Phải gỡ bằng được thẻ vàng IUU

(PLO)- Một trong những mục tiêu lớn nhất của chương trình “Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển” là đồng hành cùng Chính phủ, địa phương có biển và bà con ngư dân nhằm gỡ bằng được thẻ vàng IUU của Ủy ban châu Âu (EC).

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam

Những năm gần đây, Pháp Luật TP.HCM là tờ báo đã theo sát hành trình thực hiện những nỗ lực nhằm tháo gỡ thẻ vàng của EC đối với ngành hải sản tại Việt Nam; đồng thời đã triển khai hàng loạt hoạt động nhằm đồng hành, sát cánh với Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng và hàng triệu ngư dân hướng tới việc cấu trúc lại nghề cá theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững.

Thấm thía thẻ vàng

“Thiệt hại triệu đô”, “bị gắn mác đen”, “giảm thị phần”, “khó xuất khẩu”, “giá hải sản suy giảm”… là những cụm từ mà các PV báo Pháp Luật TP.HCM ghi nhận được ở nhiều địa phương có biển, cũng như nhận xét của các cơ quan chức năng, hiệp hội về nghề cá, các chuyên gia, doanh nghiệp giai đoạn 2017-2022, tức nửa thập niên hải sản Việt bị EC “tuýt còi” rồi phạt thẻ vàng.

thẻ vàng IUU
Các cơ quan chức năng và hàng triệu ngư dân hướng tới việc cấu trúc lại nghề cá theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững. Ảnh: NHÓM PV

Báo chí phản ánh đã quá rõ những con số thiệt hại về uy tín, hình ảnh, thương hiệu, sản lượng xuất khẩu đối với hải sản Việt. Thế nhưng, đến tận các ngư trường, leo lên từng con tàu đến nơi đầu sóng ngọn gió, vào thăm từng hộ ngư dân ở nhiều tỉnh, TP có biển mới thấy trọn vẹn hơn sức công phá của thẻ vàng. Hải sản bị hạn chế xuất khẩu, giá cả cũng giảm dần trong khi bà con vươn khơi bằng những lít dầu, những bạn thuyền, thực phẩm, ngư cụ đều ngày càng đắt đỏ.

Anh 4.jpg
Ảnh: NHÓM PV

“Lỗ vốn hoài” hay “may lắm là huề các cô chú ơi”; “nghề biển qua thời hoàng kim, đánh bắt khó, giá thấp”… là những câu chuyện “thường như cân đường, hộp sữa”. Một số bà con ngư dân cũng thật thà: “Hồi trước nghe nói châu Âu phạt, nghe thẻ vàng mà có biết gì đâu. Càng về sau càng thấy

thẻ vàng… ớn thiệt!”. Rất nhiều anh chị làm công tác kiểm ngư, biên phòng… cho biết mãi đến vài năm gần đây, hầu hết ngư dân mới thật sự thấm thía việc làm sai, để EC gắn thẻ vàng không phải là câu chuyện của riêng báo chí, Nhà nước mà của chính bà con. Ngư dân mà vẫn bảo thủ, làm ăn trái quy định thì người đầu tiên chịu thiệt là chính họ.

Quyết phải gỡ bằng được

Những câu chuyện từ ngư dân, nhiều trăn trở từ anh cán bộ ở xã đến chị quản lý cấp huyện, rồi lãnh đạo các tỉnh, TP, cơ quan kiểm ngư, cảnh sát biển, hải quân, Bộ NN&PTNT rồi đến chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Ban Bí thư thôi thúc báo Pháp Luật TP.HCM tìm hiểu, khảo sát trên diện rộng, tìm kiếm đối tác, xây dựng nội dung chương trình “Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển” trong suốt gần hai năm trước khi chính thức ra mắt từ tháng 4-2023.

“Các anh chị phải nghĩ ra những giải pháp truyền thông dễ hiểu, linh hoạt, gần gũi, hấp dẫn, dễ đi vào lòng người nhất để cùng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương vận động bà con tuân thủ các quy định chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU)” - đó là chỉ đạo của Tổng Biên tập báo Pháp Luật TP.HCM khi êkíp bắt tay vào thực hiện.

