Đây là thông tin được đưa ra tại hội thảo công bố báo cáo nghiên cứu khoảng trống trong tham gia BHXH ở một số ngành tại Việt Nam. Hội thảo do Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tổ chức ngày 2-6, tại Hà Nội.
Bà Paulette Castel, chuyên gia tư vấn của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), cho biết bản thân doanh nghiệp và người lao động đều “ngại” tham gia BHXH: “Nguyên nhân, một mặt người lao động mong muốn có nghề nghiệp ổn định với doanh nghiệp nhưng mặt khác, họ cũng muốn nếu có điều kiện thì sẵn sàng quay trở về nông thôn lập nghiệp ổn định.
Đặc biệt, nhiều người lao động trong ngành xây dựng họ ngại ký hợp đồng lao động, đóng BHXH vì sợ bị ràng buộc. Tình trạng không muốn ký hợp đồng diễn ra từ cả hai phía, việc sử dụng nhân công chủ yếu qua thỏa thuận miệng” - bà Paulette Castel nói.
Lý do người lao động không mặn mà với việc tham gia BHXH là do họ khá tự tin vào khả năng lao động ở tuổi già và sự hỗ trợ của gia đình.
Để khuyến khích doanh nghiệp, người lao động tham gia BHXH, bà Nguyễn Thị Diệu Hồng, chuyên gia về an sinh xã hội, cho rằng cần phát triển hệ thống BHXH đa tầng với sự liên thông giữa bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm tự nguyện. Việc tham gia bảo hiểm tự nguyện chủ yếu dựa trên đóng góp của người dân có hỗ trợ, đảm bảo của Nhà nước.
“Đặc biệt là cần sớm xây dựng bộ chỉ số đánh giá sự hài lòng của doanh nghiệp, người dân đối với thủ tục hành chính BHXH để từ đó cải thiện chất lượng dịch vụ phục vụ của cơ quan BHXH, để tạo niềm tin cho các bên tham gia” - bà Nguyễn Thị Diệu Hồng nói.
Còn theo bà Celine Peyron Bista, chuyên gia tư vấn của ILO, để người dân tham gia vào hệ thống BHXH cần đơn giản hóa các thủ tục tiếp cận, tham gia BHXH. Đối với công nghệ, cần xây dựng một phương thức tham gia linh hoạt sẽ cho phép người lao động tiếp cận bảo hiểm tốt hơn.
Theo số liệu khảo sát mức sống hộ gia đình Việt Nam năm 2014, ngành xây dựng ở Việt Nam có tới ba triệu người lao động hưởng lương nhưng chỉ có 6% tham gia BHXH. Trong ngành sản xuất kinh doanh sản phẩm mây tre đan Việt Nam là 20% trong số 300.000 người lao động hưởng lương tham gia BHXH. |