Theo hãng tin Washington Post, phát biểu ngày 4-3, người phát ngôn Quốc hội Trung Quốc Phó Oánh nói rằng chi tiêu quốc phòng của TQ trong năm 2017 sẽ tăng khoảng 7% so với năm ngoái và chiếm khoảng 1,3% trong tổng sản phẩm nội địa (GDP) của nước này. Đây là mức tăng chi tiêu quốc phòng thấp nhất trong bảy năm qua, từ năm 2010.
Reuters cho biết con số cụ thể sẽ được công bố vào ngày mai (5-3) khi Quốc hội TQ bắt đầu phiên họp thường niên.
Binh sĩ Trung Quốc. Ảnh: Reddit
Bà Phó cũng bác bỏ các lo ngại về quân đội TQ. “Hãy nhìn lại thập niên vừa qua. Có rất nhiều tranh chấp, thậm chí là chiến tranh, diễn ra quanh thế giới. Điều đó đã gây ra một số lượng mất mát nghiêm trọng cả về người và của. Rất nhiều người tị nạn đã sống trong cảnh thiếu thốn và vô gia cư. Vậy TQ có gây ra bất cứ thứ gì trong số những mất mát này hay không?” – bà Phó nói.
Năm 2016, khi tốc độ tăng trưởng kinh tế của TQ giảm xuống, chi tiêu quốc phòng của nước này tăng ở mức thấp kỷ lục 7,6% trong sáu năm. Đây là mức tăng chi tiêu một con số đầu tiên kể từ năm 2010. Một thập niên trước đó, TQ gần như duy trì tăng ngân sách quốc phòng hai con số.
Trước việc chính quyền tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất tăng chi tiêu quốc phòng thêm 10% vào năm 2017, cùng với các lo ngại về tranh chấp hàng hải và vấn đề Đài Loan, một số chuyên gia tại TQ cho rằng TQ cần đưa ra một thông điệp mạnh mẽ thông qua ngân sách quốc phòng của nước này.
Tuần này, Thời báo Hoàn Cầu (TQ) đã kêu gọi Bắc Kinh cần tăng ít nhất 10% trong ngân sách quốc phòng để đối phó tình trạng “mập mờ” trong chính sách của ông Trump. Một cựu quan chức TQ thời điểm đó cho rằng 12% là con số cần thiết để đối trọng Mỹ.
Các chiến đấu cơ J-15 bay từ tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc trong một cuộc tập trận ở biển Đông vào ngày 2-1-2017. Ảnh: REUTERS
“Con số đó vẫn chưa đủ. Nhiều người trong quân đội TQ không vui với điều này” - Reuters dẫn một nguồn tin có liên quan tới các quan chức cấp cao TQ.
Mục tiêu tăng trưởng kinh tế của TQ trong năm 2017 dự kiến giảm còn 6,5%, thấp so với con số 6,5-7% của năm 2016, thời điểm Thủ tướng TQ Lý Khắc Cường công bố báo cáo trước Quốc hội.
Takashi Kawakami, GS ngành chính trị quốc tế tại ĐH Takushoku của Nhật Bản, nhận định mức tăng chi tiêu quốc phòng thấp như vậy cho thấy TQ đang đưa ra cách tiếp cận cẩn trọng với chính quyền mới của Mỹ, đặc biệt khi tân Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch TQ Tập Cận Bình có thể sẽ có cuộc gặp sớm.
“Có quan điểm cho rằng TQ sẽ tăng ngân sách quốc phòng để đối trọng chính sách tăng chi tiêu quốc phòng của Mỹ. Tuy nhiên, việc TQ giữ chi tiêu quốc phòng ở mức này đồng nghĩa với việc nước này đang giữ thái độ chờ đợi đối với chính quyền ông Trump” - GS Takashi Kawakami nói.
Bên cạnh đó cũng có nhiều lo ngại bên trong quân đội TQ, trong đó có việc làm cách nào để nước này giải quyết với 300.000 binh sĩ mà Chủ tịch TQ Tập Cận Bình hồi năm 2015 đã thông báo sẽ cắt giảm, chủ yếu đến cuối năm 2017.
Ngân sách quốc phòng của TQ hồi năm ngoái là 954,35 tỉ nhân dân tệ (146 tỉ USD), tăng 7,6% so với năm 2015. Với việc tăng chỉ 7% trong năm 2017, con số này sẽ là 1,02 ngàn tỉ nhân dân dân tệ (147,7 tỉ USD), bằng khoảng 1/4 ngân sách quốc phòng của Mỹ. Nhà Trắng đã đề nghị tăng ngân sách quốc phòng lên 603 tỉ USD mặc dù Mỹ có kế hoạch giảm can dự vào các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan.
