TAND tỉnh Gia Lai vừa xét xử sơ thẩm phần xử lý chiếc ô tô Volkswagen Tiguan Das Package biển số 81A-002.78, là vật chứng giao dịch giữa bị cáo Trần Thị Quý Phượng - nguyên Giám đốc Công ty Cổ phần Xây dựng-Thương mại Bình An (Công ty Bình An) và bà Đặng Thị Lan Phương (vợ ông Trần Thế Vinh - nguyên Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Gia Lai).
Trên cơ sở những lời khai nhận và hồ sơ vụ án có tại phiên tòa, HĐXX nhận định Phượng đã sử dụng hơn 1,6 tỉ đồng tạm ứng của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản huyện Kông Chro để mua chiếc ô tô trên tặng cho ông Vinh nhằm mục đích tạo mối quan hệ làm ăn. Sau khi mua xe, Phượng giao xe cho gia đình ông Vinh sử dụng.
Hợp đồng mua bán và hợp đồng ủy quyền giữa Phượng và bà Phương là hợp đồng có nội dung trái pháp luật. Công ty Bình An vẫn đứng tên quyền sở hữu đối với chiếc ô tô, đó là vật chứng của vụ án nên theo quy định của pháp luật thì phải thu hồi trả về cho Công ty Bình An để bảo đảm việc trả nợ của Công ty Bình An. Tuy nhiên, do vợ chồng ông Vinh đã bán chiếc xe đó cho người khác nên phải có trách nhiệm trả lại số tiền mà Phượng đã mua chiếc ô tô để bảo đảm công tác thi hành án.
Từ những lẽ trên, HĐXX đã buộc vợ chồng ông Vinh, bà Phương phải trả lại hơn 1,67 tỉ đồng cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản huyện Kông Chro để khấu trừ phần thi hành án dân sự cho bị cáo Phượng...
Bị cáo Phượng tại tòa
Theo cáo trạng, bị cáo Trần Thị Quý Phượng (SN 1969, trú TP Pleiku) làm nghề buôn chuyến tuyến Quy Nhơn - Pleiku). Năm 2004, bị cáo làm giám đốc Công ty Bình An. Trong thời gian từ năm 2009 đến 2011, Công ty Bình An trúng thầu 11 công trình xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Gia Lai với tổng giá trị hơn 112 tỉ đồng.
Bị cáo đã tạm ứng tại bốn ban quản lý dự án hơn 49 tỉ đồng song chỉ thi công nhỏ giọt. Phượng dùng tiền đã ứng để mua ô tô và trả nợ các khoản vay. Sau khi biết không có khả năng thi công và hoàn trả tiền đã tạm ứng, Phượng bỏ trốn và bị bắt vào cuối năm 2012.
Để đối phó với cơ quan chức năng, Phượng đã nhờ nhiều doanh nghiệp quen biết xuất khống hóa đơn giá trị gia tăng để kê khai thuế, hoàn thuế. Phượng đã dùng 67 hóa đơn bất hợp pháp được lấy từ nhiều doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu để làm thủ tục hoàn thuế, chiếm đoạt của Nhà nước hơn 1,6 tỉ đồng. Để đối phó với các chủ đầu tư trong việc rút tiền tạm ứng, bị cáo Phượng đã dùng các hóa đơn khống để hợp thức hóa...
Đáng chú ý, trong quá trình điều tra, Phượng khai có nhiều cán bộ đã nhận hối lộ để Công ty Bình An được ưu ái trong việc cho nhận thầu và nhanh chóng giải ngân tiền tạm ứng.
Cụ thể, Phượng khai đã tặng ô tô Volkswagen Tiguan Das Package trị giá 1,7 tỉ đồng và nhiều lần đưa tiền cho nguyên giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Gia Lai. Bị cáo chi bồi dưỡng 1 tỉ đồng cho một cựu trưởng ban quản lý dự án huyện Ia Grai, 20 triệu đồng cho cựu chủ tịch UBND huyện Chư Pah, 400 triệu đồng cho cựu trưởng Ban quản lý dự án xây dựng cơ bản huyện Chư Pah, 120 triệu đồng cho giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh… Ngoài ra, bị cáo đã chi tiền bồi dưỡng cho nhiều người của ban quản lý dự án huyện Kông Chro, Ia Pa, Phú Thiện và TP Pleiku. Theo bị cáo, việc chi tiền bồi dưỡng là trích phần trăm cho các chủ đầu tư theo thông lệ mà các nhà thầu phải thực hiện khi được nhận dự án.
