Không như mọi năm, các thầy cô giáo đứng ở cổng trường để đón chào học sinh lớp 10, mấy hôm trước, Ban giám hiệu Trường THPT Trưng Vương (quận 1) dành một ngày đi thăm những học sinh mới.
Học sinh trường THPT Mạc Đĩnh Chi (quận 6, TP.HCM)
trong ngày giảng năm học 2020-2021. Ảnh: NGUYỆT NHI
Sự quan tâm ấy giúp học trò vơi đi sự bơ vơ của ngày - tựu - trường - không - đến - trường.
Nhiều triệu HS đã có một mùa khai trường đặc biệt nhất từ sau nửa thế kỷ, từ khi kết thúc chiến tranh. Không có cái lạ lẫm, háo hức được cha mẹ chở đến trường với sách mới, đồng phục mới để gặp thầy cô, bạn mới, mà là mùa khai trường online. Trước đó, các em đã trải qua một mùa hè không được vui chơi, không được ra ngoài. Cũng có em về quê và bị kẹt lại bởi dịch bệnh, sẽ phải học online hoặc học ở quê. Có nhiều em đón ngày khai trường trong khu cách ly, có em thì ngày này vẫn còn mong ngóng mẹ cha trở về từ bệnh viện.
Nửa tháng trước, trong cuộc họp, đồng nghiệp của tôi đã khóc khi nói về hoàn cảnh của hai em HS ở quận 8. Chỉ trong một tuần, từ bệnh viện dã chiến trở về, hai em trở thành trẻ mồ côi bởi cha mẹ và ông nội qua đời vì nhiễm bệnh COVID-19. Phút chốc thành bơ vơ, hai em được ông bà đón về quê và sẽ trải qua thời học trò ở đó, dù trước đó cha mẹ chúng đã cố gắng hết sức khi từ quê vào và bám trụ ở Sài Gòn.
Không chỉ hai em HS vừa kể, với con số gần 12.000 bệnh nhân tử vong đến nay trên cả nước, trong đó có gần 9.000 bệnh nhân tử vong tại TP.HCM thì năm học này, nhiều em khác cũng trở thành mồ côi. Đường đời của chúng sẽ khúc khuỷu, gập ghềnh hơn khi không còn cha mẹ. Và rất nhiều em khác, cuộc sống sẽ khó khăn hơn khi mà công việc và thu nhập của phụ huynh vốn bấp bênh từ trước dịch, giờ càng khó khăn do thất nghiệp vì giãn cách.
Mùa tựu trường nhắc chúng ta có một thế hệ học trò cần được chăm sóc, bù đắp cả tinh thần, tình cảm và kiến thức. Ngành giáo dục có thể tạo điều kiện cho HS về thi cử, đánh giá để các em không bị thiệt thòi về cơ hội, thầy cô sẽ giúp các em tiếp cận kiến thức... Cho dù thế, thì học online vẫn không thể thay thế tương tác trực tiếp, xã hội cần nhớ về dịp khai trường đặc biệt này.
Công điện của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn gửi UBND các tỉnh, thành trong dịp khai giảng tuy không dài nhưng đề cập khá đủ và rõ những gì mà chính quyền, mỗi người thầy, phụ huynh và toàn xã hội cần làm. Chủ động, linh hoạt và trách nhiệm, đó là tinh thần của bức công điện, là mong mỏi của người đứng đầu ngành giáo dục về những gì chúng ta cần làm cho các em HS của những ngày dịch bệnh này. Bộ trưởng lưu ý thêm: Quan tâm đặc biệt đến các em HS có cha mẹ đang ở tuyến đầu chống dịch.
Với những người đang sống hôm nay, đại dịch này là chưa từng có tiền lệ về quy mô, thiệt hại. Nhưng chúng ta đã có vaccine, đã có sự cảnh giác cá nhân và nỗ lực chung để tin rằng nó sẽ bị đẩy lùi. Dẫu có mất mát thì tất cả vẫn sống vì ngày mai, vẫn nhìn về phía trước. Và cách mà người lớn chăm sóc HS, xã hội quan tâm đến giáo dục vào thời điểm này là sự quy chiếu, thể hiện rõ nhất điều chúng ta mong muốn ở tương lai, những gì chúng ta hành động vì tương lai.
