Vừa qua, Bộ Công an cho biết từ năm 2020 đến nay, lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý hơn 5.600 vụ, hơn 5.600 đối tượng về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong số này nổi lên các vụ lừa đảo thông qua mạng Internet.
Xuất hiện nhiều thủ đoạn lừa đảo
Theo Bộ Công an, một trong những thủ đoạn mà các nghi phạm hay sử dụng là mạo danh cán bộ của cơ quan thực thi pháp luật (công an, VKS, tòa án). Nghi phạm sẽ gọi điện thoại cho nạn nhân để khai thác thông tin cá nhân, sau đó sử dụng chính những thông tin này làm giả các lệnh bắt, khởi tố của cơ quan công an. Thủ đoạn này nhằm đe dọa (thông báo nạn nhân liên quan đến các đường dây buôn bán ma túy xuyên quốc gia, rửa tiền) để yêu cầu nạn nhân chuyển tiền.
Các nghi phạm cũng có thể giả danh là người quen của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các cơ quan phụ trách lĩnh vực trọng yếu. Các đối tượng này sẽ cung cấp ảnh chụp, video của bản thân với các lãnh đạo (nhiều sản phẩm đã được cắt ghép, chỉnh sửa bằng công nghệ cao) để tạo niềm tin. Sau đó, hứa hẹn có thể chạy án, xin việc, xin dự án…, nhận tiền của nạn nhân nhưng không thực hiện, lấy nhiều lý do để không trả lại tiền, thậm chí bỏ trốn.
Một thủ đoạn khác là giả danh ngân hàng thông qua việc mời chào, cung cấp các khoản vay online từ ngân hàng. Nghi phạm thường tiếp cận với nạn nhân bằng cách gọi điện thoại, gửi tin nhắn, email, qua các ứng dụng nhắn tin miễn phí. Sau đó, hướng dẫn nạn nhân làm thủ tục vay hoặc mở thẻ tín dụng qua trang web giả mạo ngân hàng. Sau đó gửi các văn bản giả “xác nhận phê duyệt khoản vay” cho nạn nhân để tạo niềm tin và yêu cầu nạn nhân nộp tiền lệ phí hoặc tiền trả góp đợt đầu vào tài khoản chỉ định rồi chiếm đoạt.
Ngoài ra, các nghi phạm còn giả danh các cơ quan, tổ chức thông báo “trúng thưởng may mắn”. Để nhận được phần thưởng này, nạn nhân phải mua một sản phẩm của đối tượng có giá trị cao hơn giá trị ngoài thị trường hoặc chuyển trước cho đối tượng một số tiền đóng thuế để nhận thưởng, sau đó chiếm đoạt…
 |
Người dân cần nâng cao cảnh giác khi giao tiếp trên không gian mạng. Ảnh: TP |
Đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc gọi lạ
Để phòng tránh, không bị “sập bẫy” lừa đảo, Bộ Công an khuyến cáo người dân đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc gọi đến bằng số điện thoại cố định. Cuộc gọi với người gọi tự xưng là cán bộ các cơ quan nhà nước, đặc biệt là lực lượng công an để thông báo, yêu cầu điều tra vụ án qua điện thoại.
Người dân không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, địa chỉ nhà ở… cho bất kỳ đối tượng nào khi chưa rõ nhân thân và lai lịch của người đó, đặc biệt không nghe lời của các đối tượng chuyển tiền vào tài khoản được chỉ định. Lực lượng chức năng, nhất là lực lượng công an, vks, tòa án nếu làm việc với người dân sẽ có giấy mời, giấy triệu tập gửi cho người đó và làm việc trực tiếp tại các trụ sở cơ quan, không làm việc online qua mạng.
Người dân cũng cần thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản ngân hàng, tài khoản mạng xã hội. Không cho mượn, cho thuê các giấy tờ cá nhân liên quan, không nhận chuyển khoản ngân hàng hoặc nhận tiền chuyển khoản của các ngân hàng cho người không quen biết.
Đối với các vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua không gian mạng, nhất là loại chuyển tiền qua Internet Banking, Mobile Banking, tùy theo từng vụ án cụ thể, việc thu hồi tài sản bị chiếm đoạt sẽ rất khó khăn. Do đó, trường hợp nghi ngờ về hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, người dân cần kịp thời thông báo cho cơ quan công an nơi gần nhất để tiếp nhận và hướng dẫn giải quyết.•
Tạo thuận lợi cho người dân cung cấp thông tin,
tố giác tội phạm
Bộ Công an đã và đang chỉ đạo toàn lực lượng đẩy mạnh công tác phòng ngừa xã hội, phòng ngừa nghiệp vụ, tổ chức đấu tranh, điều tra, xử lý nghiêm tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản (nhất là lừa đảo qua Internet).
Trong đó, chủ động phối hợp với các ban ngành, cơ quan báo chí, truyền thông đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân. Thường xuyên thông báo về phương thức, thủ đoạn của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng Internet, giúp người dân cảnh giác, chủ động phòng ngừa, tích cực tố giác tội phạm.
Phối hợp với các bộ, ban ngành, nhất là Bộ TT&TT, Bộ Công Thương và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam rà soát, phát hiện và khắc phục những sơ hở, thiếu sót trong những lĩnh vực thường xảy ra tội phạm lừa đảo. Cụ thể như lĩnh vực đầu tư, huy động vốn, kinh doanh bất động sản, kinh tế số, cho vay qua ứng dụng (app), vay ngang hàng (P2P Lending), thanh toán điện tử, hoạt động trên không gian mạng (mua bán, kinh doanh tiền ảo, tiền điện tử, đầu tư theo mô hình đa cấp...), quản lý chặt chẽ thuê bao điện thoại di động...
Chủ động phối hợp với các ngân hàng phong tỏa tài khoản, thu hồi tài sản bị chiếm đoạt và phối hợp với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông để phát hiện, truy vết tội phạm.
Cùng với đó là triển khai các biện pháp nghiệp vụ, tăng cường công tác nắm tình hình, quản lý chặt chẽ các đối tượng trọng điểm hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng Internet; chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tổ chức điều tra, xác minh, đấu tranh, xử lý nghiêm đối với tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng Internet.
Bộ cũng sẽ chỉ đạo các đơn vị chức năng rà soát, phối hợp với các cơ quan, bộ, ngành nghiên cứu, tổ chức các hình thức khác nhau (đường dây nóng, hộp thư tố giác...), tạo thuận lợi cho người dân trong cung cấp thông tin, tố giác tội phạm nói chung và tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng Internet nói riêng…
PV
