Dự án Khu Công nghệ Môi trường Xanh rồi sẽ ra sao?

Mới đây, một cơ quan báo chí ở TP.HCM thông tin lãnh đạo UBND tỉnh Long An đang trong giai đoạn chuẩn bị các thủ tục để trình Chính phủ xin chuyển đổi phần lớn diện tích đất sạch trong dự án Khu Công nghệ Môi trường xanh (tại xã Tân Lập, huyện Thủ Thừa) sang mục đích khác. Trước thông tin này, Công ty Cổ phần Xử lý Chất thải Việt Nam – Long An (VWSLA) chủ đầu tư dự án Khu Công nghệ Môi trường xanh Long An, đã có văn bản kiến nghị gửi Thường vụ Tỉnh ủy và lãnh đạo UBND tỉnh Long An để bày tỏ quan ngại về thông tin nêu trên.

Theo nội dung bài báo này, trong buổi làm việc với Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, ông Trần Văn Cần - Chủ tịch UBND tỉnh Long An đã chính thức xin Quốc hội xem xét, có ý kiến để các bộ, ngành trung ương xúc tiến cho phép tỉnh Long An được chuyển đổi mục đích gần 1.600 ha đất của dự án đầu tư xử lý rác liên vùng sang mục đích kêu gọi đầu tư phát triển công nghiệp, đô thị và thương mại.

Phối cảnh dự án Khu Công nghệ Môi trường xanh tại tỉnh Long An

Lý do đề nghị thu hồi theo chủ tịch UBND tỉnh Long An là do khi lập dự án, tính toán ban đầu được tính toán theo công nghệ thời đó là cần khu xử lý chôn lấp rác nên phần diện tích đất thu hồi cần khá lớn. Hiện nay, việc chôn lấp rác đã lỗi thời, không đảm bảo các yêu cầu về môi trường, do đó Long An muốn thay đổi và thúc đẩy nhà đầu tư phải sử dụng công nghệ xử lý đốt, phát điện hiện đại. Diện tích cần để xây dựng nhà máy đốt rác giờ chỉ cần khoảng 200 ha. Ông Cần nói: “Do đó, Long An xin được phép chuyển đổi phần đất còn lại đã được giải phóng mặt bằng, khoảng gần 1.600 ha, hiện đang là đất sạch, rất thuận lợi để kêu gọi đầu tư phát triển công nghiệp, đô thị và thương mại. Đây cũng là hình thức để trách lãng phí nguồn tài nguyên đất đai”.

Trước thông tin này, Công ty Cổ phần Xử lý Chất thải Việt Nam – Long An (VWSLA) chủ đầu tư dự án Khu Công nghệ Môi trường xanh Long An đã có Công văn số 2009/VB-VWSLA ngày 15-7-2020 gửi Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh Long An nêu rõ: “VWSLA là chủ đầu tư chính thức của Dự án Khu Công nghệ Môi trường xanh nhưng chúng tôi hoàn toàn không được biết bất kỳ thông tin nào liên quan đến nội dung bài báo nêu ở trên. Và, hiện tỉnh Long An cũng chưa có bất kỳ công văn thông báo hay đề nghị chúng tôi có ý kiến về vấn đề này”.

Ông David Dương, Tổng Giám đốc VWSLA

Trước đó, dự án Khu Công nghệ Môi trường xanh đã được Chính phủ giao cho VWSLA (được Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Long An cấp giấy chứng nhận đầu tư số 501032000341 lần đầu ngày 15-5-2015 và cấp đổi sang giấy chứng nhận đăng ký đầu tư số 9837173770 ngày 8-3-2016) làm nhà đầu tư chính thức từ năm 2010 theo công văn đề nghị của UBND TP.HCM và tỉnh Long An, được Bộ Xây dựng chấp thuận theo Công văn số 1256/BXD-HTKT ngày 6-7-2010. 

Tổng vốn đầu tư dự kiến của dự án lên đến hơn 600 triệu USD. Từ khi được giao dự án, VWSLA đã đầu tư gần 20 triệu USD để tiến hành làm sạch mặt bằng, rà phá bom mìn, xây dựng một số cơ sở hạ tầng, xây hai cây cầu và đường dẫn vào khu xử lý, bảo vệ PCCC và lựa chọn các đối tác nước ngoài thiết kế dự án.

