàn về chúng lúc này, nhưng thực tế là chúng ta có thách thức lớn. Vị tổng thống này đã đe dọa thậm chí sẽ không chấp nhận kết quả bầu cử” – bà Pelosi cho biết.
Bà Pelosi không nói chi tiết về các lựa chọn, tuy thế bác bỏ khả năng áp dụng phương án đóng cửa chính phủ, nhưng lại nhắc tới khả năng sẽ sử dụng biện pháp luận tội để ngăn ông Trump.
Cựu Phó Tổng thống Joe Biden (trái) và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (phải) đang cố gắng Tổng thống Donald Trump (giữa) sớm thay vị trí trống trong Tòa án tối cao. Ảnh: GETTY IMAGES
Nhà Trắng chỉ trích phát ngôn của bà Pelosi là một sự giành giật quyền lực “kỳ lạ và nguy hiểm”.
“Chủ tịch Hạ viện lại một lần nữa đe dọa luận tội tổng thống chỉ đơn giản vì ông thực hiện nghĩa vụ hiến pháp của mình. Nhiều nhân vật Dân chủ đe dọa phong tỏa tòa án và nói những điều như “cân nhắc mọi phương án”. Đây là sự chiếm đoạt quyền lực kỳ lạ và nguy hiểm của đảng Dân chủ,…” – Phó Thư ký Nhà Trắng Brian Morgenstern nói với đài Fox News ngày 20-9.
Ông Morgenstern khẳng định ông Trump sẽ hoàn thành nhiệm vụ Hiến pháp của mình và sẽ hoàn tất thay vị trí thẩm phán trống ở Tòa án tối cao.
Ý định của đảng Cộng hòa
Các thành viên Dân chủ chỉ trích nhiều thành viên Cộng hòa là đạo đức giả, đặc biệt lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện – thượng nghị sĩ Mitch McConnell. Chỉ vài giờ sau khi có tin thẩm phán Ginsburg qua đời, thượng nghị sĩ McConnell đã nói lựa chọn của ông Trump để thay cho bà “sẽ nhận được phiếu bầu từ Thượng viện”.
Ông McConnell năm 2016 đã nỗ lực phong tỏa việc Tổng thống Barack Obama (đảng Dân chủ) muốn điền vào một vị trí trống trong Tòa án tối cao. Năm đó, thời điểm ông Obama muốn điền vị trí trống trong Tòa án tối cao còn cách xa ngày bầu cử tổng thống hơn năm nay.
Tuy nhiên đảng Cộng hòa khẳng định tình hình năm nay nhiều điểm khác, khi cùng một đảng (Cộng hòa) kiểm soát cả Thượng viện và Nhà Trắng.
“Điều đúng đắn cho Thượng viện là xác nhận (vị trí thay thế cố thẩm phán Ginsburg) trước ngày bầu cử” – thượng nghị sĩ Cộng hòa Ted Cruz nói với đài ABC.
Lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện – thượng nghị sĩ Mitch McConnell đang bị đảng Dân chủ chỉ trích là đạo đức giả. Ảnh: AP
Hiện cả hai đảng đang có thế cân bằng ở Tòa án tối cao. Phe bảo thủ hiện kiểm soát 5/9 ghế, nhưng Chánh án John Roberts dù là phe bảo thủ nhưng nhiều khi cũng đứng về phía phe ôn hòa, tự do.
Nếu ông Trump thành công đẩy nhanh tiến trình thay thế cố thẩm phán Ginsburg bằng người ông mong muốn, phe bảo thủ sẽ chiếm đa số 6/9, so với 3/9 của phe tự do. Điều này rất quan trọng, đặc biệt trong tháng hoạt động đầu tiên, nếu cuộc bầu cử tổng thống tháng 11 tới gặp thách thức pháp lý.
Ngày 20-9, ông Cruz – người từng có tên trong danh sách các ứng viên thay thẩm phán Ginsburg của ông Trump – nói cần nhanh chóng hoàn chỉnh thành viên thẩm phán Tòa án tối cao để tránh thế bế tắc một khi kết quả bầu cử tổng thống gây tranh cãi và phải đưa ra Tòa án tối cao.
“Tỷ lệ bằng nhau 4-4 tại tòa không thể quyết định điều gì. Chúng ta cần một tòa án đầy đủ thành viên thẩm phán vào ngày bầu cử” – theo ông Cruz.
| Ngày 19-9 ông Trump nói ông sẽ xử lý vị trí thay thế cố thẩm phán Ginsburg một cách nhanh chóng, và hy vọng sẽ thông báo người được ông đề cử vào tuần này, và đó “sẽ là một phụ nữ - một phụ nữ rất tài năng, rất nổi bật”. Theo truyền thông thì ông Trump đang nhắm tới hai lựa chọn tiềm năng: bà Amy Coney Barrett 48 tuổi – thẩm phán tòa liên bang ở Chicago (bang Illinois), và bà Barbara Lagoa 52 tuổi – thẩm phán tòa liên bang ở Miami (bang Florida). Thời điểm Thượng viện bỏ phiếu – trước cuộc bầu cử tổng thống hay trong thời gian lame-duck (thời gian chuyển tiếp giữa chính phủ cũ và chính phủ mới sau bầu cử) – hiện vẫn chưa được xác định. Không chỉ các nghị sĩ Dân chủ, tới thời điểm này có ít nhất hai thượng nghị sĩ Cộng hòa đã lên tiếng phản đối bất kỳ động thái vội vã nào trong việc cân nhắc thông qua vị trí thay thế cố thẩm phán Ginsburg. Dù thế nào đảng Cộng hòa vẫn đang nắm tới 53/100 ghế tại Thượng viện. Với thực tế này có thể nói đảng Dân chủ đối mặt với một cuộc chiến rất khó khăn nếu muốn phong tỏa lựa chọn của ông Trump. |
