Ngày 13-5 vừa qua, VKSND Cấp cao tại Hà Nội ban hành thông báo rút kinh nghiệm về một vụ án lừa đảo do việc áp dụng pháp luật không đúng. Đó là vụ án Nguyễn Kiêm Khánh bị xét xử về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, quy định tại điểm a, khoản 4, Điều 174 BLHS.
Theo hồ sơ, bị cáo Nguyễn Kiêm Khánh là đối tượng không có nghề nghiệp. Để có tiền tiêu xài, Khánh dùng thủ đoạn gian dối thông qua việc nói với một số người quen là mình có mối mua thanh lý dây đồng, dây nhôm với giá rẻ rồi đem bán ra ngoài sẽ được hưởng lợi nhuận cao. Nếu góp vốn cho Khánh thì Khánh sẽ chia lợi nhuận 10%/1 tháng/tổng số tiền góp vốn.
Anh Bùi Duy Đức đã tin tưởng, đồng ý sẽ góp vốn 3 tỉ đồng. Ngày 11-5-2021, anh Đức giao cho Khánh 100 triệu đồng. Ngày 13-5-2021, anh Đức tiếp tục giao cho Khánh 500 triệu đồng thì Khánh bị phát hiện, bắt quả tang.
Xử sơ thẩm tháng 11-2023, TAND TP. H xét xử bị cáo Nguyễn Kiêm Khánh về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo điểm a, khoản 4, Điều 174 BLHS với cáo buộc bị cáo chiếm đoạt 3 tỉ đồng.
Sau đó, bị cáo kháng cáo. VKSND TP. H kháng nghị phúc thẩm theo hướng cần xem xét lại số tiền bị cáo bị cáo buộc đã chiếm đoạt.
Ngày 12-4-2024, xử phúc thẩm, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã sửa bản án hình sự sơ thẩm nêu trên. Theo đó, chỉ có căn cứ buộc bị cáo Khánh lừa đảo chiếm đoạt của anh Đức số tiền 600 triệu đồng.
Theo VKSND Cấp cao tại Hà Nội, bản án sơ thẩm xét xử bị cáo Khánh về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo điểm a, khoản 4, Điều 174 BLHS là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.
Tuy nhiên, bản án nhận định, đánh giá bị cáo Khánh chiếm đoạt 3 tỉ đồng của anh Đức bao gồm 2,4 tỉ đồng Khánh chưa chiếm đoạt được là không có căn cứ. Bởi mặc dù, anh Đức đồng ý sẽ đưa cho Khánh 3 tỉ đồng nhưng trên thực tế, bằng thủ đoạn gian dối Khánh mới nhận của anh Đức 600 triệu đồng.
Theo quy định tại Điều 174 BLHS, hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản được mô tả tại khoản 1 là hành vi phạm tội có cấu thành vật chất. Do đó, số tiền 2,4 tỉ đồng mà Khánh hướng đến nhằm chiếm đoạt (thực tế anh Đức chưa giao và Khánh chưa chiếm đoạt được) không được xác định là số tiền Khánh phải chịu trách nhiệm hình sự.
Việc xác định không đúng số tiền bị cáo Khánh chiếm đoạt nêu trên của cấp sơ thẩm dẫn đến việc quyết định hình phạt đối với bị cáo không phù hợp với tính chất và mức độ phạm tội của bị cáo, gây bất lợi cho bị cáo. Vì vậy để khắc phục vi phạm trên, HĐXX phúc thẩm đã quyết định sửa bản án hình sự sơ thẩm của TAND TP. H.