Anh 6.jpg
Ảnh: NHÓM PV

Báo cử PV tìm gặp nhiều ngư dân, nhất là những trường hợp có hoàn cảnh khó khăn, yếu thế. Thông thường thì nhóm ngư dân này chấp nhận rủi ro cao khi vươn khơi và cũng thiếu các điều kiện để tiếp nhận thông tin pháp lý. Có những trường hợp từng vi phạm thẻ vàng, bị nước khác (như Philippines, Indonesia) bắt giữ, tịch thu hết tàu thuyền, ngư cụ, hải sản và tuyên phạt tiền, tù tội…

Những lần tiếp xúc ấy, chúng tôi nhận ra vươn khơi chưa bao giờ, đặc biệt trong bối cảnh hiện tại, là dễ dàng. Vì vậy, “Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển” đã tiếp cận giải pháp gỡ thẻ vàng bằng hai hướng: Một là hỗ trợ ngư dân phổ cập kiến thức, động viên ngư dân bằng những phần quà có ý nghĩa; hai là đồng hành cùng các bộ, ngành, địa phương thúc đẩy các giải pháp chính sách.

Cẩm nang Những điều cần biết về đánh bắt hải sản được êkíp báo Pháp Luật TP.HCM biên soạn với câu từ, nội dung gần gũi để bà con ngư dân trên bến dưới thuyền, ở đâu cũng đọc được; đọc đến đâu là hiểu đến đấy; lúc cần thiết có thể lấy ra dùng ngay. Đại sứ, GS-TS Nguyễn Hồng Thao, thành viên Ủy ban Luật quốc tế của Liên hợp quốc, trong một hội thảo cấp quốc gia về Công ước Luật Biển có nhận xét: “Tôi rất tâm đắc các hoạt động của báo Pháp Luật TP.HCM về tuyên truyền, vận động bà con ngư dân thực hiện luật pháp quốc tế. Nhiều chuyên gia khác cũng đánh giá cao cẩm nang mà báo đã soạn dành riêng cho bà con ngư dân.

Anh 5.jpg
Ảnh: NHÓM PV

Báo cũng tổ chức các talkshow tuyên truyền pháp lý trên biển, diễn đàn “Đáp lời ngư dân” để bà con được lắng nghe kiến thức mới, cập nhật thông tin mới, hỏi - đáp trực tiếp với lãnh đạo chính quyền địa phương, các chuyên gia về mọi thứ liên quan đến hoạt động vươn khơi, bám biển. Các chương trình thu hút hàng ngàn bà con tham gia với nhiều ý kiến, góp ý, tâm sự, chia sẻ, hiến kế thiết thực rất có ý nghĩa.

Hơi tiếc là rất khó để những bà con ngư dân có thể nói ra cảm nhận, tình cảm của họ khi tham gia các hoạt động “Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển”. Cảm giác chung là “tôi không giỏi ăn nói”, “tôi không biết nói gì”, thế nhưng từ nụ cười, ánh mắt và cả những nếp nhăn trên gương mặt của bà con được giãn ra phần nào khi tham gia chương trình, được nghe hướng dẫn về pháp lý, được nhận quà thiết thực… cũng tăng thêm động lực để êkíp chúng tôi quyết tâm gỡ bằng được thẻ vàng!”.

Trong giai đoạn 2023-2024, “Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển” đã tổ chức nhiều hội thảo, tọa đàm tại các tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Kiên Giang, Phú Yên, Thanh Hóa… về giải pháp gỡ thẻ vàng, phát triển kinh tế biển bền vững. Các hoạt động trên thu hút các đại biểu đến từ Bộ NN&PTNT, lực lượng hải quân, cảnh sát biển, kiểm ngư, biên phòng cùng nhiều chuyên gia, nhà khoa học, lãnh đạo hiệp hội nghề cá… Qua đó đưa ra nhiều giải pháp, kiến nghị quan trọng để Việt Nam có thể gỡ được thẻ vàng trong năm 2024.

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm