Sau nhiều tháng trì hoãn, ngày 14-8, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký Bản ghi nhớ giải quyết luật, chính sách, hành động của Trung Quốc liên quan đến tài sản trí tuệ, đổi mới và công nghệ, bắt đầu mở cuộc điều tra thương mại nhắm vào Trung Quốc.
“Chúng tôi sẽ không để cho bất cứ nước nào cưỡng ép một cách không hợp pháp các công ty Mỹ phải chuyển giao giá trị công nghệ như một điều kiện để được tiếp cận thị trường” – ông Trump nói trong cuộc họp báo sau lễ ký, gọi các chính sách của Trung Quốc với các công ty Mỹ hoạt động ở nước này là không hợp pháp.
Tổng thống Mỹ Trump ký bản ghi nhớ điều tra thương mại Trung Quốc, ngày 14-8. Ảnh: AP
“Chúng tôi sẽ chiến đấu với sự giả mạo và âm mưu hủy hoại việc làm của người dân Mỹ. Chúng tôi sẽ thi hành các quy định về công bằng thương mại – nền tảng của thương mại có trách nhiệm. Và chúng tôi sẽ bảo vệ những người dân Mỹ mà quyền lợi của họ bị quên lãng phía sau hệ thống thương mại toàn cầu” – theo ông Trump.
“Trung Quốc phải chấm dứt chuyện yêu cầu các công ty chuyển giao công nghệ, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của nước ngoài” - Phòng Thương mại Mỹ tuyên bố ngay trước lễ ký. Hàng loạt công ty Mỹ như Zippo, General Motors, Lockheed Martin đã và đang vật lộn với thách thức hàng bị giả mạo và chuyển giao công nghệ tại Trung Quốc.
Cùng có mặt tại buổi họp báo với ông Trump là Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer. Ông Lighthizer sẽ chỉ đạo cuộc điều tra.
Cuộc điều tra có thể mất một năm. Kết quả sau đó có thể là thương lượng lại một thỏa thuận với Trung Quốc, hoặc Mỹ có hành động thương mại đơn phương, hoặc bắt đầu một tiến trình giải quyết bất đồng trong Tổ chức Thương mại Thế giới, theo các quan chức cấp cao Mỹ.
Tổng thống Mỹ Trump họp báo sau lễ ký. Ảnh: SCMP
Cũng có ý kiến không đồng tình quyết định của ông Trump. Trả lời phỏng vấn Hoa Nam Buổi Sáng, Giáo sư quan hệ quốc tế Arthur Waldron, từng là thành viên Ủy ban Xem xét An ninh và Kinh tế Mỹ-Trung nhận định cuộc điều tra “sẽ dẫn tới căng thẳng và tổn thất” cho các công ty đầu tư vào Trung Quốc.
Theo ông, “các công ty Mỹ đầu tư vào Trung Quốc đã có nhiều sai lầm trong phân tích rủi ro, và tôi nghĩ phần nhiều vì các công ty này quá nôn nóng tiến vào thị trường Trung Quốc”.
Hoa Nam Buổi Sáng lo ngại động thái này có thể dẫn tới một cuộc chiến tranh thương mại giữa hai nền đất nước lớn nhất thế giới.
Ngay trước khi ông Trump ký bản ghi nhớ này, Tân Hoa xã đã có bài viết rằng nếu Mỹ làm vậy sẽ hủy hoại quan hệ thương mại hai bên cùng có lợi, và sau cùng là hủy hoại quyền lợi người tiêu dùng Mỹ.
