Thông tin này tiết lộ Bộ Quốc phòng Mỹ đang tính toán chương trình tuần tra tự do hàng hải mạnh mẽ hơn ở biển Đông, tập trung các khu vực Trung Quốc chiếm giữ, bồi lấp và xây dựng các cơ sở nhân tạo, trang bị vũ khí. Mỹ ngoài ra còn dự tính tăng số lượng tàu chiến tham gia các hoạt động giám sát các tiền đồn do Trung Quốc xây dựng.
Một nhà ngoại giao phương Tây đã ám chỉ hoạt động của hai tàu tuần tra Mỹ tại Hoàng Sa vào tháng trước, nói rằng: “Những gì chúng ta chứng kiến trong vài tuần qua chỉ mới là sự khởi đầu, sẽ có rất nhiều thứ nữa trong kế hoạch”. Dù Lầu Năm Góc không đưa ra thông tin về các chiến dịch sắp tới của Mỹ nhưng người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ Christopher Logan cho biết Mỹ “sẽ tiếp tục làm việc với bạn bè, đối tác, đồng minh nhằm đảm bảo khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis phát biểu tại Đối thoại Shangri-La 2018. Ảnh: REUTERS
Trước đó, tại thượng đỉnh Shangri-la diễn ra tại Singapore từ 1-6, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đã lên tiếng chỉ trích hành động quân sự hóa của Trung Quốc tại biển Đông. Vị này nói rằng hành động của Trung Quốc buộc các nước phải đặt dấu chấm hỏi về mục đích lớn hơn của nước này. Ông Mattis kết luận rằng các hoạt động của Trung Quốc đều không đóng góp cho an ninh hàng hải, thay vào đó liên quan trực tiếp tới mục đích quân sự, nhằm mục đích “đe dọa” và “chèn ép” các nước láng giềng.
Phát biểu của Mỹ về động thái hung hăng của Trung Quốc gặp phải chỉ trích của giới học giả Trung Quốc trong nước, dù rằng họ không có đủ cơ sở pháp lý để biện minh cho những gì Trung Quốc đang thể hiện ở biển Đông thời gian qua.