Nhóm vũ trang Hezbollah (Lebanon) công khai các đường hầm chứa vũ khí của nhóm thông qua một video đăng ngày 23-8. Giới chuyên gia cho rằng động thái này là lời cảnh báo với Israel, vì mạng lưới đường hầm có thể đóng vai trò quan trọng nếu hai bên nổ ra xung đột toàn diện.
Hezbollah muốn cảnh báo Israel?
Theo hãng tin AFP, Hezbollah đã tham gia các cuộc đụng độ thường xuyên với Israel nhằm thể hiện sự ủng hộ phong trào vũ trang Hồi giáo Hamas (kiểm soát Dải Gaza, Palestine) kể từ khi Hamas tấn công Israel vào ngày 7-10 năm ngoái, từ đó dẫn đến cuộc chiến ở Gaza.
Nguy cơ nổ ra một cuộc xung đột toàn diện ngày càng rõ nét sau khi Iran và Hezbollah tuyên bố sẽ trả đũa vụ thủ lĩnh chính trị Hamas – ông Ismail Haniyeh bị ám sát tại Tehran (Iran) hồi cuối tháng 7, và trận không kích của Israel giết chết chỉ huy cấp cao của Hezbollah – ông Fuad Shukr ở phía nam Beirut (Lebanon).
Video dài 4 phút rưỡi của Hezbollah có tựa: “Những ngọn núi là kho tàng của chúng tôi”, cho thấy cả hệ thống đường hầm đủ lớn để chứa cả đoàn xe tải.
Một số xe tải dường như vận chuyển tên lửa và bệ phóng thông qua đường hầm được xác định là “Imad 4”, được đặt theo tên chỉ huy cấp cao Imad Mughniyeh của Hezbollah. Người này đã thiệt mạng trong vụ đánh bom xe ở thủ đô Damascus (Syria) năm 2008 và Israel bị cáo buộc là thủ phạm.
Chuyên gia pháp y Hany Farid tại ĐH California (Mỹ) nhận định video trên dường như không phải là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo (AI), nhưng ông cũng nói thêm một số phần của video có thể được tạo ra bằng công nghệ mô phỏng hình ảnh bằng máy tính.
Chuẩn tướng đã nghỉ hưu người Lebanon – ông Mounir Shehadeh đánh giá rằng video cho thấy hệ thống đường hầm của Hezbollah sâu như thế nào, lớn như thế nào, phức tạp như thế nào và khó khăn như thế nào, thậm chí còn không thể tiếp cận được.
Ông Nicholas Blanford – chuyên gia về Hezbollah tại Beirut và thành viên cấp cao tại Hội đồng Đại Tây Dương (Mỹ) – cho rằng video tiết lộ đường hầm chứa vũ khí ngày 23-8 của Hezbollah cho thấy các đường hầm và bệ phóng tên lửa có thể là lời cảnh báo gửi tới Israel.
Lợi thế đường hầm của Hezbollah
Iran – quốc gia hậu thuẫn của Hezbollah cũng đã xây dựng các hệ thống đường hầm tương tự.
Trên mạng xã hội X, Đại sứ quán Iran tại Lebanon hôm 23-8 cho biết Iran gọi những cơ sở tên lửa ngầm của mình là thành phố tên lửa và chúng hiện diện khắp Iran, cho phép lực lượng Iran tấn công đối phương từ bất kỳ đâu trong nước.
Đoạn video của Hezbollah dường như cũng muốn nhấn mạnh rằng những thành phố tên lửa tương tự cũng tồn tại ở miền nam Lebanon – khu vực Hezbollah hiện diện mạnh mẽ, cùng với miền đông Lebanon, theo hãng tin Mehr của Iran hôm 24-8.
Nhà phân tích quân sự Hisham Jaber – tướng về hưu của Lebanon – nói rằng có rất ít thông tin về mạng lưới đường hầm và boongke tối mật của Hezbollah được tiết lộ.
Cơ sở Imad 4 có thể là một trong hàng chục cơ sở như vậy, ông Jaber nói, thêm rằng địa hình núi non và đỉnh đồi ở miền nam Lebanon là nơi lý tưởng để xây dựng các cơ sở trên và những cơ sở này được bảo vệ vì chúng nằm ở trung tâm ngọn núi.
“Các máy bay chiến đấu không thể tiếp cận những cơ sở này và các chiến binh có thể ở hoạt động trong đường hầm được trang bị đầy đủ trong nhiều tháng” – ông Jaber nhấn mạnh.
Israel có thể tiếp tục phá hủy Lebanon trong nhiều tháng nhưng không bao giờ tiếp cận được các boongke trên, ông Jaber nói thêm.
Bà Orna Mizrahi - chuyên gia về Hezbollah tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia có trụ sở tại TP Tel Aviv (Israel) – nói rằng Israel từ lâu đã biết về sự tồn tại của những cơ sở ngầm và cũng đã có kinh nghiệm trong việc đối phó các đường hầm của lực lượng Hamas tại Gaza.
Lịch sử của các đường hầm Hezbollah
Trong một khu phức hợp du lịch của Hezbollah ở TP Mlita thuộc miền nam Lebanon được khánh thành năm 2010, có một đường hầm dài 200 m thuộc sở hữu của nhóm vũ trang này đã được trưng bày.
Chuyên gia Blanford tin rằng mạng lưới đường hầm của Hezbollah bắt đầu được xây dựng vào giữa những năm 1980, khi quân đội Israel rút khỏi hầu hết lãnh thổ Lebanon.
“Từ lâu, người ta đã biết rằng Hezbollah có mạng lưới đường hầm rộng lớn, được sử dụng để cất trữ đạn dược và bệ phóng tên lửa tầm thấp” – ông Blanford nói.
Các đường hầm mới cũng được xây dựng vào đầu những năm 2000 tương tự đường hầm ở TP Mlita, được thiết kế cho mục đích một nhóm nhỏ các chiến binh nghỉ ngơi và ăn uống, ông Blandford lưu ý
Ông Daniel Meier – người đứng đầu chương trình đào tạo sau đại học về Trung Đông tại viện nghiên cứu chính trị Sciences Po Grenoble (Pháp) – cho biết việc Hezbollah sử dụng đường hầm trong cuộc chiến tranh với Israel năm 2006, đặc biệt là ở thị trấn biên giới Bint Jbeil, đã tạo ra áp lực lớn lên Israel bất chấp nước này có ưu thế trên không.
Sau đó, Hezbollah bắt đầu xây dựng thêm các cơ sở ngầm và đường hầm phức tạp, các chuyên gia nói với AFP.
