Theo tính toán của các nhà phân tích, lực lượng Nga tại Ukraine mất gần 100 xe tăng mỗi tháng. Trong khi đó, ngành công nghiệp Nga mỗi tháng chỉ có thể sản xuất không quá 50 xe tăng mới.
Theo tạp chí Forbes, để bù đắp lỗ hổng đó, Nga có thể đưa những cỗ xe tăng cũ thời Chiến tranh Lạnh ra khỏi kho, tân trang lại và nâng cấp chúng, sau đó chuyển chúng ra chiến trường cùng với một số xe tăng mới chế tạo.
Khôi phục xe tăng T-72 tốn kém, tốn thời gian
Những xe tăng đã được Nga khôi phục gồm xe tăng T-55 có từ những năm 1950, xe tăng T-62 có từ những năm 1960 và một số xe tăng T-72 và T-80 có gần đây hơn. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là những xe tăng Nga khôi phục lại không có những cỗ xe tăng T-72 cũ nhất– các mẫu T-72 Ural và T-72A có từ đầu những năm 1970 với lớp giáp mỏng hơn và khả năng kiểm soát hỏa lực kém hơn.
Một nhà phân tích có biệt hiệu Highmarsed cho hay sau 28 tháng Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại nước láng giềng Ukraine tháng 2-2022, kho dự trữ xe tăng T-55 của Nga giảm 31%, kho xe tăng T-62 giảm 37%, kho xe tăng T-80B giảm 79% một cách đáng kinh ngạc, nhưng với xe tăng T-72 thì chỉ có 9% rời kho.
Cần lưu ý một điều là ngay cả một chiếc xe tăng bị rỉ sét hoàn toàn cũng có thể khôi phục được, nếu vệ sinh, tháo rời và chà nhám thân xe, đồng thời thay thế hầu hết các thành phần. Nếu đủ tiền, thời gian và phụ tùng thay thế thì có thể tân trang lại bất kỳ chiếc xe tăng nào, nhà phân tích Highmarsed giải thích.
Nhưng kiểu khôi phục chuyên sâu như vậy cực kỳ tốn kém và tốn thời gian.
Theo nhà phân tích Highmarsed, Nga có 1.000 cỗ xe tăng T-72 Ural và T-72A còn nằm trong kho trong tình trạng tồi tệ.
Vậy tại sao Nga dành tiền khôi phục những xe tăng T-55 đã 70 tuổi và xe tăng T-62 đã 60 tuổi nhưng lại không khôi phục xe tăng T-72 mới 50 tuổi?
Câu trả lời rất có thể là xe tăng T-55 và xe tăng T-62 có người nạp đạn trong kíp lái 4 người, còn T-72 lại có bộ nạp đạn tự động.
Bộ nạp đạn tự động phức tạp và khó bảo trì. Đó là lý do tại sao quân đội Mỹ và một số nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) khác không bao giờ sử dụng bộ nạp đạn tự động trên xe tăng của họ.
Trong một đánh giá năm 1982, Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) Mỹ đã ca ngợi bộ nạp đạn tự động của xe tăng T-62 vì tốc độ của nó nhưng lại lưu ý đến tính phức tạp của nó.
Do đó, dù T-55 có tuổi đời “già” hơn T-72 đến 20 năm, nhưng xe tăng này ít phức tạp hơn và vì thế chắc chắn dễ tân trang hơn.
Tỉ lệ khôi phục xe tăng cũ của Nga giảm mạnh
Nhà phân tích Richard Vereker hồi tháng 5 ước tính rằng Nga đã tổn thất hơn 1.200 xe tăng T-72 với nhiều mẫu khác nhau tại Ukraine. Theo ông Vereker, những chiếc xe tăng T-72 cũ nhất chiếm 10% tổn thất T-72 của Nga.
Theo ông Vereker, các biến thể T-72 thường thấy nhất tại Ukraine hiện nay là T-72B. Mẫu xe tăng này dài hơn 9 m, rộng 7 m, nặng khoảng 44 tấn. T-72B được trang bị pháo cỡ nòng 125 mm với tỉ lệ khai hỏa 6-8 phát/phút cùng với 2 súng máy cỡ nòng 7,62 mm và 12,7 mm. Lợi thế của T-72B là mức độ bảo vệ cao hơn nhờ khối giáp phản ứng nổ Kontakt-1 và khả năng bắn nhiều loại đạn, trong đó có tên lửa dẫn đường chống tăng.
Trước đó, nhà phân tích Highmarsed lưu ý tỉ lệ khôi phục xe tăng cũ ở Nga đã giảm mạnh. Nga đã loại bỏ khoảng 2.500 xe tăng khỏi kho, trong khi đó, tốc độ làm việc đã giảm một nửa, từ 115 chiếc xuống còn khoảng 60 chiếc mỗi tháng.
“Tôi không nghĩ sẽ có thời điểm cụ thể Nga sẽ hết xe tăng, nhưng đội xe tăng của họ có thể sẽ liên tục thu hẹp theo thời gian, điều này sẽ ảnh hưởng tới khả năng tấn công của họ” – nhà phân tích Highmarsed nhấn mạnh.
Tổ hợp công nghiệp-quân sự Liên bang Nga có kế hoạch cung cấp cho quân đội nước này khoảng 1.500 xe tăng và 3.000 mẫu xe bọc thép khác trong năm 2024, và dự kiến cung cấp số lượng tương tự vào năm sau.
