Thông tin trên vừa được nêu ra tại Hội nghị “Triển khai đề án trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng giai đoạn 2011-2020”do Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc UNICEF và tổ chức Atlantic Philantheropies tổ chức tại TP Đà Nẵng, ngày 27-11.
Theo thống kê của Bộ LĐ-TB&XH, hiện cả nước có khoảng 8,6 triệu người bị rối nhiễm tâm trí, trong đó người tâm thần nặng chiếm hơn 2,5%. Tuy nhiên, mạng lưới các cơ sở phòng và trị rối nhiễu tâm trí, phục hồi chức năng cho người tâm thần hiện chỉ mới đáp ứng được khoảng 3% số người tâm thần. Phần lớn các cơ sở chăm sóc người tâm thần được xây dựng từ những năm 80-90 của thế kỷ trước nên đã bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, không có trang thiết bị phục hồi chức năng.
Chỉ có hơn 3% số người tâm thần được điều trị tại các cơ sở chăm sóc sức khỏe cho người tâm thần. (Ảnh chụp tại khu Tâm thần, Trung tâm Điều dưỡng thương binh Long Hải, Bà Rịa-Vũng Tàu). Ảnh: TẤN TÀI
Công tác chăm sóc sức khỏe, điều trị y tế cho người tâm thần cũng gặp nhiều khó khăn do thiếu đội ngũ y bác sĩ và các loại thuốc thiết yếu điều trị bệnh. “Nhân lực về chăm sóc sức khỏe tâm thần còn thiếu, đặc biệt là cán bộ chuyên khoa (bác sĩ, điều dưỡng về tâm thần, bác sĩ lâm sàng). Việc chẩn đoán, chỉ định điều trị rối loạn tâm thần chủ yếu phụ thuộc vào bệnh viện tuyến tỉnh, trung ương. Các loại thuốc thiết yếu trong điều trị bệnh tâm thần còn thiếu, quy trình cấp phát thuốc còn nhiều thủ tục phức tạp” - ông Trần Quý Tường, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), cho hay. Hiện nhiều địa phương vẫn chưa hình thành khoa Sức khỏe tâm thần tại các bệnh viện cơ sở khiến việc chăm sóc sức khỏe người bị tâm thần chưa được quan tâm, còn bỏ mặc cho gia đình và đối tượng tự lo.
Tại hội nghị, đại diện Bộ LĐ-TB&XH trình bày đề án cho rằng lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần cần chuyển đổi theo hướng phát triển các dịch vụ công tác xã hội, trợ giúp xã hội kết hợp với điều trị y tế để phục hồi chức năng cho người tâm thần dựa vào cộng đồng. Theo đó, cần có sự phối hợp liên kết giữa gia đình, cộng đồng, công tác xã hội và chăm sóc y tế.
Việc triển khai trợ giúp các đối tượng gồm nhiều hoạt động khác nhau. Cụ thể, tại tuyến cộng đồng cần áp dụng các biện pháp dự phòng, điều trị sớm bệnh tâm thần với các biện pháp không dùng thuốc. Giúp các hộ gia đình có nguy cơ cao về rối nhiễu tâm trí và gia đình có bệnh rối nhiễm tâm trí giảm các yếu tố tiêu cực (nghèo đói, tệ nạn xã hội, xâm phạm trẻ em, phụ nữ…), tăng các yếu tố tích cực (phục hồi chức năng bằng vận động trị liệu, làm vườn trị liệu, thư giãn trị liệu...). Tại tuyến huyện và tỉnh, thực hiện chẩn đoán và điều trị bệnh nhân rối nhiễu tâm trí nhưng hạn chế sử dụng thuốc. “Hiện hầu hết người tâm thần đang sinh sống tại gia đình, cộng đồng thường bị nhốt xích, không được chăm sóc điều trị nên phải nâng cao kiến thức, tập huấn cho gia đình đối tượng về kỹ năng, phương pháp chăm sóc và phục hồi chức năng cho người tâm thần. Chú trọng phát triển các cơ sở phòng và trị liệu rối nhiễu tâm trí” - ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Khám, chữa bệnh, nói tại hội nghị.
| Theo đề án, sẽ quy hoạch 50 cơ sở bảo trợ xã hội chăm sóc và phục hồi chức năng cho người tâm thần tại các tỉnh, thành phố (trong đó nâng cấp 26 cơ sở cũ và xây mới 24 cơ sở mới). Dự kiến đến năm 2020, cả nước có khoảng 60 cơ sở bảo trợ xã hội được trang bị đầy đủ trang thiết bị và xe chuyên dụng để phục vụ bệnh nhân. Nghành y tế cũng sẽ tiến hành bồi dưỡng, bổ sung đội ngũ cán bộ y, bác sĩ chẩn đoán, điều trị bệnh. |
TẤN TÀI
