Sáng 24-10, tại Trại tạm giam Quân khu 3, Tòa án quân sự Quân khu 3 đã xét xử sơ thẩm vụ vi phạm quy định quản lý đất đai xảy ra tại khu đất hơn 5 ha tại phường Thành Tô (quận Hải An, TP Hải Phòng) do Sư đoàn 363 quản lý.
Khu đất quốc phòng hơn 5 ha bị xẻ thịt tại phường Thành Tô.
Xẻ thịt hơn 5 ha đất quốc phòng
Trong số năm bị cáo, có hai người là cán bộ cấp tá là ông Nguyễn Văn Khuây (64 tuổi, nguyên sư đoàn trưởng) và ông Vũ Duy An (61 tuổi, nguyên chủ nhiệm hậu cần Sư đoàn 363 Quân chủng Phòng không-Không quân).
Hai bị cáo khác nguyên là cán bộ nhà nước gồm: Đỗ Công Mên - nguyên chủ tịch UBND phường Thành Tô (quận Hải An), Nguyễn Phú Doanh - phó phòng thuộc Trung tâm Phát triển quỹ đất, Sở TN&MT TP Hải Phòng.
Bị cáo còn lại là Phạm Văn Bình - chủ doanh nghiệp một phần khu đất quốc phòng. Hai bị cáo Khuây, Mên được tại ngoại hầu tra, ba bị cáo còn lại bị tạm giam.
Nguyên sư đoàn trưởng Nguyễn Văn Khuây tại tòa. Ảnh: ĐH
Theo cáo trạng của VKS quân sự Trung ương, từ năm 1996, Sư đoàn 363 được giao quản lý, sử dụng hơn 1 triệu m2 đất vào mục đích quốc phòng tại phường Thành Tô và Tràng Cát (quận Hải An). Sư đoàn 363 giao cho Phòng Hậu cần quản lý, khai thác. Phòng này đã thành lập tổ tăng gia do ông Lưu Đức Tài làm tổ trưởng trực tiếp quản lý khu đất.
Với ý định chuyển đổi mục đích đất quốc phòng thành đất nhà ở cho cán bộ nên đại tá Nguyễn Văn Khuây từ năm 2004 đã có hai báo cáo đề nghị cho khảo sát, lập quy hoạch nhưng Quân chủng Phòng không-Không quân chưa phê duyệt.
Tháng 9-2009, lấy lý do người dân đổ phế thải vào khu Đồng Xá (phường Thành Tô), ông Khuây đã chỉ đạo thượng tá Vũ Duy An (chủ nhiệm hậu cần Sư đoàn 363) cho đo đất, giao cho phường quản lý. Ông An đã chỉ đạo ông Lưu Đức Tài phối hợp với một trợ lý tác chiến sư đoàn đi cắm mốc giới khu đất hơn 5 ha.
Có biên bản cắm mốc giới, ông Khuây ký đóng dấu rồi đưa cho ông Đỗ Công Mên (chủ tịch UBND phường Thành Tô) ký, đóng dấu. Tiếp đó, ông Khuây, ông Mên ký vào bản đồ phân lô.
Ông An ký cho vợ Phạm Văn Bình thuê 3,3 ha đất làm kho thủy sản với thời hạn 30 năm. Bình đã thuê người đo vẽ bản đồ 3,3 ha đất này rồi đưa cho ông Khuây ký, đóng dấu. Sau khi phun cát, lấy lý do có chồng lấn với khu đất của đơn vị khác nên Bình dừng, không thuê 3,3 ha đất nữa, chỉ ký thuê 1,6 ha.
Tuy nhiên, trên diện tích 3,3 ha này, Bình cho Doanh lập quy hoạch làm sân bóng. Doanh thuê người phun cát, làm đường. Bình thuê lắp điện, nước sau đó khu đất được đấu nối điện, nước. Bình thu của các hộ dân lắp điện nước số tiền hơn 300 triệu đồng, mỗi hộ từ 14-15 triệu đồng. Bình còn chiếm dụng 300m2 đất để vợ cho thuê làm xưởng giày thu hơn 200 triệu đồng..
Bị cáo Doanh sau khi san lấp đã tổ chức bán 16 lô đất, thu số tiền hơn 6,4 tỉ đồng. Doanh cam kết người mua phải thanh toán làm ba đợt, đợt 1 thanh toán 50%, đợt 2 thanh toán 30%, đợt 3 là 20%.
Chủ nhiệm hậu cần - thượng tá Vũ Duy An. Ảnh: ĐH
Quận có chỉ đạo miệng?
Cơ quan tố tụng đã khám nghiệm hiện trường, xác định khu đất hơn 5 ha được làm hai đường trục dọc, sáu đường ngang trải nhựa, có vỉa hè. Trên khu đất hơn 5 ha này đã có 127 căn nhà được xây dựng trái phép. Theo đại diện VKS quân sự, khu đất quốc phòng bị san lấp, chia lô, thửa xây dựng trái phép không chỉ khiến đất quốc phòng bị chiếm dụng không thu hồi được mà còn gây mất an ninh trật tự.
Theo cáo trạng, tính theo mức giá đất thấp nhất tại khu vực phường Thành Tô thời điểm đó, hành vi “xẻ thịt” 5 ha đất quốc phòng của các bị cáo đã làm thất thoát của Nhà nước ít nhất 32 tỉ đồng. Do thời điểm các bị cáo phạm tội trước khi Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực nên VKS quân sự áp dụng có lợi cho các bị cáo. Các bị cáo bị truy tố theo điểm a khoản 3 Điều 174 Bộ luật Hình sự 1999.
Đối với các hành vi vi phạm quy định về sử dụng đất và lợi dụng chức vụ quyền hạn, tháng 5-2018, cơ quan điều tra và VKS quân sự đã quyết định tách ra để điều tra riêng. Đối với Lưu Đức Tài, tổ trưởng tăng gia Sư đoàn 363, khi đo mốc không biết việc giao đất trái pháp luật này nên chưa đủ căn cứ xử lý.
Tại tòa, các bị cáo đều thừa nhận đã phạm tội như cáo trạng của VKS quân sự quy kết. Bị cáo An cho rằng bị cáo ký hợp đồng cho thuê đất là do chỉ huy sư đoàn đồng ý, các văn bản bị cáo ký đều được chỉ huy cho phép. Bị cáo không hưởng lợi. Theo bị cáo, khi bàn giao khu đất cho bên ngoài là bộ phận tham mưu của sư đoàn chứ không phải Phòng Hậu cần.
Bị cáo Đỗ Công Mên khai do có các giấy tờ của sư đoàn nên bị cáo tưởng rằng hợp pháp. Bị cáo Mên thừa nhận đã ký hàng chục trích đo các lô đất là sai. Bị cáo Mên khai khi phát hiện phun cát san lấp, phường có ra ngăn chặn nhưng lãnh đạo quận Hải An có chỉ đạo không xử lý để sư 363 làm nhà ở cho cán bộ. “Trên tôi còn lãnh đạo quận rồi các phòng chức năng. Chủ tịch, Phó chủ tịch quận chỉ đạo bằng miệng như vậy nên chúng tôi thôi” – ông Mên nói.
Đại diện VKS đang luận tội. Ảnh: ĐH
Đại diện VKS quân sự cho rằng bị cáo Khuây được giao quản lý đã ký cho thuê trái phép nên giữ vai trò cầm đầu. Đại diện VKS đề nghị tòa xử bị cáo Khuây mức án 42-48 tháng tù. Bị cáo An ký hợp đồng cho thuê đất trái phép, chỉ đạo đi cắm mốc giới, ký phê duyệt bản đồ, trích đo, xác nhận để đấu điện nước, có vai trò sau bị cáo Khuây, bị đề nghị mức án 36-42 tháng tù. Ba bị cáo Mên, Doanh, Bình có vai trò giúp sức và thực hành tích cực, bị đề nghị mức án 30-36 tháng tù.
VKS quân sự cũng đề nghị tòa thu hồi số tiền 6,4 tỉ đồng, là tiền bị cáo bán đất trái pháp luật. Luật sư bào chữa cho bị cáo Doanh cho rằng số tiền bị cáo bán đất cần tách ra để có thể giải quyết trong vụ án dân sự khác, vì đây là việc giao dịch giữa bị cáo và người mua. Tuy nhiên, VKS quân sự cho rằng đây là số tiền bị cáo do phạm tội mà có nên cần phải được thu hồi.
Năm bị cáo đang nghe tòa tuyên án. Ảnh: ĐH
Tòa nhận định các bị cáo đã phạm vào tội vi phạm quy định quản lý đất đai như cáo buộc của VKS. Tòa tuyên bị cáo Khuây 42 tháng tù, bị cáo An 36 tháng tù, ba bị cáo Mên, Bình, Doanh 30 tháng tù. Tòa buộc các bị cáo phải nộp lại số tiền đã thu lợi bất chính.
