Hôm nay (16-7), TAND TP.HCM xử phúc thẩm vụ tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ giữa họa sĩ Lê Phong Linh (SN 1974) và bị đơn là Công ty TNHH Thương mại dịch vụ kỹ thuật và phát triển tin học Phan Thị (Công ty Phan Thị) cùng bà Phan Thị Mỹ Hạnh (SN 1965, TP.HCM).
Phiên tòa được mở theo kháng cáo của phía bị đơn. Trước đó vụ án đã được đưa ra xét xử vào ngày 12-6, tuy nhiên HĐXX hoãn phiên xử do phía Công ty Phan Thị có đơn xin dời ngày xét xử.
Xử sơ thẩm hồi đầu năm 2019, TAND quận 1 đã công nhận ông Lê Linh là tác giả của bộ truyện tranh Thần đồng Đất Việt. HĐXX sơ thẩm cũng chấp nhận một phần yêu cầu của nguyên đơn về yêu cầu buộc Công Ty Phan Thị xin lỗi công khai trên báo Tuổi Trẻ và báo Thanh Niên trong ba số liên tiếp và bồi thường chi phí thuê luật sư là 15 triệu đồng.
Ông Linh tại tòa. Ảnh: YC
Tại tòa chủ tọa phiên tòa hỏi ông Linh và đại diện công ty Phan Thị và bà Phan Thị Mỹ Hạnh về việc báo chí chụp hình, quay phim. Cả hai bên đều đồng ý cho các phóng viên quay phim, chụp hình.
Bị đơn yêu cầu sửa án
Tại tòa, ông Nguyễn Vân Nam là đại diện công ty Phan Thị và bà Phan Thị Mỹ Hạnh trình bày kháng cáo. Theo ông Nam, đối với công ty Phan Thị ông đề nghị sửa toàn bộ bản án sơ thẩm theo hướng bác toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn, công nhận công ty Phan Thị tự do sử dụng quyền tài sản, trong đó có quyền làm phái sinh đối với hình tượng các nhân vật Trạng tí, Dần béo, Sửu ẹo, Cả mẹo.
Đối với bà Phan Thị Mỹ Hạnh, ông Nam đề nghị sửa một phần bản án sơ thẩm theo hướng trên cơ sở giữ nguyên hiệu lực của các Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả do Cục Bản quyền tác giả đã cấp cho nguyên đơn và bà Hạnh đối với hình tượng các nhân vật Trạng tí, Dần béo, Sửu ẹo, Cả mẹo.
Đại diện bị đơn ông Nguyễn Vân Nam (đeo kính). Ảnh: YC
Tám lý do mà bị đơn đưa ra là HĐXX sơ thẩm đã có những vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng: xét xử không đúng thẩm quyền, không triệu tập Cục bản quyền tham gia với tư cách người liên quan, không công bố tài liệu, chứng cứ cho người có quyền và nghĩa vụ liên quan vắng mặt tại tòa.
Ngoài ra bị đơn còn cho rằng HĐXX sơ thẩm đã tùy tiện áp dụng điều ước quốc tế; vi phạm nguyên tắc mọi người đều bình đẳng; vi phạm nguyên tắc xác lập và thực thi quyền dân sự; tạo tiền lệ nguy hiểm vô hiệu hóa điều luật bằng một bản án của tòa cấp quận. HĐXX sơ thẩm không vô tư khách quan mà thiên vị nguyên đơn; buộc công ty Phan Thị xin lỗi vì hành vi không phải là hành vi xâm phạm quyền tác giả luật định.
Theo ông Nam, phong cách vẽ của ông Linh là nét vẽ dày và cứng; trong khi đó hình vẽ trong Thần đồng Đất Việt linh động, tinh nghịch được cách điệu, dễ thương với những nét vẽ mảnh mang dấu ấn của cá nhân tác giả là bà Hạnh. Đối với việc ông Linh yêu cầu công ty Phan Thị chấm dứt tạo ra và sử dụng các "biến thể" từ các nhân vật, theo ông Nam nguyên đơn gọi là "biến thể" khác nhau đó chính là tác phẩm phái sinh.
Theo Điều 39 Luật Sở hữu trí tuệ ông Linh không được phép yêu cầu như vậy vì toàn bộ quyền tài sản trong đó có quyền làm tác phẩm phái sinh đã được chuyển quyền luật định sang cho công ty Phan Thị sở hữu. Cạnh đó, theo ông Nam công ty Phan Thị cũng không xâm phạm quyền nhân thân của ông Linh vì công ty Phan Thị không sửa chữa, cắt xén nhân vật, không làm mất sự toàn vẹn của tác phẩm, không gât tổn hại đến danh dự và uy tín của ông Linh...
Nguyên đơn nói bị đơn bịa đặt
Về phía ông Linh, luật sư bảo vệ của ông Linh cho rằng tòa quận 1 giải quyết là đúng thẩm quyền vì đây là tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ mà không vì mục đích lợi nhuận. Về yêu cầu triệu tập Cục Bản quyền tham gia là không cần thiết vì Cục bản quyền đã có văn bản trong hồ sơ.
Theo LS của ông Linh, nguyên đơn là người vẽ các nhân vật thông qua các bản phác họa gốc, đăng ký bản quyền tác giả trên các cuốn truyện, đặc biệt là tập 24, 37.
Ông Linh bổ sung thêm, về phần vẽ sau khi giao cho ông sáng tạo một số truyện khác, bà Hạnh nhận ra khả năng của ông có thể vừa vẽ vừa viết kịch bản. Theo ông Linh, bà Hạnh đã bịa đặt về việc ông vẽ theo ý tưởng của bà Hạnh. Ông Linh nói sau khi ông viết kịch bản xong, ông đã phác thảo hình tượng các nhân vật, đặt tên các nhân vật. Ông còn giữ các bản gốc phác thảo và giao nộp cho tòa bản photo. Theo ông Linh, ông muốn tạo ra bộ truyện tranh thuần Việt.
Hiện tòa đang xét hỏi.
