Có những thức ngon của biển mà đã một thời có thể thấy bán đầy chợ mỗi mùa về giờ thì không còn có thể có, hay những món ngày xưa chỉ là thứ phẩm nay lại thành hàng nhất phẩm, hàng hiếm chỉ vào nhà hàng mới có.
Đơn giản như con tôm tít ngày xưa mà lỡ ghe lưới vớt về thì chỉ nước đổ đi. Dọc bến cá có hôm từng đống tôm tít chờ đổ tháo bên đường hay chỉ để làm phân bón. Hay những mớ trứng rùa biển xếp chồng trên cái mẹt giữa chợ; thứ trứng rùa màu trắng vỏ mỏng mềm lộ màu ruột trứng đỏ hồng dưới ánh mặt trời nay có đốt đuốc tìm cũng không có ở chợ. Vì những cái trứng rùa hiếm hoi ấy giờ chỉ trong những trại bảo vệ rùa biển như ở Đảo Bảy Cạnh, một trong những hòn đảo nhỏ ở Côn Đảo mà một lần tôi đã được ghé thăm.
 |
Sứa bây giờ chỉ còn ở Huế loại sứa xanh mà ngoài Huế hay gọi là con nuốc
Đó là những sản vật biển mà nay đã thành hàng hiếm hoi khó thấy; như con sứa thôi mà biển Đà Nẵng cũng chỉ có sứa to loại trắng chứ những con sứa nhỏ màu xanh thì hình như biến mất. Đến các quán bán mì sứa thì được ăn với món sứa đỏ ép khô cấp đông từ trong bao đổ ra. Món sứa cấp đông rất nhiều nhưng để ăn thì chẳng ngon gì, chẳng nghe mùi vị gì.
Sứa bây giờ chỉ còn ở Huế loại sứa xanh mà ngoài Huế hay gọi là con nuốc. Món nuốc (sứa) đó người Huế bày ăn nghe thanh tao lắm, kẹp lát vả, kẹp một cái lá rau húng huế (phải đúng là rau húng huế kia) rồi quẹt chút mắm ruốc là thưởng thức.
Xíu vị chát của trái vả, thơm đặc biệt của rau húng huế quyện với mặn ngọt đậm của ruốc là miếng thạch sứa vừa mát vừa giòn vừa có hương vị biển hòa quyện vào nhau.
Nói như người thưởng thức hay nói là “ngon đến ngậm mà nghe“ là vậy.
Rồi tới món bún giấm nuốc của Huế thì phải nói đạt độ cầu kỳ. Bữa đọc được món bún giấm nuốc của một chị bác sĩ người gốc Huế, đọc thôi mà đọc tới lui mấy lần để thưởng thức. Bởi nó ngon đậm đà trong câu kể chưa nói chi đến cái cầu kỳ nhiêu khê từng bước từng bước cho từng nớ món mà không thể đâu có được.
 |
| Phở sắn cá lóc thêm topping sứa |
Người Quảng ngoài ăn sứa với mắm ruốc theo người Huế và cũng chưa đủ trình để làm món bún giấm nuốc như người Huế thì dùng sứa làm “topping” cho món mì Quảng cũng đặc sắc lắm.
Xưa trong các gánh mì gánh Phú Chiêm ra phố, ngoài món nhưn chủ đạo của mì Phú Chiêm là tôm, thịt, trứng thì đến mùa là có sứa. Quen đến háo hức nếu tô mì gánh ngày đó có thêm bên trên vài con sứa. Một cái mũ sứa mát lạnh đầy ngật nước với ít cộng chân sứa giòn sần sật thì thích thú lắm, thích đến nhớ thương và đến bây giờ thì chỉ còn ký ức.
Bữa mời ông anh ăn sứa mắm ruốc anh chẳng khen sứa ngon lại đi hỏi bắt cầu chừ có còn sứa trên mấy cái gánh mì gánh không em...
