Mỹ Latinh và nỗi lo được mùa coca

Bốn năm liên tiếp được mùa coca ở Peru khiến người ta thực sự lo ngại rằng đất nước này sắp đuổi kịp người bạn láng giềng Colombia về diện tích canh tác cây coca. Báo cáo của Liên Hợp Quốc công bố ngày 22.6 cho thấy diện tích trồng coca ở Colombia giảm 16%, trong khi ở Peru lại tăng 6,8%.

Colombia, Peru và Bolivia là ba nước trồng coca nhiều nhất thế giới. Theo báo cáo của LHQ, tổng diện tích trồng coca ở ba nước này giảm 5.3% trong năm 2009. Sở dĩ có con số này là nhờ vào mức giảm mạnh ở Colombia, bởi tại Bolivia diện tích trồng coca vẫn tăng 1%. Tổng diện tích trồng coca ở từng nước là: 59 nghìn hécta tại Peru, 69 nghìn hécta tại Colombia và 30,9 nghìn hécta tại Bolivia.

Bản báo cáo “Tổng quan về canh tác coca và chế biến cocaine” của Cơ quan chống ma tuý và ngành tình báo Mỹ năm 1993 cho hay Peru có cả diện tích trồng coca hợp pháp lẫn bất hợp pháp. Những người nông dân trồng caca hợp pháp phải đăng ký với Cơ quan độc quyền coca quốc gia (ENACO). ENACO mua và bán lá coca cho các đại lý để bán lại phục vụ nhu cầu tiêu thụ trong nước như nhai hay pha thành trà, hoặc xuất khấu để sản xuất hương liệu nước giải khát và dược phẩm. Peru có khoảng 18 nghìn hécta coca hợp pháp, chủ yếu tại vùng Cuzco.


Diện tích canh tác coca bất hợp pháp chủ yếu ở Thung lũng Thượng Huallaga ở miền bắc Peru và một số khu vực thuộc các địa phương San Martin, Huanuco và Ucayali. Ở độ cao 595 - 792m so với mặt nước biển, Thung lũng Thượng Huallaga là khu vực nhiệt đới, khí hậu ôn hoà, nhiệt độ trung bình năm 13 độ C, lượng mưa trung bình 4000mm/năm, đất giàu sắt - nguyên tố thích hợp để cây coca phát triển.

Trồng coca là một tập tục canh tác truyền thống của người Peru có từ đế chế Andean Inca (thế kỷ XII). Người Inca sử dụng coca vào các mục đích tôn giáo và y tế. Cho đến nay, một bộ phận người Peru vẫn coi thói quen nhai lá coca như một giá trị văn hoá truyền thống.

Điều đáng lo ngại là diện tích trồng coca tại Peru tăng gần gấp đôi trong vòng một thập niên qua. Ông Romulo Pizarro, Giám đốc Cơ quan chống ma tuý của Peru, tỏ ra thất vọng về sự tăng trưởng mạnh này mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong việc chặt phá cây cacao và những chương trình phát triển thay thế. “Những kẻ buôn lậu ma tuý không khoanh tay ngồi nhìn. Nhu cầu trên toàn thế giới tăng” – ông Pizarro nhận xét.

Thời gian gần đây, tàn quân của phong trào phiến quân Con đường Sáng (đã từng khủng bố Peru trong thập niên 1980-1990) tham gia ngày một nhiều vào việc buôn lậu cocaine. Không những thế, các băng buôn lậu ma tuý của Colombia và Mexico cũng coi Peru là địa bàn mở rộng phạm vi hoạt động vì việc thực thi pháp luật ở đây khá lỏng lẻo. Ông Aldo Lale-Demoz, Giám đốc Văn phòng chống ma tuý của LHQ tại Colombia, phát biểu trước báo giới tại Bogota ngày 22.6 rằng việc giảm diện tích canh tác coca ở Colombia có nghĩa là có thể “chuyển giao, lặp lại và nhân rộng những nỗ lực triệt phá cây coca sang những nước khác”.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng những con số nêu trong báo cáo của LHQ cho thấy cuộc chiến tranh chống ma tuý hơn ba thập niên qua mà chính quyền Washington thực thi ở khu vực Mỹ Latinh nhằm xoá bỏ cây coca đã thất bại, tiêu tốn hàng tỉ đôla. “Bức tranh chung mà chúng ta hiện có đó là sự ổn định về tổng sản lượng coca trên toàn bộ khu vực Andes (rặng núi chạy dọc sườn phía tây của Nam Mỹ). Nếu theo dõi kỹ trong 20 năm qua, sản lượng coca duy trì tương đối ổn định” - bà Coletta Youngers, nghiên cứu sinh cao cấp của Văn phòng Washington về Mỹ Latinh tại thủ đô Hoa Kỳ, nhận xét. Theo bà Youngers, lực lượng chống ma tuý tại Peru được trang bị nghèo nàn, huấn luyện sơ sài.

Vấn đề lớn nhất ngăn cản những nỗ lực chống ma tuý là nạn tham nhũng ở cả cấp quốc gia lẫn cấp địa phương. Chính quyền của Tổng thống Barack Obama chú trọng nhiều hơn đến việc khuyến khích nông dân Mỹ Latinh loại bỏ coca, chuyển sang trồng cocoa và sắn.

Colombia mỗi năm nhận được nửa tỉ đôla viện trợ của Mỹ đã tập trung đánh mạnh vào nạn tham nhũng trong cảnh sát và dành nhiều nguồn lực để chống ma tuý. Đây là nước duy nhất trong số 3 quốc gia sản xuất coca áp dụng hình thức phun thuốc diệt cỏ đối với cây coca từ trên không.

Theo Long Giang ( LĐ)

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm