Luật BHXH 2024 vừa được Quốc hội thông qua (hiệu lực từ ngày 1-7-2025), đưa ra lộ trình điều chỉnh cách tính lương hưu của khu vực Nhà nước và doanh nghiệp như nhau.
Cụ thể, đối với khu vực doanh nghiệp, Luật BHXH 2024 vẫn giữ nguyên quy định mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH để hưởng lương hưu, trợ cấp một lần là bình quân toàn bộ quá trình đóng.
Đối với khu vực Nhà nước, mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần được tính trong khoảng thời gian 5 đến 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu, tuỳ từng thời điểm tham gia.
Đối với người đóng BHXH từ 1-1-2025 trở đi tính bình quân toàn bộ quá trình đóng, tương tự khu vực doanh nghiệp.
Lao động tham gia BHXH cả hai khu vực thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng chung của hai giai đoạn. Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung này và mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng trong một số trường hợp đặc biệt.
Theo ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH), trước đây từng có ý kiến thắc mắc vì sao khu vực Nhà nước không tính lương hưu trên toàn bộ quá trình đóng như khối doanh nghiệp? Lý do là không phải người lao động nào tiền lương đóng BHXH của những năm cuối cũng cao hơn những năm trước đó, đặc biệt là người làm việc trong khu vực ngoài nhà nước. Bởi vậy, không phải cứ tính theo những năm cuối là được lợi hơn.
Hiện người lao động thuộc khu vực Nhà nước khi tính mức lương hưu cũng tính trên cơ sở mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của một số năm cuối trước khi nghỉ hưu. Tuy nhiên, Luật BHXH đã có quy định lộ trình tiến tới tính toàn bộ quá trình đóng BHXH như đối với khu vực ngoài Nhà nước.
Cạnh đó, ông Cường cho biết Luật BHXH năm 2024 đã quy định mức tham chiếu dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ BHXH và do Chính phủ quyết định. Khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu quy định tại Luật BHXH 2024 bằng mức lương cơ sở.
Tại thời điểm mức lương cơ sở bị bãi bỏ thì mức tham chiếu không thấp hơn mức lương cơ sở tại thời điểm đó. Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của ngân sách Nhà nước và Quỹ BHXH.
Ngoài ra, Luật BHXH 2024 cũng quy định giao Chính phủ trình Quốc hội xem xét điều chỉnh một số quy định liên quan đến căn cứ đóng BHXH bắt buộc, cách tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ tính lương hưu, trợ cấp BHXH và điều chỉnh tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc khi Nhà nước áp dụng chế độ tiền lương mới theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo thay thế cho hệ thống bảng lương hiện hành.
