Đó là một số đề xuất của ông Lê Viết Hải, Chủ tịch Hiệp hội Xây dựng và Vật liệu xây dựng TPHCM đưa ra tại "Hội nghị tiếp xúc, đối thoại với doanh nghiệp Thành phố", tổ chức sáng ngày 31-8.
Ông Hải cho biết: Hiện thành phố có chín dự án Metro, trong đó đang triển khai hai tuyến, Bến Thành - Suối Tiên và giai đoạn một của tuyến Bến Thành - Tham Lương, đồng thời đang chuẩn bị đầu tư tuyến số 5 Ngã tư Bảy Hiền - cầu Sài Gòn. Khi các tuyến metro này đi vào hoạt động nhất định sẽ tạo cho thành phố một diện mạo mới.
Để kiểm soát tốt nhất diện mạo mới đó và để nguồn lực đầu tư rất lớn này mang lại hiệu quả kinh tế xã hội cao nhất, ông Hải đưa ra 6 vấn đề cụ thể.
Thứ nhất, chúng ta cần quy hoạch đất và giải tỏa đất ở khu vực xung quanh nhà ga rộng hơn, với bán kính tối thiểu là 300 m. Vì như vậy mới có thể kiểm soát được việc thực hiện quy hoạch tốt hơn cũng như khai thác đất hiệu quả hơn.
Thứ hai, tại những nhà ga có vùng đất đang trống trải và thì có thể quy hoạch bán kính lên tới 500 m và khai thác đất xung quanh nhà ga đó sẽ hiệu quả hơn, giải toả đền bù thuận lợi hơn, ít tốn kém hơn và chúng ta sẽ kéo người dân về khu vực xung quanh nhà ga metro ở đông đúc hơn.
Thứ ba, có chiến lược đấu giá đất hợp lý đối với những khu đất mà Nhà nước đã tiến hành giải tỏa đền bù để thực hiện các tuyến metro. Đối với vấn đề đấu giá đất thì cần phải đưa ra những quy định về mật độ xây dựng, chiều cao tầng hợp lý, làm thế nào để khai thác khu đất đó hiệu quả nhất và hấp dẫn các nhà đầu tư.
"Theo tôi, chúng ta không nên hạn chế chiều cao dự án nếu nó không ảnh hưởng đến an toàn bay, an toàn về hàng không. Thay vào đó, chúng ta cần kiểm soát chặt mật độ xây dựng để tạo không gian sống tốt hơn" - ông Hải nhấn mạnh.
Thứ tư, chúng ta cần có cái thời điểm đấu giá hợp lý và đạt được hiệu quả kinh tế tối đa cho nguồn thu ngân sách, vì khi mà đấu giá quá sớm sẽ không có giá đấu giá hấp dẫn. Bởi lẽ các nhà đầu tư đều cần tính toán số vốn bỏ ra và phương án thu hồi vốn một cách hiệu quả. Thế nên chọn thời điểm phù hợp nhất để đấu giá đất là sau khi tuyến metro được triển khai một phần, hoặc khi dự án metro đi vào hoạt động, sẽ có được mức giá đấu giá cao nhất.
Thứ năm, cần kết hợp đầu tư dự án xây dựng tuyến metro gắn liền với chính sách liên quan đến phát triển nhà ở xã hội, do nó sẽ đem đến vị trí đi lại thuận lợi cho người dân và đảm bảo an sinh xã hội tốt hơn.
Thứ sáu, cho xây cao ốc ngay trên nhà ga metro. Hiện nay thành phố đã quy hoạch nhiều khu đất để xây dựng nhà ga metro, nhưng chưa có nhà ga nào được quy hoạch là xây dựng cao ốc ngay trên nhà ga. Đây là một sự lãng phí rất lớn.
Nếu khai thác đất ở ngay vị trí xây dựng nhà ga như một quốc gia trên thế giới đã thực hiện, chúng ta sẽ giải quyết được vấn đề đi lại, giảm áp lực giao thông trên đường phố. Nếu việc quy hoạch nhà ga được xây cao ốc một cách phù hợp, không chỉ giúp khai thác tối ưu hiệu quả sử dụng đất mà còn giúp nhà nước không cần phải bỏ chi phí vốn quá lớn nữa.
Ngoài ra, theo ông Hải, để nâng cao hiệu quả đầu tư đối với các dự án metro, chúng ta cần nội địa hóa công nghiệp xây dựng nhà ga. Tức là trong thời gian tới đây, khi xây dựng các tuyến nhà ga khác thì thành phố nên định hướng là các nhà thầu xây dựng Việt Nam thì mới có thể giảm được giá thành đầu tư.
"Nếu dự án Metro số một mà có sự tham gia của chủ thầu trong nước, thì tôi tin dự án có thể hoàn thành sớm hơn với chất lượng đảm bảo và chi phí chắc chắn sẽ giảm đi rất nhiều", ông Hải nói.
