Chiều 4-6, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã báo cáo, giải trình, làm rõ hơn một số vấn đề mà các ĐBQH quan tâm trong phiên chất vấn, trả lời chất vấn đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài nguyên môi trường.
Không thiếu cát san lấp
Về tình trạng thiếu vật liệu san lấp nền đường trong khi cả nước đang hối hả hoàn thành các dự án hạ tầng giao thông, ông Hà cho hay trước đây việc quản lý mỏ vật liệu xây dựng được phân cấp cho địa phương và có những vướng mắc về quy trình thủ tục, nên việc khai thác nguồn vật liệu san lấp làm đường bị chậm trễ.
Đến nay, Chính phủ đã ban hành các nghị quyết về cơ chế đặc thù, nên vấn đề này đã được tháo gỡ theo hướng đơn giản hóa thủ tục.
Dù vậy, cát làm đường vẫn là vấn đề khó khăn với các dự án ở đồng bằng sông Cửu Long. Chính phủ đang chỉ đạo các bộ, địa phương triển khai 3 giải pháp khắc phục.
Thứ nhất, Bộ GTVT đang nghiên cứu, đánh giá thử nghiệm và ban hành thành các hướng dẫn tiêu chuẩn kỹ thuật… đối với việc sử dụng cát nhiễm mặn làm vật liệu san lấp.
Thứ hai, Thủ tướng đã ký ban hành Nghị định 157, trong đó đối với nguồn cát tại các cảng biển nội thủy, sông ngòi, kênh rạch thì có thể giao cho địa phương đánh giá, điều tra và khai thác sử dụng. Qua đánh giá sơ bộ Tiền Giang, Bến Tre đã có 45 triệu tấn loại cát này, nên về trữ lượng là vùng đồng bằng sông Cửu Long hoàn toàn tự chủ được việc cung cấp cát cho các dự án cao tốc.
Thứ ba, Thủ tướng đã chỉ đạo nghiên cứu, bổ sung các nguồn khác, như đá xay, cát, sỏi nhập từ Campuchia.
"Với nhiều giải pháp đồng bộ, thời gian tới vấn đề này sẽ được giải quyết” – Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nói.
Việt Nam không xuất khẩu đất hiếm thô
Liên quan đến đất hiếm, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho hay theo đánh giá Cục Địa chất Mỹ thì Việt Nam có trữ lượng đất hiếm chiếm khoảng 18% trữ lượng toàn cầu, gồm 2 loại đất hiếm nặng và đất hiếm nhẹ. Tuy nhiên để chuyển đổi nguồn tài nguyên này thành các nguyên tố có giá trị phụ thuộc rất nhiều vào công nghệ khai thác chế biến.
Từ năm 2014 đến nay, thị trường đất hiếm tăng trưởng 4%/năm do các nhu cầu về sản xuất pin, nam châm, công nghiệp vũ trụ… Diễn biến thị trường có phần phức tạp, chủ yếu do Trung Quốc chi phối với trên 90% thị phần.
“Hiện Chính phủ chỉ đạo có dự án điều tra đánh giá toàn bộ trữ lượng và các thành phần các loại đất hiếm, đồng thời xác định nguyên tắc dựa vào thị trường để khai thác, đáp ứng công nghệ để tuyển chọn được 99%, không xuất khẩu thô” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Luật Bảo vệ môi trường đã đưa ra cơ sở pháp lý toàn diện, đầy đủ, cụ thể để xử lý đối với vấn đề rác thải rắn. Mấu chốt nhất trong việc này là cần có sự chuẩn bị thật kỹ nhận thức toàn dân và trách nhiệm của cơ quan quản lý, đặc biệt của các địa phương. Trong đó xác định chuyển rác thành tài nguyên, phục vụ nền kinh tế tuần hoàn, tuyệt đối không sử dụng phương án chôn lấp rác.
Về giải pháp phân loại rác, tái sử dụng rác, tuần hoàn rác, biến rác thành năng lượng, các luật có liên quan cũng coi đây là dịch vụ công của Nhà nước, vấn đề là chọn được nhà đầu tư và công nghệ. Hiện nay Bộ TN&MT đã ban hành đơn giá, định mức và chúng ta hoàn toàn thể lựa chọn công nghệ, đơn giá tốt nhất để thực hiện việc này.
Bài toán ở đây là để từng người dân phân loại ngay từ đầu rác tại nguồn, và từ vấn đề rác phân loại này thì khâu xử lý sẽ đơn giản hơn. Đồng thời xử lý các bãi rác chôn lấp từ trước đến nay bằng công nghệ phù hợp, theo Phó Thủ tướng.
