Giải thưởng Cánh diều 2012: Ít phim dự thi mà vẫn rối!

Sáng 28-2 tại TP.HCM, tại cuộc họp báo công bố giải thưởng Cánh diều 2012 đã có nhiều tranh luận xung quanh tiêu chí chọn phim ở hạng mục phim truyện điện ảnh của giải thưởng Cánh diều.

Mời gọi gửi phim vẫn không gửi

Năm 2012 có trên dưới 20 phim Việt ra rạp. Tuy nhiên, chỉ vỏn vẹn 10 phim đăng ký dự giải Cánh diều 2012 ở hạng mục phim truyện nhựa.

Nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát, Phó Chủ tịch thường trực Hội Điện ảnh Việt Nam, giải thích: “Dù ban tổ chức từng thuyết phục rất nhiều đạo diễn nhưng họ vẫn không gửi phim tham dự. Ví dụ phim Mùa hè lạnh của đạo diễn Ngô Quang Hải; ban tổ chức rất nhiều lần liên lạc đạo diễn nhưng không gặp được”.

Trong 10 phim dự giải, hai phim Cát nóng (Lê Hoàng) và Lạc lối (Phạm Nhuệ Giang) mới toanh với truyền thông và khán giả. Ngay tại những buổi chiếu phim dự giải dành cho khán giả cũng không chiếu hai bộ phim này. Bà Hồng Ngát khẳng định: “Phim chưa công chiếu nhưng có giấy phép thì vẫn cho dự giải. Với trường hợp Cát nóng và Lạc lối không chiếu cho khán giả bởi có lẽ do... đạo diễn chưa in kịp phim mà chỉ có một bản duy nhất để dự thi”.

Thế nhưng ở các liên hoan phim, giải thưởng điện ảnh trên thế giới thì tiêu chí chọn phim khá rõ ràng. So sánh giữa giải Oscar và Liên hoan phim Cannes có thể thấy: Liên hoan phim Cannes yêu cầu “một bộ phim đủ tiêu chuẩn tham gia Liên hoan phim Cannes chỉ khi nó được hoàn thành trong vòng 12 tháng trước liên hoan và chỉ được chiếu tại nước sản xuất cũng như chưa từng tham gia một liên hoan phim quốc tế nào khác”. Ngược lại, Oscar quy định “phim muốn đủ điều kiện tranh giải phải được trình chiếu trong năm trước đó, tức là từ nửa đêm ngày 1-1 đến nửa đêm ngày 31-12 (theo giờ Los Angeles)”.

Cát nóng gây nhiều tranh cãi ở Liên hoan phim quốc tế Hà Nội tiếp tục có mặt ở Cánh diều 2012. Ảnh: BTC

Chọn phim “thập cẩm”!

Nhìn lại 10 phim tham dự của Cánh diều 2012 thì dường như tiêu chí của Cannes, Oscar được trộn lẫn. Phim Lạc lối vừa xuất xưởng, chưa từng chiếu rạp lẫn tham dự liên hoan phim nào; Cát nóng và Đam mê chưa từng ra rạp thương mại nhưng lại tham gia Liên hoan phim quốc tế Hà Nội 2012; bảy phim còn lại thì đều từng ra rạp thương mại. Cách chọn phim chiếu hay chưa chiếu đều được của Cánh diều sẽ tạo ra nhiều tranh luận, làm cho phim được trao giải cũng kém phần thuyết phục.

Vậy khi xét tiêu chí tham dự tranh giải ở hạng mục phim truyện nhựa thì ban tổ chức có xét đến hiệu ứng khán giả không? Trả lời Pháp Luật TP.HCM, ông Trần Luân Kim, Trưởng ban giám khảo hạng mục phim truyện điện ảnh, cho biết: “Cánh diều là giải hằng năm, do Nhà nước quy định là hội nghề nghiệp phải tổng kết hằng năm mà cụ thể là trao giải cho những tác phẩm xuất sắc. Những mảng khác cũng có tổng kết này. Ví dụ như hội họa, bức tranh cũng có thể công bố hoặc chưa bởi họa sĩ vẽ rồi nhưng chưa có điều kiện triển lãm. Nhưng trách nhiệm hằng năm Hội Mỹ thuật vẫn phải chấm”.

Dẫu vậy, ông Luân Kim cũng thừa nhận: “Điện ảnh chưa ra công chúng là thành phẩm chứ chưa là tác phẩm. Nhưng với nền điện ảnh Việt Nam, tác phẩm sản xuất đưa đến được công chúng vẫn nhiều gian nan. Còn giải Cánh diều chỉ là sự thể hiện khía cạnh thực tiễn hoạt động trong năm của hội, mỗi năm phải tổng kết”.

Tuy nhiên, nếu nói giải thưởng mang tính chất tổng kết năm thì dường như sự tổng kết này cũng chưa được hội viên hội mặn mà cho lắm! Bởi con số 10 phim tham gia so với khoảng 20 phim ra rạp quả là khiêm tốn.

Nếu với mong muốn một giải thưởng thuyết phục được truyền thông lẫn khán giả thì Cánh diều những năm tới sẽ phải thay đổi tiêu chí chọn phim. Bởi nói như đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn, thành viên ban giám khảo của Cánh diều 2012 thì “Làm sao để khán giả, truyền thông cùng được biết, được xem những bộ phim mới. Bởi liên hoan phim là so sánh đối chiếu giữa nhận định ban giám khảo liên hoan phim và hiệu ứng khán giả”.

QUỲNH TRANG