Ngày 30-10, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) họp khẩn về tình hình xung đột giữa Israel và phong trào vũ trang Hồi giáo Hamas (kiểm soát Dải Gaza, Palestine). Cuộc họp được tổ chức theo yêu cầu của Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), và diễn ra rất căng thẳng với nhiều ý kiến trái chiều.
LHQ: Ngừng bắn nhân đạo là vấn đề sinh tử
Tại cuộc họp, nhiều đại biểu lên tiếng lo ngại mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Dải Gaza hiện tại và kêu gọi các bên xung đột ngừng bắn, theo hãng tin AP.
Phát biểu tại cuộc họp, ông Philippe Lazzarini - người đứng đầu Cơ quan LHQ hỗ trợ người tị nạn Palestine (UNRWA) - nói rằng “lệnh ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức đã trở thành vấn đề sinh tử của hàng triệu người dân tại Dải Gaza".
Ông Lazzarini đánh giá tại Dải Gaza không còn nơi nào an toàn. Ông cũng cảnh báo rằng thuốc men, thực phẩm, nước, nhiên liệu đang cạn kiệt và đường phố “bắt đầu tràn ngập nước thải, gây nguy hiểm lớn cho sức khỏe”.
Theo số liệu mới nhất của cơ quan quản lý y tế Dải Gaza, hơn 8.300 người đã thiệt mạng kể từ khi xung đột bùng phát hôm 7-10. Trong số này, 66% là phụ nữ và trẻ em. Ngoài ra, hàng chục nghìn người bị thương do xung đột.
Giám đốc điều hành Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) - bà Catherine Russell cho biết trong số người thiệt mạng có hơn 3.400 trẻ em. Hơn 6.300 trẻ em bị thương kể từ khi xung đột bùng phát.
“Điều này có nghĩa là hơn 420 trẻ em bị giết hoặc bị thương ở Dải Gaza mỗi ngày - con số khiến chúng ta phải đau nhói đến tận tâm can” - bà Russell nói.
“Tôi kêu gọi HĐBA ngay lập tức thông qua nghị quyết nhắc nhở các bên về nghĩa vụ của họ theo luật pháp quốc tế, kêu gọi ngừng bắn, yêu cầu các bên cho phép tiếp cận nhân đạo an toàn vào Dải Gaza, yêu cầu trả tự do ngay lập tức cho tất cả trẻ em bị bắt giữ” - bà Russell nói.
UAE: Luật pháp phải bảo vệ mạng sống của người Palestine
Đại sứ và Đại diện thường trực của UAE tại LHQ Lana Zaki Nusseibeh cho rằng nghị quyết được Đại hội đồng LHQ thông qua hôm 27-10 là “lời kêu gọi rõ ràng” về một lệnh ngừng bắn ngay lập tức, lâu dài và bền vững ở Gaza.
Theo bà Nusseibeh, bên cạnh lệnh ngừng bắn vốn cần thiết ngay bây giờ thì cần đảm bảo viện trợ nhân đạo an toàn, bền vững và quy mô lớn đến Gaza, khôi phục khả năng tiếp cận điện, nước sạch và nhiên liệu.
Palestine: HĐBA cần nhanh chóng thể hiện trách nhiệm và hành động
Tại cuộc họp, Quan sát viên thường trực của Nhà nước quan sát viên Palestine tại LHQ - ông Riyad Mansour mô tả tình hình Dải Gaza hiện như “địa ngục trên Trái Đất”.
Theo ông Mansour, một nửa số ngôi nhà ở Dải Gaza hiện bị hư hại hoặc bị phá hủy, hơn 1,4 triệu người buộc phải di dời.
“Hầu như tất cả người dân của chúng tôi ở Dải Gaza đều phải di dời và đối mặt nguy cơ bị giết” - ông Mansour nói.
Ông Mansour nhắc đến việc Đại hội đồng LHQ ngày 27-10 đã “đại diện cho các quốc gia trên thế giới, thông qua một nghị quyết dựa trên cơ sở nhân đạo, đạo đức, hợp pháp và bác bỏ các tiêu chuẩn kép”, và kêu gọi một thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức, lâu dài và bền vững.
Đại diện Palestine tại LHQ thúc giục các nước thành viên HĐBA nhanh chóng thể hiện trách nhiệm và hành động, ra nghị quyết kêu gọi ngừng bắn, để ngăn chặn thương vong dân thường khi “hàng ngàn mạng sống đang bị đe dọa".
Ông Mansour lưu ý việc dự thảo nghị quyết mới nhất được trình lên HĐBA đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi, với 11 phiếu thuận, 3 phiếu trắng và 1 phiếu phủ quyết (từ Mỹ), và cho rằng văn bản này phải làm cơ sở cho lập trường rõ ràng và dứt khoát của HĐBA tại thời điểm quan trọng này.
Israel: Sẽ tiếp tục tự vệ
Đại sứ và Đại diện thường trực của Israel tại LHQ Gilad Erdan nhắc đến việc các khu vực ở miền nam Israel bị Hamas tràn qua và tiêu diệt các cộng đồng người ở đó, cáo buộc Hamas có hệ tư tưởng “tiêu diệt người Do Thái”.
Ông Erdan lưu ý rằng hơn 250.000 thường dân Israel đã phải di dời kể từ ngày 7-10, hàng triệu người đang sống dưới làn đạn và rocket được bắn qua liên tục và bừa bãi “dưới bàn tay của Hamas, Hezbollah và các chiến binh thánh chiến khác”.
“Hội đồng không có gì để nói về điều này sao? Đây chẳng phải cũng là một phần của tình hình ở Trung Đông sao?” - ông Erdan đặt câu hỏi và chỉ trích HĐBA “im lặng” với hành động tàn bạo đối với thường dân Do Thái vô tội, bao gồm cả trẻ em.
