Nguồn gốc của chất độc thần kinh bí ẩn, được sử dụng ngày 4-3 để hạ độc cựu điệp viên hai mang người Nga Sergei Skripal cùng con gái ở vùng Salisbury, đã trở thành tâm điểm chú ý hơn nửa tháng qua. Phía Anh khẳng định chất độc Novichok do Liên Xô phát triển và vì vậy chỉ có thể do phía Nga sử dụng. Ngược lại, chính phủ Nga bác bỏ những cáo buộc của Anh và khẳng định loại chất độc này đã được nhiều nước nghiên cứu và tái điều chế giai đoạn hậu chiến tranh lạnh, trong đó có cả nước Anh.
Đòi công khai thông tin
Tuần qua, đại sứ Nga tại Liên minh châu Âu (EU) đã đặt nghi vấn rằng Phòng thí nghiệm Khoa học và công nghệ quốc phòng (DSTL) ở khu vực Porton Down, cách hiện trường vụ hạ độc chỉ tầm 11 km, có thể đã điều chế chất độc thần kinh Novichok. Trả lời đài BBC, lãnh đạo DSTL là Gary Atikenhead lại nhấn mạnh rằng không có chất độc thần kinh nào có thể thoát khỏi “bốn bức tường” của cơ sở quân sự này.
Trao đổi với trang tin RT, đại diện phòng báo chí Đại sứ quán Nga tại London cho rằng cách trả lời của ông Atikenhead cho thấy DSTL đã không phủ nhận việc có điều chế hay tàng trữ vũ khí hóa học hay không. Ông cũng lưu ý rằng Ngoại trưởng Anh Boris Johnson vào ngày 19-3, trong cuộc phỏng vấn với hãng tin DW của Đức, từng cho biết DSTL có một số “mẫu thí nghiệm” của Novichok để đối chiếu với hóa chất tại Salisbury.
Ngày 24-3 vừa qua, đại sứ quán Nga tại Anh đã tái nhấn mạnh yêu cầu chính phủ Anh công khai đầy đủ thông tin về cuộc điều tra sự cố tại Salisbury, đồng thời cơ sở của DSTL ở Porton Down cần công khai các chương trình chất độc quân sự tại cơ sở này.
Cảnh sát Anh trong trang phục bảo hộ chống chất độc hóa học tại hiện trường ở Salisbury. Ảnh: GETTY
Ông Putin vẫn bình thản
Người phát ngôn điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, đã lên án việc chính phủ Anh liên tiếp cáo buộc và vận động các nước phương Tây cô lập ngoại giao nước Nga thời gian qua là “thô lỗ một cách chưa từng có tiền lệ”, hãng tin RIA của Nga ngày 25-3 dẫn lại phát biểu của ông Peskov.
“Chúng tôi nhận định rằng tình hình hiện nay là chưa từng có tiền lệ. Ứng xử quốc tế đang bên lằn ranh, có thể nói là chẳng khác gì kiểu của kẻ cướp. Nguyên nhân gì phía sau tình hình hiện nay? Có phải là vì những rắc rối nội bộ của Anh, hay vì những rắc rối trong hợp tác giữa Anh và các đồng minh, hay những gì khác? Dù gì thì không phải chuyện chúng tôi quan tâm” - hãng tin RIA dẫn lại phát ngôn của ông Dmitry Peskov.
Cùng ngày, trả lời trên kênh truyền hình NTV của Nga, ông Peskov cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin vẫn vô cùng bình tĩnh, kiềm chế và ứng xử một cách đúng mực. “Đối với ông ấy, vấn đề trên trường quốc tế không phải là ưu tiên, ở đây ưu tiên hàng đầu là các vấn đề đối nội của nước Nga. Ông ấy cần dành thời gian giải quyết chúng hằng ngày, hằng giờ” - người phát ngôn điện Kremlin cho biết.
| Cựu đại sứ Anh tại Nga, ông Antony Brenton, ngày 24-3 cho rằng tình trạng đối đầu ngoại giao giữa Nga và phương Tây sẽ sớm kết thúc sau vài tháng, tờ Independent cho biết. Theo ông Brenton, cả hai phía đều cần bình thường hóa mối quan hệ vì sớm muộn gì các bên sẽ phải thiết lập liên lạc cấp cao để giải quyết các vấn đề quốc tế. Mặc dù ủng hộ các biện pháp cứng rắn của chính phủ Anh thời gian qua, ông Brenton vẫn bày tỏ lo ngại về các ngôn ngữ “thù địch không cần thiết” của phía Anh. _______________________________ “Phía Anh đã xác nhận việc phát triển và nghiên cứu các chất độc cấp quân sự mới hiện đang được tiến hành ở cơ sở bí mật này. Ông Atikenhead đã không phủ nhận việc tàng trữ vũ khí hóa học, có thể bao gồm cả chất độc thần kinh A-234 vốn là chất đã được dùng để hạ độc cha con ông Skripal và điều tra viên Nick Bailey” - người phát ngôn đại sứ quán Nga tại Anh cho biết. |
