Một trang web có tên Bellingcat điều hành bởi ông Eliot Higgins, một nhà nghiên cứu người Anh đồng thời là một nhà báo độc lập, ngày 11-4 công bố kết quả phân tích độc lập của mình về nghi án tấn công hóa học ở thị trấn Douma, Đông Ghouta, Syria.
Ông Higgins vài năm gần đây được biết đến như là một chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu các loại vũ khí, đạn dược đã được sử dụng trong xung đột Syria, và là một nguồn tin uy tín cho giới báo chí.
Trong kết luận của mình, ông Higgins xác định đúng là có xảy ra tấn công hóa học ở Douma và thủ phạm là quân chính phủ Syria.
Hình ảnh được cho là nạn nhân trẻ em trong nghi án tấn công hóa học ở Douma tối 7-4. Ảnh: REUTERS
Theo ABC News, sau khi có thông tin về nghi án tấn công hóa học ở Douma, ông Higgins chủ động điều tra độc lập. “Các báo cáo nói rằng có một lượng lớn người dân, trong đó có trẻ em đã bị giết trong các cuộc tấn công này” – ông Higgins viết trên đầu bài phân tích của mình.
Ông Higgins thẩm tra, xác minh các đoạn video, hình ảnh được cho là do các tổ chức dân sự ở Syria quay, chụp tại hiện trường, cho thấy các nạn nhân, phần lớn trẻ em bị sùi bọt mép, khó thở. Dựa vào một số dấu hiệu tại một tòa nhà trong các đoạn video, hình ảnh, ông Higgins xác định chúng chính xác được quay, chụp chân thực ở Douma.
Sau đó ông Higgins xem xét đến đoạn video Bộ Ngoại giao Nga công bố cho thấy các binh sĩ Nga đến hiện trường xảy ra nghi án tấn công, cũng là tòa nhà tương tự. Ông Higgins kết luận các video của các tổ chức dân sự và cả Bộ Ngoại giao Nga đều được quay tại cùng địa điểm, cùng tòa nhà.
Ông Higgins dựa vào các dấu hiệu giống nhau trong tòa nhà để xác minh các video, hình ảnh về vụ tấn công mà các tổ chức dân sự và Bộ Ngoại giao Nga thực hiện ở cùng địa điểm. Ảnh: TWITTER
Bộ Ngoại giao Nga nói các mẫu chứng cứ họ thu thập tại hiện trường đều sạch sẽ, không có dấu hiệu tấn công hóa học. Các chuyên gia Nga tại hiện trường “không tìm thấy dấu vết của chlorine hay bất kỳ chất hóa học nào được sử dụng với dân thường”, theo lời Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hồi đầu tuần.
Tuy nhiên ông Higgins lại ra kết luận khác. “Họ đến tòa nhà và nói rằng không tìm thấy gì. Chúng tôi chẳng biết họ đã làm gì ở tòa nhà đó” – ông Higgins nói với ABC News, rằng có thể Nga đã xáo trộn chứng cứ cần thiết cho OPCW.
Theo ông Higgins, tòa nhà nơi binh sĩ Nga đến và nơi cứu hộ nạn nhân là một. Ảnh: TWITTER
Ông Higgins sau đó còn xác minh một đoạn video do các nhà hoạt động dân sự Syria quay cho thấy có một thùng kim loại hình trục màu vàng trên mái tòa nhà mà binh sĩ Nga đã đến và cũng là nơi các tổ chức dân sự nói đã xảy ra vụ tấn công hóa học. Một đoạn video khác cho thấy có một thùng kim loại hình trục màu vàng trên một cái giường, nhưng không rõ cái giường này ở đâu.
Theo phân tích của ông Higgins, thùng kim loại hình trục này giống với các thùng kim loại hình trục đã được dùng trong các vụ tấn công bằng khí chlorine trước. Qua các hình ảnh chụp bên trong tòa nhà, đội điều tra của ông Higgins đếm được có 34 thi thể chết ngay tại hiện trường.
Các bác sĩ cho biết các nạn nhân có triệu chứng như bị tấn công bằng chất Sarin, nhưng theo ông Higgins, khả năng lớn đây là khí chlorine, vì các ống xilanh màu vàng này trông cấu tạo không thích hợp với Sarin.
Thùng kim loại hình trục trong vụ tấn công hóa học ngày 4-2 ở Syria. Ảnh: TWITTER
Ông Higgins còn xác định được những trực thăng thực hiện vụ tấn công cất cánh từ đâu. “Các máy bay giám sát thuộc mạng lưới Canh gác Syria đã quan sát 2 chiếc trực thăng Hip (cách gọi của giới quân sự phương Tây đối với mẫu trực thăng Mi-8 do Nga sản xuất) cất cánh từ căn cứ không quân Dumayr bay về hướng Tây Nam, hướng về Douma, 30 phút trước khi vụ tấn công xảy ra. 2 chiếc trực thăng Hip đã được phát hiện bay trên bầu trời Douma không lâu trước khi xảy ra vụ tấn công” – ông Higgins cho biết.
Cuối bài phân tích, ông Higgins kết luận: “Dựa vào các chứng cứ đã thu thập được, khả năng cao 34 nạn nhân hoặc có thể hơn nữa trong vụ tấn công lúc 7 giờ 30 tối 7-4 tại một tòa nhà gần quảng trường al-Shuhada chết vì các ống xilanh chứa khí chlorine được thả từ một trực thăng Hip cất cánh từ căn cứ không quân Dumayr”.
Ông Higgins đồng tình cao với khả năng đưa chuyên gia OPCW đến hiện trường. Theo ông, các chuyên gia OPCW nên bắt đầu với việc xét nghiệm quần áo và máu các nạn nhân. Kết luận độc lập của ông Higgins trùng hợp với lời Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói ngày 12-4, rằng Pháp đã có bằng chứng khẳng định chính phủ Syria thực hiện tấn công hóa học tại Douma.