Ông Erdan đề nghị HĐBA lên án Hamas và kêu gọi Hamas thả các con tin ngay lập tức.
Mỹ: Gaza đau khổ, nhưng Israel cũng vẫn bị tấn công
Đại sứ Mỹ tại LHQ - bà Linda Thomas-Greenfield nhấn mạnh mạng sống của tất cả nhân viên nhân đạo và tất cả dân thường, cả người Israel và người Palestine, phải được bảo vệ. Bà Thomas-Greenfield nhắc đến thực tế bên cạnh việc người dân Gaza đang phải chịu đau khổ và tình trạng gia tăng các cuộc tấn công nhằm vào người Palestine ở Bờ Tây thì mỗi ngày vẫn có hàng chục quả rocket tấn công Israel, các con tin vẫn bị Hamas giam giữ.
Bà Thomas-Greenfield nói “luật nhân đạo quốc tế phải được tôn trọng” nhưng đồng thời cũng công nhận quyền tự vệ của Israel.
Đại sứ Mỹ tại LHQ - bà Linda Thomas-Greenfield tại cuộc họp. Ảnh: LIÊN HỢP QUỐC
Bà Thomas-Greenfield nêu quan điểm “chúng ta phải làm mọi thứ có thể để cứu người”, kêu gọi các nước thành viên HĐBA nỗ lực ngăn chặn nguy cơ xung đột lan rộng, vì “đây là vấn đề hòa bình và an ninh quốc tế, và HĐBA phải lên tiếng".
Tại cuộc họp, bà Thomas-Greenfield nhắc lại việc HĐBA không thông qua được hàng loạt dự thảo nghị quyết liên quan xung đột Israel-Hamas được trình lên từ ngày 7-10, và cả việc Đại hội đồng LHQ ngày 27-10 thông qua nghị quyết kêu gọi các bên tôn trọng luật nhân đạo quốc tế. Bà Thomas-Greenfield lưu ý đến việc nghị quyết mà Đại hội đồng LHQ thông qua thiếu hai từ: Hamas và con tin, và cho biết bà rất sốc khi hành động của Hamas không bị Đại hội đồng LHQ lên án.
Về vấn đề nhân đạo Gaza, bà Thomas-Greenfield khẳng định Mỹ tiếp tục hợp tác với Israel, Ai Cập, Liên Hợp Quốc và các đối tác để đẩy nhanh việc chuyển hàng viện trợ vào Gaza.
Nga: Chính quan điểm của Mỹ làm HĐBA bị tê liệt
Tại cuộc họp, Đại sứ Nga tại LHQ Vassily Nebenzia cho biết đã đến lúc phải xem tình hình Gaza là thảm họa, với số người chết tăng lên từng giờ. Ông Nebenzia lưu ý việc chỉ có 94 xe tải viện trợ vào được Gaza trong hơn một tuần qua, số lượng quá ít ỏi so với nhu cầu.
Ông Nebenzia chỉ trích chính quan điểm của Mỹ đã làm HĐBA bị tê liệt. Theo nhà ngoại giao Nga, ưu tiên hiện nay là ngăn chặn đổ máu và chú trọng ngoại giao với mục đích hiện thực hóa giải pháp hai nhà nước. Ông Nebenzia cho rằng với tình hình hiện tại HĐBA nên cam kết tổ chức các cuộc họp giao ban thường xuyên về vấn đề này.
Trung Quốc: HĐBA không hành động là bật đèn xanh để xung đột leo thang
Đại sứ Trung Quốc (TQ) tại LHQ Trương Quân đề cập việc đa số áp đảo trong Đại hội đồng LHQ đã ủng hộ việc ngừng bắn nhân đạo trong phiên họp đặc biệt khẩn cấp hôm 27-10, nhưng Israel đã “làm ngơ trước tất cả những điều này” bằng cách bắt đầu cuộc tấn công trên bộ vào Gaza..
Theo ông Trương Quân, 2,3 triệu dân vô tội ở Gaza hiện đang sống trong nỗi sợ hãi tột độ, và nếu không được kiểm soát, tình hình Gaza sẽ ngày càng vượt khỏi tầm kiểm soát và một thảm họa lớn hơn sẽ không thể tránh khỏi.
Ông Trương Quân kêu gọi Israel dỡ bỏ vòng vây, hủy bỏ lệnh sơ tán từ bắc Gaza về nam Gaza, và khôi phục nguồn cung cấp nhu yếu phẩm cơ bản.
Đại sứ TQ kêu gọi tăng cường các nỗ lực ngoại giao để đảm bảo việc Hamas thả con tin và quay trở lại con đường giải quyết chính trị.
Vị đại sứ TQ cảnh báo rằng tiến trình hòa bình ở Trung Đông hiện đang “trên bờ vực sụp đổ” và việc cần làm là chấm dứt mọi hành động thù địch, thiết lập một lệnh ngừng bắn nhân đạo và ngăn chặn xung đột leo thang thành thảm họa quân sự nhấn chìm toàn bộ khu vực.
Theo ông Trương Quân, việc HĐBA “không hành động” tương đương với việc bật đèn xanh cho bạo lực tiếp tục".
Tại cuộc họp, nhiều thành viên HĐBA nhắc lại nghị quyết được Đại hội đồng LHQ thông qua hôm 27-10, tiếp tục kêu gọi các bên tôn trọng luật nhân đạo quốc tế.
Cuộc họp của HĐBA ngày 30-10 không thông qua nghị quyết nào liên quan đến tình hình xung đột.
Dự kiến Đại hội đồng LHQ sẽ họp phiên đặc biệt về tình hình xung đột Israel-Hamas.
