Theo Bộ LĐ-TB&XH, mức phí môi giới yêu cầu đối với lao động Việt Nam thường cao hơn so với các nước. Về vấn đề này, giải thích phía các công ty Đài Loan đưa ra là do trình độ và ý thức của người lao động Việt Nam kém hơn so với lao động các nước khác.
Bộ LĐ-TB&XH cho biết theo quy định của pháp luật Việt Nam, các doanh nghiệp xuất khẩu lao động được phép thu của người lao động các khoản như tiền dịch vụ, môi giới, đào tạo, ký quỹ đảm bảo hợp đồng. Ngoài ra, người lao động phải tự chi trả lệ phí cấp hộ chiếu, visa, vé máy bay (một chiều), khám sức khỏe, lý lịch tư pháp, đóng góp Quỹ hỗ trợ việc làm ngoài nước.
Theo đó, lao động làm việc trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp có thu nhập xấp xỉ 5.000 USD/hợp đồng 3 năm; lao động làm việc trong bệnh viện, trung tâm chăm sóc người già, người tàn tật xấp xỉ 4.100 USD/hợp đồng 3 năm; lao động chăm sóc người già, người bệnh trong gia đình 2.800 USD/hợp đồng 3 năm; lao động thuyền viên tàu cá: 2.500 USD/hợp đồng 3 năm (tất cả đều theo tỉ giá quy đổi).
Người lao động Việt Nam ý thức chấp hành pháp luật kém. Ảnh minh họa
Bộ LĐ-TB&XH cho rằng các mức chi phí nêu trên là mức người lao động chấp nhận được và có tích lũy ở mức khá sau khi hoàn thành hợp đồng về nước.
Tuy nhiên, trong những năm qua, tình trạng người lao động bị thu phí mức cao hơn quy định diễn ra tương đối phổ biến, xuất hiện ngay từ giai đoạn đầu đưa lao động Việt Nam sang Đài Loan. Do các doanh nghiệp Việt Nam phải cạnh tranh để giành thị phần từ các nước đã đưa lao động vào Đài Loan trước đó. Thời điểm trước năm 2012, nhiều người lao động bị thu đến 6.000 USD, thậm chí có trường hợp trên 6.000 USD.
Nguyên nhân được Bộ LĐ-TB&XH đưa ra là do luật pháp Đài Loan không cho phép công ty dịch vụ việc làm Đài Loan thu phí môi giới, nhưng do cạnh tranh giữa các công ty này để được chủ sử dụng ủy quyền tiếp nhận lao động nước ngoài dẫn đến việc các công ty dịch vụ phía Đài Loan thường yêu cầu một khoản phí môi giới rất cao mới tiếp nhận lao động đối với tất cả các nước: lao động Philippines và Thái Lan 1.000-2.000 USD, Indonexia 2.000-3.000 USD, Việt Nam: 3.000-4.000 USD đối với lao động làm việc trong nhà máy; do vậy phần lớn chi phí của người lao động rơi vào tay các công ty dịch vụ việc làm Đài Loan.
Bên cạnh đó, mức phí môi giới yêu cầu đối với lao động Việt Nam thường cao hơn so với lao động các nước khác, mà theo giải thích của các công ty dịch vụ việc làm của Đài Loan, là do trình độ và ý thức của lao động Việt Nam kém hơn lao động các nước khác, tỉ lệ lao động phá bỏ hợp đồng cao mang lại nhiều rủi ro cho bên sử dụng lao động.
Nhiều nhà máy tại Đài Loan tuyển dụng nhiều lao động nước ngoài vào làm việc với chi phí xuất cảnh thấp thường không chọn lao động Việt Nam một phần vì trình độ tay nghề không đáp ứng, nhưng phần nhiều vì quản lý phức tạp và chi phí quản lý cao hơn.
“Ngoài ra việc cạnh tranh với các nước cùng đưa lao động vào Đài Loan để lấy thị phần, đồng thời nội bộ các doanh nghiệp xuất khẩu lao động của Việt Nam cũng cạnh tranh với nhau theo cách không lành mạnh; nhu cầu đi làm việc tại Đài Loan của lao động Việt Nam cao nên nhiều tổ chức, cá nhân không có chức năng xuất khẩu lao động cũng thực hiện các hoạt động cò mồi, môi giới, lừa đảo, thu tiền của người lao động” - lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH phân tích.
Trước tình trạng trên, Bộ LĐ-TB&XH khẳng định sẽ yêu cầu các doanh nghiệp xuất khẩu lao động sang Đài Loan thu gọn số lượng đầu mối được giao thực hiện tuyển chọn, đào tạo và đưa sang làm việc tại Đài Loan để giảm thiểu các khâu trung gian làm tăng chi phí.
Đồng thời, tổ chức giám sát, kiểm tra công tác tuyển chọn và đào tạo lao động trước khi xuất cảnh của các doanh nghiệp để đảm bảo chất lượng tuyển chọn và đào tạo; phỏng vấn nhiều lao động trước và sau khi xuất cảnh để kiểm tra việc thu phí của doanh nghiệp đối với người lao động, làm cơ sở xử lý doanh nghiệp có dấu hiệu thu phí vượt quy định và lập lại trật tự đối với thị trường này…
Ngoài ra, lãnh đạo Bộ chỉ đạo tập trung thanh tra kiểm tra các doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm về tuyển chọn, đào tạo, thu phí.
| Tỉ lệ cư trú bất hợp pháp của lao động Việt Nam cao Hiện lao động Việt Nam đang làm việc ở Đài Loan là 185.000 người với mức thu nhập bình quân khoảng 600 USD/tháng. Cũng theo Bộ LĐ-TB&XH, hiện nay xấp xỉ 25.900 lao động Việt Nam bỏ hợp đồng, cư trú và làm việc bất hợp pháp tại Đài Loan, chiếm 48,5% tổng số lao động nước ngoài bỏ hợp đồng và chiếm 14% số lao động Việt Nam đang làm việc tại Đài Loan. Nguyên nhân là do một bộ phận không nhỏ lao động có ý thức tuân thủ pháp luật kém, manh động, dễ bị rủ rê lôi kéo ra ngoài làm việc bất hợp pháp để được sinh hoạt tự do; mâu thuẫn với chủ, thu nhập không ổn định; công tác tuyển chọn lao động chưa tốt…; chưa thông tin đầy đủ, minh bạch hợp đồng làm việc… |
