Cuối tuần rồi, Hạm đội Thái Bình Dương của hải quân Mỹ cho biết ba đội tàu sân bay tấn công USS Theodore Roosevelt, USS Nimitz, USS Ronald Reagan đã bắt đầu tập trận ở biển Philippines, theo báo Japan Times.
Những năm gần đây Mỹ cũng thường đưa tàu sân bay đến tập trận ở tây Thái Bình Dương, trong đó có các vùng Biển Đông, biển Hoa Đông và biển Philippines. Tuy nhiên, lần triển khai này là đợt triển khai lớn nhất ở Thái Bình Dương kể từ năm 2017, khi Mỹ đưa ba tàu sân bay đến khu vực trong bối cảnh căng thẳng với Triều Tiên tăng cao. Chưa rõ các đội tàu sân bay Mỹ sẽ di chuyển đến đâu sau hoạt động tập trận này. Eo biển Luzon nằm giữa Philippines và Đài Loan và là lối vào Biển Đông.
Trung Quốc có tên lửa “diệt tàu sân bay”
Theo đài Fox News, diễn biến này có liên quan đến các căng thẳng leo thang gần đây giữa Mỹ và Trung Quốc (TQ) liên quan dịch COVID-19, cũng như các động thái của TQ với Đài Loan và Biển Đông. Nhiều nhà phân tích cho rằng với động thái này, Mỹ muốn gửi đến TQ thông điệp rằng dịch COVID-19 không ngăn được quân đội Mỹ duy trì sự hiện diện mạnh mẽ ở khu vực.
Hoàn Cầu Thời Báo dẫn lời chuyên gia hàng hải Li Jie (TQ) chỉ trích việc triển khai ba tàu sân bay là sự phô diễn sức mạnh của Mỹ và đặt binh sĩ TQ vào thế rủi ro. Chuyên gia Li Jie cũng nói TQ nên nhanh chóng tập trận hàng hải để làm đối trọng với Mỹ.
Hoàn Cầu Thời Báo cũng liệt kê nhiều loại vũ khí để đe dọa Mỹ, trong đó có một loạt vũ khí “được thiết kế để đánh chìm tàu sân bay” như tên lửa đạn đạo “diệt tàu sân bay” DF-21D và “tiêu diệt đảo Guam” DF-26. Các tên lửa này được cho có tầm bắn 1.500 km, có thể khống chế các tàu sân bay Mỹ phải duy trì hoạt động ở khoảng cách xa.
Theo Fox News, bất kể các đe dọa từ Hoàn Cầu Thời Báo, các đội tàu sân bay Mỹ sẽ không sớm rời khỏi khu vực. Vậy lý do là gì?
Một máy bay F/A-18F Super Hornet cất cánh từ tàu sân bay USS Theodore Roosevelt ở biển Philippines ngày 18-3. Ảnh: US NAVY/REUTERS
Thứ nhất, chỉ với tầm bắn 1.500 km thì các loại tên lửa “diệt tàu sân bay” của TQ không phải là mối đe dọa với các tàu sân bay Mỹ, trừ khi các tên lửa này có được các hệ thống dẫn đường chính xác và có khả năng đánh được các mục tiêu di động. Hơn nữa, hải quân Mỹ hiện đang tiếp tục phát triển nhanh các công nghệ mới để cải tiến các lớp phòng thủ cho tàu mình.
Theo chuyên gia quân sự Kris Osborn, cũng là cây viết kỳ cựu của trang tin The National Interest, mỗi đội tàu sân bay tấn công có một tàu sân bay, một tàu tuần dương, hai tàu khu trục. Có nghĩa tàu sân bay luôn được các tàu khu trục, tuần dương và nhiều hệ thống vũ khí khác bảo vệ.
Tàu khu trục có thể phóng tên lửa dẫn đường Tomahawk nhắm vào mục tiêu mặt đất đã xác định trước ở khoảng cách 1.500 km, làm suy yếu mục tiêu này trước khi cho các máy bay chiến đấu F-18 hay F-15C tấn công vào. Không chỉ xác định và tấn công các mục tiêu cố định trên mặt đất, tên lửa Tomahawk có khả năng phá hủy các mục tiêu di động, như các tàu chiến nổi, ở khoảng cách tương tự. Điều này mang lại cho các chỉ huy nhiều phương án hành động hơn để quyết định.