Chiếc xe Volkswagen Tiguan Das Package, tang vật của vụ án
Phượng thừa nhận Công ty Bình An khi mới thành lập làm ăn có lãi, song đến đầu năm 2008 bắt đầu thua lỗ. Sau đó công ty lỗ nặng nhưng vẫn báo cáo có lãi và nhờ việc chi lót tay nên được xếp năng lực doanh nghiệp loại II để tham gia đấu thầu và thi công nhiều công trình. Trong 11 công trình trúng thầu trên địa bàn Gia Lai thì bốn công trình Công ty Bình An mất khả năng thi công nhưng nợ ứng vốn ngân sách trên 21 tỉ đồng.
Về việc mua ô tô giá 1,7 tỉ đồng tặng giám đốc Sở KH&ĐT, Phượng khai rằng không tự nguyện nhưng vị này nói nếu không tặng thì sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp. Liên quan đến 50 triệu đồng chuyển vào tài khoản khi vị này đi công tác, Phượng khai là do tự nguyện và thường xuyên làm như vậy để thuận lợi làm ăn.
Tháng 9-2014, TAND tỉnh Gia Lai xử sơ thẩm, tuyên phạt Phượng tổng cộng 24 năm ba tháng tù về ba tội: Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản và trốn thuế. Phần dân sự, tòa tuyên buộc bị cáo phải trả cho Chi cục Thuế TP Pleiku 1,65 tỉ đồng và trên 140 triệu đồng tiền trốn thuế; trả cho ban quản lý dự án huyện Kông Chro hơn 8.500 tỉ đồng.
Tòa cũng tuyên tịch thu, bán đấu giá ô tô Volkswagen Tiguan Das Package để đảm bảo việc thi hành án. Sau đó TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xử phúc thẩm, tuyên giảm bốn năm tù cho bị cáo. Nhưng HĐXX không tuyên tịch thu bán đấu giá mà giao trả ô tô cho gia đình nguyên giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Gia Lai. Ngay khi bản án có hiệu lực thì người này đã liên hệ cơ quan chức năng hoàn tất các thủ tục sang tên sở hữu chiếc xe rồi bán lại cho một người khác ở TP.HCM.
Tháng 3-2016, VKSND Tối cao kháng nghị bản án, cho rằng tòa cấp phúc thẩm quyết định giao trả ô tô là chưa phù hợp. Bởi lẽ tại phiên tòa sơ thẩm, bị cáo Phượng khai đã sử dụng hơn 1,67 tỉ đồng tạm ứng của ban quản lý dự án huyện Kông Chro để mua ô tô tặng giám đốc Sở nhằm mục đích tạo mối quan hệ để được giúp đỡ trong việc làm ăn.
Theo VKSND Tối cao, lời khai trên phù hợp với thực tế là sau khi mua và làm các thủ tục đăng ký lấy biển số xong, Phượng đã giao xe trên cho gia đình vị này sử dụng. Theo đó, hợp đồng mua bán và hợp đồng ủy quyền giữa bị cáo Phượng và vợ giám đốc sở là trái pháp luật. Công ty Bình An vẫn đứng tên quyền sở hữu đối với ô tô trên. Đó là vật chứng của vụ án nên cần phải thu hồi, bán đấu giá để đảm bảo việc thi hành án đối với bị cáo Phượng.
Lập luận trong kháng nghị được Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao chấp nhận, cơ quan này đã tuyên hủy bản án phúc thẩm, giao hồ sơ cho tòa án cấp phúc thẩm xử lại.
Sau đó, tại phiên xử phúc thẩm lại, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đã tuyên hủy bản án sơ thẩm liên quan đến ô tô Volkswagen Tiguan Das Package. Tòa đã giao toàn bộ hồ sơ vụ án để TAND tỉnh Gia Lai xét xử sơ thẩm lại theo quy định.
