Sau gần ba tuần cực lực bác bỏ, Saudi Arabia hôm nay (20-10) thừa nhận nhà báo Jamal Khashoggi đã chết tại lãnh sự quán nước này tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ).
Bị giết trong cuộc ẩu đả, 18 người bị bắt
Theo thông báo của văn phòng công tố Saudi Arabia thì ông Khashoggi chết trong một cuộc ẩu đả xảy ra giữa ông và một nhóm người gặp ông tại lãnh sự quán.
“Cuộc điều tra vẫn đang tiếp tục và 18 công dân Saudi đã bị bắt” - Reuters dẫn lại thông báo từ truyền thông nhà nước Saudi Arabia.
Nhà báo Jamal Khashoggi tại một hội nghị ở Anh ngày 28-9. Ảnh: REUTERS
Theo thông báo từ phía Saudi Arabia thì nước này đã sa thải hai quan chức cấp cao có trách nhiệm liên quan đến vụ việc. Đó là cố vấn tòa án hoàng gia Saud al-Qahtani và ông Ahmed Asiri - Phó Giám đốc Tổng cơ quan Tình báo.
Vua Saudi Salman chỉ đạo lập một ủy ban bộ trưởng do thái tử Mohammed bin Salman dẫn đầu để tái cấu trúc lại Tổng cơ quan Tình báo, theo truyền thông địa phương Saudi Arabia.
Nhà báo Khashoggi mất tích sau khi vào lãnh sự quán Saudi Arabia ngày 2-10 để lấy giấy tờ liên quan cuộc hôn nhân sắp tới của ông. Thổ Nhĩ Kỳ tin ông Khashoggi đã bị giết trong lãnh sự quán. Trong khi đó, Saudi gần ba tuần nay vẫn khăng khăng ông Khashoggi đã rời lãnh sự quán sau khi xong việc.
Tại Istanbul, các công tố viên Thổ Nhĩ Kỳ ngày 19-10 đã thẩm vấn một loạt nhân viên lãnh sự Saudi Arabia, Anadolu cho biết. Ngày trước đó, cảnh sát nước này được triển khai ra một khu rừng ngoại ô và một TP lân cận Istanbul tìm xác ông Khashoggi.
Trước đó cảnh sát đã khám xét lãnh sự quán Saudi Arabia và nhà riêng Tổng lãnh sự Saudi Arabia, thu thập nhiều mẫu chứng cứ để phân tích ADN của ông Khashoggi.
Cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ khám xét sân sau của lãnh sự quán Saudi Arabia ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) ngày 18-10, với sự chứng kiến của quan chức Saudi Arabia. Ảnh: REUTERS
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu ngày 19-10 bác bỏ thông tin nước này chia sẻ băng ghi âm thời điểm ông Khashoggi bị tấn công và bị giết trong lãnh sự quán cho Mỹ. Ông cho biết Thổ Nhĩ Kỳ sẽ minh bạch chia sẻ chứng cứ này với toàn thế giới.
Ông Trump nói gì?
Nhà báo Khashoggi là một thường trú nhân ở Mỹ, làm việc cho Washington Post. Việc ông mất tích làm rắc rối quan hệ giữa Saudi với Mỹ nói riêng và các đồng minh phương Tây nói chung. Trong vụ này, Saudi Arabia dù được các đồng minh Ả Rập ủng hộ nhưng bị các nước phương Tây làm áp lực phải đưa ra câu trả lời thuyết phục.
Một ngày trước khi Saudi Arabia chính thức thừa nhận, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 19-10 nói ông có thể cân nhắc trừng phạt Saudi Arabia liên quan vụ ông Khashoggi mất tích. Ngày trước đó, ông Trump nói ông tin ông Khashoggi đã chết và cảnh báo hậu quả “rất nghiêm trọng” nếu kết luận Saudi Arabia có lỗi.
Cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ và chó nghiệp vụ khám nhà riêng Tổng lãnh sự Saudi Arabia, ông Mohammad al-Otaibi, ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) ngày 17-10. Ảnh: REUTERS
Sau khi Saudi Arabia lên tiếng thừa nhận, từ Mỹ, ông Trump nói ông thấy sự giải thích của Saudi Arabia về cái chết của ông Khashoggi là “đáng tin”, đồng thời cho rằng có thành phần thứ ba liên quan đến cái chết của ông Khashoggi.
“Tôi nghĩ đó là bước đầu tiên tốt đẹp. Đó là một bước lớn. Có rất nhiều người liên quan” - ông Trump nói trong cuộc họp báo tại căn cứ không quân Luke, bang Arizona.
Ông Trump khẳng định cái chết của ông Khashoggi là “không chấp nhận được” và sẽ có phản ứng từ phía Mỹ. Tuy nhiên, ông cũng nói muốn nói chuyện với thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman trước khi thông báo phản ứng của Mỹ.
Biểu tình ngoài Nhà Trắng, yêu cầu Mỹ có hành động với việc nhà báo Jamal Khashoggi bị giết. Ảnh: UPI
Nhà báo Khashoggi được biết là một người có lịch sử chỉ trích và đối đầu thái tử Saudi Mohammed bin Salman. Reuters dẫn một nguồn tin chính phủ Mỹ nói rằng các cơ quan tình báo Mỹ ngày càng có thêm dữ liệu để tin thái tử Saudi Arabia Mohammad bin Salman đứng sau chiến dịch chống lại nhà báo Khashoggi dẫn đến cái chết của ông.
Báo Sabah (Thổ Nhĩ Kỳ) công bố một số bức ảnh một người đàn ông được cho là từng đi cùng thái tử Saudi Arabia Mohammad bin Salman. Các bức ảnh cho thấy người đàn ông này có mặt bên ngoài lãnh sự quán Saudi Arabia vào buổi sáng nhà báo Khashoggi mất tích.
Năm nguồn tin liên quan đến hoàng gia Saudi nói với Reuters rằng vụ ông Khashoggi mất tích làm ảnh hưởng uy tín của thái tử Mohammed bin Salman, gây bàn tán về khả năng lãnh đạo của ông khiến vua Salman vào can thiệp.
Có thể thấy ông Trump sẽ không dễ giải quyết chuyện này khi không chỉ ông Khashoggi là thường trú nhân ở Mỹ mà còn vì Saudi Arabia là một đồng minh quan trọng của Mỹ.
Vì thế mà trong cuộc họp báo tại Arizona, ông Trump nhắc đi nhắc lại là bất kỳ trừng phạt nào với Saudi Arabia không bao gồm hủy các hợp đồng bán vũ khí cho nước này, và Mỹ cần Saudi Arabia như một đối trọng với Iran trong khu vực.
