Luật Việc làm sửa đổi năm 2025 (có hiệu lực từ ngày 1-1-2026) có nhiều thay đổi trong chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Những điểm mới này tập trung vào việc mở rộng đối tượng và tăng quyền lợi thực tế cho người lao động.
Rút ngắn thời gian chờ hưởng trợ cấp thất nghiệp
Một trong những thay đổi có lợi trực tiếp cho người lao động là việc rút ngắn thời gian giải quyết hưởng trợ cấp. Theo khoản 3 Điều 39 Luật Việc làm năm 2025, thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính từ ngày làm việc thứ 11 kể từ ngày nộp đủ hồ sơ, thay vì ngày làm việc thứ 16 như quy định của Luật Việc làm năm 2013. Việc này giúp người lao động tiếp cận nguồn hỗ trợ tài chính nhanh chóng hơn trong giai đoạn khó khăn sau khi mất việc làm.
Thống nhất một mức trần hưởng trợ cấp thất nghiệp
Khoản 1 Điều 39 Luật Việc làm năm 2025 đã thống nhất mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa. Theo đó, mức hưởng hằng tháng vẫn bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 06 tháng liền kề trước khi thất nghiệp như Luật Việc làm năm 2013, nhưng mức tối đa không quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng theo tháng do Chính phủ công bố.
Quy định này thay thế cho sự phân biệt trong Luật năm 2013 quy định mức trần dựa trên mức lương cơ sở đối với khu vực nhà nước và lương tối thiểu vùng đối với khu vực doanh nghiệp.
Bổ sung chế độ hỗ trợ tiền ăn khi tham gia đào tạo nghề
Theo Điều 37 Luật Việc làm năm 2025, chế độ "Hỗ trợ học nghề" trước đây được đổi tên thành "Hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề". Điểm mới đáng chú ý là bên cạnh việc hỗ trợ học phí, người lao động tham gia khóa đào tạo sẽ được bổ sung hỗ trợ tiền ăn trong thời gian học. Quy định này nhằm khuyến khích người thất nghiệp tích cực tham gia đào tạo lại, sớm quay trở lại thị trường lao động, thay vì chỉ tập trung vào việc nhận trợ cấp bằng tiền.
Tạo điều kiện hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng
Luật mới chú trọng hơn đến các giải pháp phòng ngừa thất nghiệp thông qua việc hỗ trợ doanh nghiệp. Cụ thể, Điều 42 Luật Việc làm năm 2025 bỏ điều kiện người sử dụng lao động phải "không đủ kinh phí để tổ chức đào tạo" mới được hỗ trợ.
Đồng thời điều kiện “Gặp khó khăn do suy giảm kinh tế hoặc vì lý do bất khả kháng khác buộc phải thay đổi cơ cấu hoặc công nghệ sản xuất, kinh doanh” đã được quy định chi tiết và cụ thể hơn như: Thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế theo quy định tại Bộ luật Lao động; Thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm; Thực hiện theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc di dời hoặc thu hẹp địa điểm sản xuất kinh doanh; Các trường hợp khác theo quy định của Chính phủ.
Chế độ này sẽ góp phần duy trì việc làm cho người lao động, từ đó giúp ổn định đời sống của người lao động, góp phần ổn định xã hội; đồng thời khi việc làm của người lao động được duy trì sẽ góp phần giảm số người hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Quy định chặt chẽ hơn về điều kiện không được hưởng trợ cấp
Theo điểm a khoản 1 Điều 38 Luật Việc làm năm 2025, người lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp đang đóng bảo hiểm thất nghiệp được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi có đủ các điều kiện như: chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc chấm dứt làm việc theo quy định của pháp luật mà không thuộc một trong các trường hợp người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật theo quy định của Bộ luật Lao động hoặc người lao động nghỉ việc khi đủ điều kiện hưởng lương hưu...
Như vậy, Luật mới đã sửa đổi quy định về trường hợp không được hưởng trợ cấp thất nghiệp liên quan đến chế độ hưu trí. Cụ thể, người lao động nghỉ việc khi đủ điều kiện hưởng lương hưu sẽ không được hưởng trợ cấp thất nghiệp, thay vì quy định là "đã hưởng lương hưu" như Luật Việc làm năm 2013.
Điểm d khoản 4 Điều 41 Luật Việc làm 2025 cũng quy định việc cắt trợ cấp thất nghiệp nếu người lao động từ chối việc làm. Theo đó, nếu người lao động từ chối việc làm do Trung tâm dịch vụ việc làm giới thiệu 02 lần liên tiếp mà không có lý do chính đáng sẽ bị chấm dứt hưởng trợ cấp.
Ngoài ra, Luật cũng bổ sung quy định chấm dứt hưởng trợ cấp theo đề nghị của người lao động.
