Tối 6-4, Mỹ đã dội mưa tên lửa vào một căn cứ quân sự Syria để đáp trả vụ tấn công hóa học vào thường dân. Tổng thống Donald Trump cho rằng đây là hành động cần thiết để ngăn chặn việc sử dụng khí độc trong tương lai và kêu gọi các nước khác chung tay “chấm dứt cảnh giết chóc và đổ máu ở Syria”.
Đây là lần đầu tiên Mỹ tấn công trực tiếp vào chính quyền Syria và là quyết định quân sự quyết liệt nhất của ông Trump kể từ khi nhậm chức hơn 2 tháng trước. Công bố tin tấn công từ khu nghỉ dưỡng ở Florida, ông Trump khẳng định Tổng thống Syria Bashar Assad là người chịu trách nhiệm cho vụ tấn công hóa học, sử dụng khí độc bị cấm và giết chết nhiều dân thường. “Assad đã cướp đi mạng sống của nhiều người đàn ông, đàn bà, trẻ em vô tội” - ông Trump nhấn mạnh.
Tổng thống Mỹ Donald Trump xác nhận tấn công tên lửa vào Syria tại khu nghỉ dưỡng ở Florida, ngày 6-4. Ảnh: AP
Cuộc tấn công đã đánh dấu sự thay đổi thái độ của ông Trump. Khi còn là ứng cử viên tổng thống, ông Trump từng cảnh báo rằng Mỹ không nên dấn sâu vào nội chiến Syria. Mới tuần trước, chính quyền Trump còn tỏ ý muốn từ bỏ mục tiêu lật đổ ông Assad. “Chúng tôi từng nghĩ ông ấy là trở ngại. Nhưng bây giờ, chúng tôi muốn tập trung gây áp lực để thay đổi tình hình Syria” - Nikki Haley, Đại sứ Mỹ, nói tại Liên Hiệp Quốc.
Thế nhưng vụ tấn công hóa học dã man dường như đã làm ông Trump phẫn nộ, gọi đó là hành động “vô nhân tính” và “vượt quá nhiều giới hạn”. Trên máy bay đến Florida dự cuộc họp thượng đỉnh với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ông Trump bày tỏ: “Tôi nghĩ chuyện xảy ra ở Syria là một trong những tội ác tàn bạo nhất, lẽ ra không nên xảy ra và không được phép xảy ra”.
Khi được hỏi liệu Assad có nên tiếp tục nắm quyền, ông Trump ẩn ý: “Ông ta đang ở đó và tôi đoán là ông ta điều hành nhiều chuyện, vì vậy phải có chuyện gì xảy ra chứ”.
Mỹ công bố hình ảnh phóng tên lửa đánh sân bay Syria.
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson cũng có phát biểu cho rằng ông Assad nên ra đi. “Với những việc mà ông ta đã làm, có vẻ như ông ta không nên giữ vai trò lãnh đạo người dân Syria nữa” - ông Tillerson nói trong họp báo ở Florida. “Quá trình buộc Assad ra đi cần nỗ lực của cộng đồng quốc tế để trước hết là đánh bại quân ISIS ở Syria, ổn định nước Syria để tránh nội chiến tiếp tục diễn ra và sau là cùng bạn bè quốc tế thực hiện những quá trình chính trị dẫn đến việc Assad ra đi”.
Cuộc tấn công bằng tên lửa của ông Trump có nguy cơ động chạm đến Nga và Iran, đồng minh của Assad. Quan chức quân sự Mỹ cho biết họ đã thông báo cho người đồng chức ở Nga biết về cuộc tấn công trước khi thực hiện để tránh đụng độ với quân đội Nga. Thế nhưng Đại sứ tại Liên Hiệp Quốc Vladimir Safrankov cảnh báo rằng bất cứ hậu quả tiêu cực nào “sẽ đổ lên vai những người đã khởi xướng một hành động đáng ngại và thảm khốc như vậy”.
Xảy ra trong khi ông Trump đang họp thượng đỉnh với Chủ tịch Tập Cận Bình, động thái của Mỹ có thể là thông điệp mà ông Trump muốn gửi đến Trung Quốc. Washington đang cố gắng gây áp lực buộc Bắc Kinh sử dụng ảnh hưởng kinh tế để kiềm chế hoạt động phát triển vũ khí của Triều Tiên. Với quyết định này, ông Trump đã cho Trung Quốc thấy Mỹ không sợ có hành động quân sự đơn phương, ngay cả khi có những nước lớn ngáng đường.