Các tàu khu trục cũng có thể phóng các tên lửa SM-3, SM-2 hay SM-6 từ hệ thống phóng thẳng đứng để bảo vệ các tàu sân bay khỏi nguy cơ bị tên lửa đạn đạo tấn công hay bị máy bay của kẻ thù tiếp cận. Các tàu khu trục và tàu tuần dương của hải quân Mỹ được trang bị các hệ thống cảnh báo sớm, laser và các hệ thống tên lửa phòng không như Rolling Airframe, SeaRAM để đối phó các tên lửa chống tàu, các xuồng nhỏ hay tàu chiến nổi của kẻ thù. Một tàu có thể sử dụng radar để nhận dạng các mục tiêu từ xa, sau đó chuyển thông tin đến tàu khác hay đến chỉ huy tàu sân bay để phối hợp tấn công mục tiêu.
| Động thái triển khai cùng lúc ba đội tàu sân bay đến tây Thái Bình Dương nhằm duy trì sự sẵn sàng của quân đội Mỹ tại “khu vực có áp lực cao”. Thiếu tướng hải quân DOUG VERISSIMO, |
Mỹ nhiều lý do để tự tin
Thứ hai, hải quân Mỹ hiện vẫn tiếp tục có những bước tiến dài trong trang bị vũ khí cho các tàu chiến nổi như các vũ khí laser mới, các hệ thống cảnh báo sớm, phòng thủ, đánh chặn tên lửa kẻ thù.
Thứ ba, lớp phòng thủ của Hải quân Mỹ không chỉ nhờ vào các hệ thống cảm biến mà các tên lửa đánh chặn cũng tiếp tục được nâng cấp phần mềm để có tính chính xác cao hơn. Chẳng hạn, các tên lửa SM-6 và RIM-162 ESSM hiện đã được nâng cấp để có thể phát hiện và phá hủy “các mục tiêu di động” đang tiếp cận.
Tầm bắn 1.500 km của các tên lửa “diệt tàu sân bay” của TQ có thể sẽ chẳng còn ý nghĩa mấy một khi các tàu sân bay Mỹ được trang bị máy bay không người lái tiếp liệu trên không MQ-25 Stingray mà Boeing sản xuất. Khi đó, tầm bay tấn công của các máy bay chiến đấu F-35C và F/A-18 Super Hornet hứa hẹn sẽ được tăng lên gấp đôi vì được tiếp liệu trên không.
Với các thông tin trên, có thể thấy không có gì đảm bảo các tên lửa “diệt tàu sân bay” của TQ có thể tấn công được các đội tàu sân bay của Mỹ, theo chuyên gia quân sự Osborn. Điều này càng khó hơn khi các tàu sân bay Mỹ được các tàu khu trục DDG51, vốn được trang bị vũ khí hiện đại và đầy đủ, bảo vệ. Đây có thể là lý do để các tư lệnh hải quân Mỹ tự tin nói các đội tàu sân bay của mình có thể hoạt động suôn sẻ và thành công ở bất cứ đâu thấy cần, theo ông Osborn.
| Trong một bài viết trên báo Wall Street Journal mới đây, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien nói nước này có thể chuyển “hàng ngàn quân” từ Đức sang khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nơi Mỹ duy trì hiện diện ở Guam, Hawaii, Alaska và Nhật. Mỹ cũng sẽ triển khai quân đến các địa điểm khác như Úc. Theo ông O’Brien thì Mỹ và các đồng minh ở khu vực này đang đối mặt với thách thức địa chính trị nghiêm trọng nhất kể từ khi chiến tranh lạnh kết thúc. Phát ngôn của ông O’Brien đến không lâu sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 15-6 thông báo ông có ý định rút gần 10.000 binh sĩ nước này đóng ở Đức về, cho đến khi nào quốc gia này chịu chi phần tiền phải gánh trong khoản chi phí NATO. |
