Sáng 23-4, tại phiên họp thứ 32, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến bước đầu về dự thảo Báo cáo kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023”.
Tách hai dự án luật là một chủ trương đúng
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho hay chuyên đề giám sát được cân nhắc kỹ lưỡng khi chúng ta đồng thời tổng kết pháp luật về giao thông và trật tự, an toàn giao thông và đang trình hai dự án luật liên quan (Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ - PV).
“Chuyên đề này rất ý nghĩa, báo cáo bước đầu nhưng chất lượng báo cáo tốt” - Chủ tịch Quốc hội nói.
Theo ông Vương Đình Huệ, chuyên đề giám sát này được tiến hành khi đã có báo cáo đánh giá tổng kết quá trình thực hiện pháp luật về đường bộ và giao thông đường bộ.
Đoàn giám sát hoạt động độc lập, qua giám sát đã kiểm nghiệm lại những đánh giá trong quá trình tổng kết xây dựng luật để thấy điểm nào đúng, điểm nào cần rõ thêm hoặc điểm nào trong dự án luật còn những ý kiến khác nhau.
Từ đó, Đoàn giám sát đưa ra ý kiến, kiến nghị độc lập của mình đối với việc hoàn thiện hệ thống pháp luật.
“Kiến nghị hoàn thiện hệ thống pháp luật cần rõ kiến nghị gì, theo hướng nào, cụ thể hơn... Vấn đề nào còn ý kiến khác nhau, qua giám sát, chúng ta có ý kiến độc lập góp vào quá trình xây dựng luật, giúp cho việc quyết định hai luật đi theo hướng nào.
Chúng ta khẳng định việc chuyên biệt hóa, tách hai dự án luật là một chủ trương hoàn toàn đúng. Phạm vi, nội dung điều chỉnh hai dự án luật hiện nay cơ bản là phù hợp. Chúng ta làm thêm cơ sở thực tiễn qua giám sát để Quốc hội quyết định việc này” - Chủ tịch Quốc hội nói thêm.
Nguồn lực không đủ cho nên phải phân kỳ đầu tư
Nội dung thứ hai Đoàn giám sát thực hiện là vấn đề trọng điểm giao thông đường bộ, gắn với giao thông đường thủy, hàng không; tập trung làm rõ việc sản xuất, nhập khẩu, quản lý, đăng ký lưu hành, đăng kiểm các phương tiện giao thông nói chung, trong đó có phương tiện vận tải đường bộ.
“Nếu chúng ta sử dụng phương tiện quá cũ thì tác động đến vấn đề trật tự, an toàn giao thông đường bộ rất lớn, hoặc những phương tiện vừa không đủ điều kiện, vừa không an toàn vừa gây phát thải nhà kính” - Chủ tịch Quốc hội đề nghị Đoàn giám sát làm rõ thêm vấn đề đăng kiểm gắn tiêu chuẩn, tiêu chí về khí phát thải.
Cũng theo người đứng đầu Quốc hội, nếu không có tiêu chuẩn, tiêu chí về khí phát thải thì khó có lộ trình để thu đổi, loại bỏ dần những phương tiện đã quá cũ và lạc hậu, vừa gây ô nhiễm môi trường, vừa gây nguy cơ cao về an toàn.
Điều này tác động đến kết cấu hạ tầng nói chung và đường bộ nói riêng. Đó là chưa kể việc hoán cải phương tiện, độ, chế phương tiện, lắp thêm trọng tải…
Nội dung tiếp theo được Chủ tịch Quốc hội đề cập là hệ thống pháp luật liên quan tiêu chuẩn, tiêu chí về kết cấu hạ tầng giao thông và vấn đề phân kỳ đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông.
“Chúng ta phải ‘bóc ngắn cắn dài’, vì nguồn lực không đủ cho nên phải phân kỳ đầu tư. Nhưng phân kỳ phải đảm bảo điều kiện tối thiểu về vận hành, khai thác và đảm bảo an toàn”- Chủ tịch Quốc hội nói.
Ông dẫn chứng cao tốc La Sơn – Túy Loan hai làn nhưng không có làn dừng khẩn cấp. Vừa qua, Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo kịp thời, Quốc hội cũng dành quan tâm cho những dự án thế này.
“Đây cũng là vấn đề Đoàn giám sát cần kiến nghị, gắn với đó là đầu tư hệ thống liên quan hành lang, phễu bay, công trình trạm dừng nghỉ phải đầu tư đồng bộ. Lái xe chạy đường dài mà chạy miết cũng dễ căng thẳng và gây tai nạn, có trạm dừng nghỉ hợp lý vừa hồi phục về thể chất, vừa hồi phục về tinh thần”- Chủ tịch Quốc hội nhận xét và một lần nữa lưu ý cần quan tâm hệ thống đường hành lang giao thông, trạm dừng nghỉ, tải trọng xe.
“Xe quá khổ, quá tải phá đường kinh khủng lắm. Cân tải trọng xe quản lý thế nào, Đoàn giám sát nên có tiếng nói về vấn đề này sao cho tốt nhất”- ông Huệ nói thêm.
Ai quản lý chính sau cấp phép cho lái xe?
Chủ tịch Quốc hội cũng nhắc tới vấn đề phân bổ nguồn lực đầu tư kết nối giao thông đa phương tiện.
“Khu vực ĐBSCL đường bộ đã yếu, giờ đang tập trung thêm nhưng đường thủy nội địa cũng chưa được quan tâm. Hồi tôi làm Trưởng Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ, 1 km2 diện tích đồng bằng có 0,76 km chiều dài kênh rạch, nhưng tỷ trọng đầu tư vào giao thông thủy chỉ có mười mấy phần trăm thôi. Nếu đường thủy làm tốt cũng giảm tải cho đường bộ và cũng giảm rủi ro”- ông Vương Đình Huệ cho rằng phải đặt ra vấn đề chiến lược phát triển, quy hoạch, nguồn lực Trung ương đầu tư.
Về đào tạo, quản lý, cấp phép cho lái xe và quản lý sau cấp phép, Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề phân định trách nhiệm thế nào, nhất là quản lý sau cấp phép thì ai quản lý là chính.
“Ngay cả vấn đề xử phạt, luật đang tính chuyện trừ điểm, nhưng vấn đề là sau khi đào tạo, cấp phép xong rồi, ai quản lý. Vấn đề uống rượu, uống bia và sử dụng chất kích thích, sử dụng ma túy cũng rất nguy hiểm đến tính mạng của hành khách, nên tập trung đi sâu hơn lĩnh vực này để có kiến nghị cụ thể”- ông Huệ nêu ý kiến.
Đánh giá tổ chức giao thông thông minh là vấn đề mới, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục củng cố các căn cứ, cơ sở khoa học, thực tiễn để có kiến nghị, đề xuất hợp lý trong quản lý, tổ chức, vận hành giao thông thông minh; đặc biệt là trong giai đoạn chúng ta ‘số hóa’, vừa giảm thiểu lao động nặng nhọc cho ngành này, kể cả lực lượng công an và ngành giao thông, mà hiệu quả cũng tốt hơn.
