Sáng 18-1, Quốc hội (QH) chính thức thông qua Luật Đất đai (sửa đổi), với tỉ lệ 87,63% các đại biểu QH có mặt biểu quyết tán thành.
Trước đó, trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh đây là dự luật có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt.
Dự luật đã được chuẩn bị rất kỹ lưỡng, công phu, trách nhiệm qua nhiều vòng, nhiều bước, được trình QH tại bốn kỳ họp, hai Hội nghị đại biểu QH hoạt động chuyên trách, tám phiên họp chính thức của UBTV QH (trong đó có một phiên cho ý kiến về Kế hoạch lấy ý kiến Nhân dân).
Đặc biệt, dự luật được chỉnh lý, tiếp thu ý kiến của các cơ quan, tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học, đối tượng chịu sự tác động và trên 12 triệu lượt ý kiến của Nhân dân.
“QH xem xét dự thảo Luật tại Kỳ họp bất thường thứ 5 theo quy trình đặc biệt và tất cả ý kiến đại biểu QH đã được tiếp thu, giải trình, không còn đại biểu QH nào phát biểu thêm. Điều đó cho thấy tinh thần cẩn trọng của QH và các cơ quan trong hoạt động lập pháp, luôn đề cao chất lượng và hiệu quả” – ông Thanh nói.
Chủ nhiệm UBKT cho hay sau khi tiếp thu, chỉnh lý, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) gồm 16 chương và 260 điều và đã quán triệt đầy đủ và thể chế hóa theo đúng tinh thần Nghị quyết 18-NQ/TW.
Về quyền của tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập (ĐVSNCL) sử dụng đất do Nhà nước cho thuê đất thu tiền hằng năm (Điều 34), ông Thanh cho hay có ý kiến đề nghị cho phép doanh nghiệp thế chấp quyền thuê đất trả tiền hằng năm. Tuy nhiên, luật quy định theo hướng, với trường hợp thuê đất trả tiền hằng năm, người sử dụng đất chỉ có quyền thế chấp tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất.
Về ý kiến đề nghị đối với ĐVSNCL đã trả tiền thuê đất cho cả vòng đời dự án thì nên cho thế chấp, được góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất thuê, ông Thanh cho hay việc cho phép thế chấp, góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất thuê dẫn đến rủi ro với đất do ĐVSNCL sử dụng vốn có nguồn gốc là đất do Nhà nước giao.
Cạnh đó, nếu ĐVSNCL được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hằng năm cũng được trao quyền đầy đủ như tổ chức kinh tế sử dụng đất thuê trả tiền hằng năm thì sẽ tạo ra sự bất bình đẳng giữa ĐVSNCL và các doanh nghiệp.
Về bảng giá đất, ông Thanh cho hay, dự thảo Luật quy định ban hành bảng giá đất hằng năm để bảo đảm bám sát diễn biến thực tế thị trường và mở rộng phạm vi áp dụng bảng giá đất.
Dự thảo Luật cũng quy định UBND cấp tỉnh có trách nhiệm trình HĐND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1-1 của năm tiếp theo hoặc điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung trong năm và giao Chính phủ quy định chi tiết để bảo đảm bảng giá đất sẽ được cập nhật phù hợp với thực tế.
Ông Thanh cho hay các cơ quan đã cân nhắc kỹ lưỡng và thống nhất cao về việc tiếp tục quy định tại dự thảo Luật về phương pháp thặng dư trong định giá đất. Trong bối cảnh hiện nay thì phương pháp định giá đất là cần thiết vì chưa có sẵn những thông tin dự án tương tự đã hình thành và giao dịch để áp dụng các phương pháp định giá khác.
Về ý kiến đề nghị mở rộng điều kiện được nhận chuyển nhượng các loại đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, bổ sung cụm từ “các loại đất khác”, Ủy ban TVQH cho biết đây là chính sách đã được thống nhất và báo cáo cơ quan có thẩm quyền khi thông qua Luật Nhà ở năm 2023.
Theo ông Thanh, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi trình QH tại Kỳ họp lần này quy định: được thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đối với đất ở; được sử dụng quyền sử dụng đất đang có để thực hiện dự án nhà ở thương mại đối với đất ở hoặc đất ở và đất khác.
Trường hợp cần thiết, đề nghị Chính phủ nghiên cứu, xây dựng đề án thí điểm trình cấp có thẩm quyền để trình QH xem xét ban hành Nghị quyết cho phép thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất khác quy định của Luật.
Về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, trước ý kiến đề nghị bỏ khoản 32 Điều 79 dự thảo Luật, Uỷ ban TVQH cho biết: Quy định tại khoản 32 Điều 79 để dự kiến cho trường hợp thực sự cần thiết thu hồi đất phát sinh nhưng chưa có trong quy định của Luật này.
Trên cơ sở trao đổi kỹ lưỡng và thống nhất giữa các cơ quan, xin tiếp thu ý kiến đại biểu QH theo hướng, tiếp tục quy định rõ tại khoản 32 Điều 79 đây là trường hợp được QH xem xét theo trình tự, thủ tục rút gọn, tương tự quy định tại khoản 1 Điều 8 Luật Đầu tư năm 2020 về sửa đổi, bổ sung danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
