Vụ một đoàn xe viện trợ trúng tên lửa Israel khi đang di chuyển trên con đường ven biển ở Dải Gaza khiến 7 nhân viên của tổ chức cứu trợ World Central Kitchen thiệt mạng đã khiến dư luận quốc tế dậy sóng.
Phương Tây đang dần mất kiên nhẫn với Israel
Nhiều ý kiến cho rằng vụ bắn nhầm đoàn xe cứu trợ này là một bước ngoặt tiềm tàng trong cuộc chiến của Israel ở Gaza, vốn đã kéo dài gần nửa năm. Ông Jeremy Bowen, biên tập viên quốc tế kỳ cựu của đài BBC, hôm 3-4 nhận định: “Việc làm các nhân viên cứu trợ nước ngoài ở Gaza thiệt mạng cuối cùng sẽ có thể khiến các đồng minh của Israel, dẫn đầu là Mỹ, cạn kiệt lòng kiên nhẫn”.
Nhà phân tích Yossi Melman người Israel cũng nhận định trên kênh i24 News rằng “thế giới đang mất kiên nhẫn đối với cuộc chiến của Israel ở Gaza và đây là một sự cố nữa làm tăng thêm sự bất mãn của thế giới”.
Sau vụ bắn nhầm đoàn xe cứu trợ, một số đồng minh, đối tác phương Tây của Israel, trong đó có Mỹ, Úc, Anh, Pháp, Tây Ban Nha,... đã đồng loạt lên tiếng phản ứng về vụ việc.
Hôm 3-4, Thủ tướng Anh Rishi Sunak thể hiện sự “kinh hoàng” trước việc 3 công dân Anh là nhân viên cứu trợ thiệt mạng trong cuộc tấn công. Bộ Ngoại giao Anh đã triệu tập đại sứ Israel để truyền đạt việc Anh cực lực lên án vụ tấn công, đồng thời yêu cầu Israel điều tra nhanh chóng và minh bạch, theo The Washington Post.
Cùng ngày, Thủ tướng Úc Anthony Albanese cho biết ông đã truyền đạt tới Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu rằng Úc phẫn nộ trước cái chết của 1 nhân viên cứu trợ là công dân Úc thiệt mạng trong vụ tấn công.
Ngoại trưởng Pháp Stéphane Séjourné nói rằng “không gì có thể biện minh cho một thảm kịch như vậy” và việc bảo vệ nhân viên cứu trợ là vấn đề nhân đạo và pháp lý mà mọi quốc gia đều phải tuân thủ.
Israel đã xin lỗi về vụ việc và nói rằng đó là hành động vô ý. Thủ tướng Netanyahu nói rằng Israel “vô cùng hối tiếc” về vụ việc, hứa sẽ không để điều này tái diễn. Còn Lực lượng phòng vệ Israel thừa nhận đây là một sai lầm khi xác định sai mục tiêu vào ban đêm trong điều kiện phức tạp trên chiến trường.
Vụ việc có vượt “lằn ranh đỏ” của Mỹ?
Trong những tháng gần đây, mặc dù ông Biden và các quan chức Mỹ đã nhiều lần chỉ trích cách lãnh đạo của Thủ tướng Netanyahu nhưng đến nay Washington vẫn không chặn nguồn viện trợ quân sự và bán vũ khí cho Israel.
Sau vụ bắn nhầm đoàn xe cứu trợ của World Central Kitchen, Tổng thống Biden nói rằng ông “phẫn nộ và đau lòng” trước vụ việc. Theo ông, “cuộc xung đột này là một trong những cuộc xung đột tồi tệ nhất gần đây về số lượng nhân viên cứu trợ thiệt mạng”. Ông Biden còn khẳng định “Israel chưa làm đủ để bảo vệ các nhân viên cứu trợ” và đó là lý do tại sao việc phân phối viện trợ lại gặp khó khăn như vậy.
Mặc dù vậy, các quan chức Mỹ vẫn tuyên bố rằng không có thay đổi nào trong chính sách của Washington đối với Israel. Hôm 3-4, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby cho biết Mỹ sẽ để Israel hoàn thành cuộc điều tra về vụ việc này trước khi đưa ra bất kỳ kết luận nào.
Ông Kirby nói rằng không quốc gia nào phải sống cạnh một "mối đe dọa diệt chủng thực sự" như Israel phải sống cạnh Hamas, đồng thời khẳng định rằng Israel sẽ tiếp tục nhận hỗ trợ của Mỹ cho cuộc chiến này.
Ông Kirby nói thêm rằng cho đến nay, Bộ Ngoại giao Mỹ “không tìm thấy bất kỳ sự cố nào mà Israel vi phạm luật nhân đạo quốc tế” - căn cứ pháp lý có thể khiến Mỹ chặn xuất khẩu quân sự sang nước này.
