Ông Nguyễn Văn Bình, Thống đốc mới của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tuyên bố đến tháng 9 này lãi suất (LS) cho vay của ngân hàng sẽ hạ nhiệt còn 17%-19%.
Chính sách rõ ràng, ngân hàng mới yên tâm hạ LS
Ngày 26-8, NHNN đã họp kín với 12 ngân hàng thương mại (NHTM) ở phía Bắc để bàn biện pháp hạ LS cho vay VND.
Đại diện Ngân hàng Cổ phần Hàng hải VN (Maritime Bank) cho hay các ngân hàng đều đồng tình chuyện giảm LS cho vay và hoàn toàn có thể giảm được ngay. Tuy nhiên, theo vị này, trong vai trò nhạc trưởng, NHNN cần có chính sách rõ ràng để các NHTM yên tâm thực hiện việc hạ LS. Nếu không thị trường sẽ rối khi người dân rút tiền ở ngân hàng có LS thấp mà gửi vào nơi có LS huy động cao.
Ông Nguyễn Văn Thành, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Eximbank, đề xuất LS nên giảm cả đầu vào và đầu ra. Theo ông Thành, sẽ không nên lo lắng chuyện vốn tiết kiệm chạy từ ngân hàng này sang ngân hàng kia. Bởi lẽ trần LS huy động vẫn được giữ thì NHNN sẽ giám sát chặt chẽ việc thực hiện quy định chính sách này.
Để hạ LS, đại diện Maritime Bank đề xuất NHNN cần điều phối cung cầu giữa các NHTM. Ngân hàng nào thiếu vốn thì được vay ở ngân hàng có thanh khoản tốt chứ không để các ngân hàng vay ở chợ đen với LS cao ngất ngưởng.
Còn ông Thành thì cho rằng bằng các công cụ trên thị trường mở, NHNN sẽ điều tiết thị trường để lãi suất cho vay giảm xuống 17%-19%/năm.
Lãi suất cho vay của ngân hàng sẽ giảm ngay trong vài ngày tới, xuống mức còn 17%-19%/năm. Một số ngân hàng cho biết đang thừa vốn và sẽ đẩy mạnh cho vay trong những tháng cuối năm. Ảnh: M.THẢO
Tín hiệu giảm LS đã rõ
Một trong những chốt chặn khiến LS ngân hàng thời gian qua khó giảm ngay đó chính là chỉ số tiêu dùng (CPI).
Lạm phát gia tăng thì điều NHNN cần làm ngay là hút tiền về. Tính từ thời điểm nóng (tháng 4 năm nay), khi CPI đạt đỉnh 3,32% thì đến tháng 8 này, CPI chỉ còn 0,93%. Nghĩa là từ khi có Nghị quyết 11 ban hành, trong đó chú trọng siết chặt chính sách tiền tệ thì lạm phát bước đầu được khống chế, theo hướng tháng sau giảm hơn tháng trước. Lấy mốc của tháng 8-2011 thì chỉ số CPI cả nước đã giảm mạnh nhất trong 11 tháng qua kể từ tháng 9-2010.
Không chỉ vậy, yếu tố để LS cho vay giảm giờ còn được hỗ trợ bởi LS liên ngân hàng (các ngân hàng cho vay lẫn nhau) đang được kéo giảm.
Công bố của NHNN ngày 19-8 cho thấy mức LS bình quân qua đêm trên thị trường liên ngân hàng chỉ còn 10,05%/năm, còn LS cho các kỳ hạn còn lại 12,5%-14,46%/năm, thậm chí LS qua đêm của các ngân hàng nước ngoài còn rơi xuống dưới 10%/năm. Như vậy so với việc huy động ngoài dân cư hiện nay, với mức LS thỏa thuận trên 16%/năm thì dòng vốn khá thừa giữa các ngân hàng với nhau. Ngoài ra, một yếu tố khác là LS trái phiếu chính phủ cũng quay đầu, chỉ còn dao động quanh mốc 12%/năm.
Ông Nguyễn Văn Giàu và ông Cao Sỹ Kiêm, nguyên Thống đốc NHNN, nhiều lần nhận định các yếu tố như CPI, LS liên ngân hàng, LS trái phiếu chính phủ giảm là điều kiện để lãi suất cho vay của ngân hàng hạ nhiệt. Nay các yếu tố này đều đã xuất hiện đồng loạt.
Hỗ trợ vốn ngân hàng nhỏ
Nhiều ngân hàng cho biết hiện nay tiền trong ngân hàng đang thừa. Nhưng vướng mắc chưa thông để dòng tiền chảy vào nền kinh tế là do bất cập từ một số quy định trong Thông tư 13, 19 của NHNN.
Bất cập được nhận diện từ quy định tỉ trọng vốn huy động trên thị trường liên ngân hàng chỉ tối đa bằng 20% vốn huy động từ dân cư, doanh nghiệp hay tỉ trọng sử dụng vốn huy động ngắn hạn cho vay trung, dài hạn của ngân hàng và các tỉ lệ về sử dụng vốn, trích lập dự phòng…
Các ngân hàng cho biết những quy định trên vô hình trung khiến một phần nguồn vốn bị ứ đọng và làm tăng chi phí về LS cho vay.
ông Nguyễn Văn Bình, Thống đốc NHNN, mới đây khi trả lời báo chí cũng đề cập sẽ sửa đổi để nguồn vốn đọng này được khơi thông. Nghĩa là vốn từ ngân hàng lớn chuyển sang ngân hàng nhỏ nhiều hơn, giúp giảm căng thẳng và điều hòa vốn tại các NHTM. Từ đó, LS huy động đầu vào của ngân hàng hạ nhiệt dẫn đến LS cho vay giảm. TS Đinh Thế Hiển, Giám đốc Viện Nghiên cứu Tin học và Kinh tế ứng dụng, cho rằng NHNN có thể sẽ tăng dự trữ bắt buộc nhưng sẽ trả lãi ở một mức hợp lý cho khoản tiền dự trữ này. Ngoài ra, NHNN xem xét việc đưa các khoản đầu tư trái phiếu của ngân hàng vào tăng trưởng tín dụng. Điều này sẽ làm giảm các mức cho vay trong các tháng còn lại.
Nên điều hành LS theo thị trường Thực tế, khi sử dụng các công cụ hành chính, ngân hàng trung thực thì cảm thấy gò bó. Còn các ngân hàng không trung thực thì cảm thấy rất thoải mái, thay vì cấp tín dụng thì họ lại đổi sang mua trái phiếu, ủy thác đầu tư… Bằng cách này cách kia họ lách được. Thắt chặt tín dụng là điều rất cần thiết trong giai đoạn chúng ta kiềm chế lạm phát nhưng thắt như thế nào là điều cần bàn để thị trường vẫn có thể tăng trưởng. TS LÊ XUÂN NGHĨA, Một số ngân hàng đã giảm LS cho vay Ngân hàng Eximbank đang triển khai hai chương trình hỗ trợ LS tài trợ xuất khẩu bằng VND với mức ưu đãi là 17%/năm, thời gian cho vay tối đa ba tháng. Đối tượng vay được ưu đãi là các DN xuất khẩu vay bổ sung vốn mua hàng hóa, nguyên vật liệu, thanh toán cho các chi phí liên quan đến sản xuất, kinh doanh, chế biến hàng hóa xuất khẩu. Hay Anbinhbank cho vay hỗ trợ sản xuất, kinh doanh LS giảm 1,5%. Bà Trần Thanh Hoa, Tổng Giám đốc Anbinhbank, nói rằng ngân hàng giảm LS cho vay là để hỗ trợ chi phí cho khách hàng, DN. |
BÙI NHƠN - LÊ THANH