TAND Cấp cao tại TP.HCM vừa phát hành bản án phúc thẩm vụ khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai. Theo đó, tòa không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của chủ tịch UBND huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận; hủy các quyết định của chủ tịch UBND huyện Tuy Phong và giữ nguyên Bản án hành chính sơ thẩm ngày 17-5-2023 của TAND tỉnh Bình Thuận.
Theo hồ sơ, trước năm 1975, cha mẹ ông Dương Trung Bực khai hoang hơn 8.000 m² đất tại thôn 3, xã Bình Thạnh, huyện Tuy Phong. Quá trình sinh sống, gia đình ông Bực chôn cất 22 người thân trong phần đất trên; diện tích đất còn lại được gia đình sử dụng vào mục đích làm rẫy, sản xuất nông nghiệp.
Đến năm 1984, cha mẹ cùng anh chị em ruột của ông Bực đã họp bàn thống nhất giao 8.000 m² đất cho vợ chồng ông Bực quản lý sử dụng và định đoạt. Sau khi nhận đất, vợ chồng ông Bực trồng dừa và cây xoan chịu hạn.
Để thuận tiện việc chăm sóc bảo vệ cây trồng, ông Bực làm một căn nhà chứa phân bón, đào 1 giếng phục vụ nước tưới cho sản xuất.
Tuy nhiên, ngày 8-6-2021. UBND xã Bình Thạnh đã kiểm tra và lập Biên bản vi phạm hành chính về hành vi lấn chiếm 7.427,8 m² đất nói trên đối với ông Bực. Ngày 15-10-2021, Chủ tịch UBND huyện Tuy Phong ban hành Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, buộc ông Bực khôi phục tình trạng sử dụng đất đã lấn chiếm trước khi vi phạm, trả lại đất, nộp lại 10 triệu đồng có được do vi phạm hành chính...
Nhận thấy, đất hợp pháp của gia đình hàng chục năm qua bỗng dưng bị quy kết là lấn chiếm, còn bị phạt và buộc trả lại đất, ông Bực bực quá, bèn đi kiện, yêu cầu tuyên hủy Quyết định của Chủ tịch UBND huyện Tuy Phong.
Ngày 17-5-2023, TAND tỉnh Bình Thuận xử sơ thẩm đã tuyên chấp nhận yêu cầu của ông Bực; hủy Quyết định ngày 15-10-2021 của Chủ tịch UBND huyện Tuy Phong.
Xét xử phúc thẩm, HĐXX TAND Cấp cao tại TP.HCM nhận định: Căn cứ các chứng cứ đã thu thập về nguồn gốc và quá trình sử dụng đất của ông Bực cho thấy khu đất trên có căn nhà, giếng nước và 22 ngôi mộ xây nằm rải rác trong khu đất (đa số trên các ngôi mộ đều có ghi tên người chết, năm chết, năm lập mộ). Ngoài ra trên đất có trồng hàng trăm cây dừa, xoan, me, mãng cầu...
Theo kết luận giám định tuổi cây trồng của Sở NN&PTNT Bình Thuận thì trong số cây trồng trên đất có 1 cây me 29 năm tuổi, 1 cây nhãn 32 năm tuổi...
Như vậy, thửa đất trên là do cha mẹ ông Bực khai hoang, sau đó để lại cho vợ chồng ông Bực tiếp tục sử dụng mà không phải do ông Bực lấn chiếm đất như đã nêu trong Quyết định của Chủ tịch UBND huyện Tuy Phong. Và việc Chủ tịch UBND huyện Tuy Phong buộc ông Bực khôi phục tình trạng sử dụng đất trước khi vi phạm, trả lại đất là không đúng.
Ngoài ra, Chủ tịch UBND huyện Tuy Phong chỉ xác định thời gian lấn chiếm đất của ông Bực từ ngày 15-7-2020 đến ngày 8-6-2021 để buộc ông nộp hơn 10 triệu đồng có được do vi phạm hành chính là không có cơ sở.