Lễ khánh thành hai cây cầu dẫn vào dự án Khu Công nghệ Môi trường xanh (tháng 3-2019)

Trao đổi với chúng tôi từ trụ sở CWS (công ty mẹ của VWSLA) từ Hoa Kỳ, ông David Dương, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc VWSLA cho biết: “Trong quá trình chuẩn bị thực hiện dự án, VWSLA đã tiến hành điều chỉnh lại quy hoạch nhiều lần theo yêu cầu và ý kiến đóng góp của TP.HCM và tỉnh Long An. Việc điều chỉnh quy hoạch cho dự án Khu Công nghệ Môi trường xanh đã được VWS thực hiện và lồng ghép vào quy hoạch chung của tỉnh Long An. VWSLA cũng đã làm tờ trình xin xét duyệt quy hoạch 1/2000 nhiều lần. Đây là nhiệm vụ của tỉnh Long An nhưng lãnh đạo tỉnh lại chuyển về cho UBND huyện Thủ Thừa thẩm định và phê duyệt”. Tuy nhiên, khi VWSLA xuống làm việc nhiều lần, huyện Thủ Thừa cho biết dự án này quá lớn, huyện không đủ khả năng, trình độ và thẩm quyền để giải quyết.

Khi báo cáo lại với UBND tỉnh Long An thì tỉnh cũng không có ý kiến chỉ đạo tiếp tục nên hồ sơ cứ bị ngâm mãi mà cho đến nay, vẫn chưa được thông qua. “VWSLA đang thực hiện dự án thì nay lại có thông tin tỉnh Long An muốn thu hồi đất để chuyển đổi mục đích sử dụng. Chúng tôi là nhà đầu tư nước ngoài, thật sự rất hoang mang và lo lắng vì không hiểu chuyện gì đang xảy ra...”, ông David Dương chia sẻ.

Cũng theo ông David Dương “Đây là một trong những dự án mang tầm quốc gia tuân thủ theo Quyết định số 1440/QĐ-TTg ký ngày 6-10-2008 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch xây dựng các khu xử lý chất thải rắn cho ba vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, miền Trung và phía Nam đến năm 2020, trong đó Khu Công nghệ Môi trường xanh Long An là một trong những dự án trọng điểm của Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam”. Bên cạnh đó xã hội hóa công tác quản lý chất thải rắn, huy động các nguồn lực tham gia đầu tư các công trình xử lý và quản lý chất thải rắn nhằm góp phần đảm bảo sự phát triển ổn định, bền vững của các đô thị và khu công nghiệp ở Việt Nam. Khu xử lý chất thải liên vùng này có quy mô 1.760 ha là một trong số các khu xử lý rác được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Sau khi có công văn của Chính phủ, tỉnh Long An đã thu hồi 1.760 ha đất ở xã Tân Lập, huyện Thủ Thừa để nhà đầu tư VWSLA thực hiện dự án.

Theo chủ trương này, VWSLA đã triển khai đầu tư dự án xử lý rác thải với chiến lược tập trung cả về quy mô, kinh phí và công nghệ tiên tiến, tối ưu hoá việc xử lý các thành phần rác khác nhau của từng vùng. Dự án nhằm góp phần tránh tình trạng sử dụng nhiều quỹ đất trong trung tâm thành phố và xây dựng nhiều nhà máy xử lý rác với nhiều công nghệ khác nhau với nguy cơ lớn về việc xảy ra sự cố gây ô nhiễm môi trường và ảnh hướng sức khoẻ cho người dân.

Ông David Dương băn khoăn: “Dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nhưng tại sao quyết định này lại được tỉnh Long An thông qua khi chưa có ý kiến chính thức của chủ đầu tư? Trong trường hợp tỉnh Long An vẫn quyết định thu hồi lại phần đất dự án đã giao cho chúng tôi thì phương án đền bù cho những thiệt hại và chi phí đầu tư mà chúng tôi đã bỏ ra trong 10 năm qua như thế nào”...